De rauwe John Lennon: Yer Blues

De Beatles waren pioniers op vele vlakken en ofschoon ze niet de eersten waren om rock and roll te spelen of geëngageerde teksten te produceren, slaagden ze er toch op een of andere manier in altijd een standaard te zetten. Dat was ook het geval met een van de weinige bluesnummers die ze opnamen, ‘Yer Blues’.

Trendsetters

De populariteit van de Beatles steunt vooral op het feit dat ze als geen ander in staat waren om de tijdsgeest muzikaal gestalte te geven. In hun beginperiode was dat vooral de rock and roll. In het zog van Bob Dylan schreef John Lennon geëngageerde teksten die opvielen. Tijdens de Flower Powerperiode introduceerden ze door toedoen van George Harrison de sitar omdat India en de gedachten van de Maharishi op de bloemenjongens en -meisjes een wezenlijke impact had. Eenmalig speelden ze een typische blues die op hun Witte Album werd geplaatst.

The White Album

Het Witte Album werd zo genoemd omdat het geen specifieke titel meekreeg. Het heette gewoon ‘The Beatles’ en de groepsnaam was enkel in reliëf te lezen op de compleet witte hoes van de dubbele langspeler. Het was het meeste gevarieerde album dat de groep ooit produceerde. Het bevatte zowel rocknummers als ‘Back to the USSR’, liefdesliedjes als ‘Dear Prudence’, kinderliedjes als ‘Obladi Oblada’, crooners als ‘Goodnight’, experimentele muziek als ‘Revolution number 9’ en bluesnummers: van de drie door blues geïnspireerde songs was, naast ‘I want You (She’s so Heavy’) en ‘Revolution’ de ‘Yer Blues’ de meest typische.

Reëel of satire?

Het was een beetje raar de Beatles bluesy nummers te horen spelen, aangezien hun roots eerder in de rock and roll van Chuck Berry, Little Richard en Elvis Presley lagen dan in de blues, in tegenstelling tot hun grote rivalen The Rolling Stones.John Lennon wist dat de blues in het Verenigd Koninkrijk stilaan vaste voet aan de grond kreeg met artiesten als Fleetwood Mac (‘Need Your Love So Bad’), 1968 , Chicken Shack (‘I’d Rather Go Blind’), 1969 en John Mayall, de vader van de Britse blues (‘Room to Move’), 1969. Hij was ervan overtuigd dat ‘Englishmen can sing the blues’ en bewees dat dan ook met zijn ‘Yer Blues’.

Probleem met Lennon is wel dat je nooit zeker weet of hij al dan niet een satire brengt op een bepaald genre. In de ‘Yer Blues’ zingt hij op het randje van de overdrijving en ook in zijn tekst staan gedachten zoals ”I am so lonely that I could die” die té expliciet zijn en die een echte bluesartiest op een subtielere manier zou verwoord hebben.

Toch was dit een van de enige Beatlesongs die hij ooit tijdens zijn solocarrière met de Plastic Ono Band zong. De song paste ook beter bij zijn soloproject en sluit aan bij ‘Cold Turkey’ (1969) en ‘Mother’ (1970) waarin hij zich ook de ziel uit het lijf schreeuwt.

Arthur Janov

In 1970 had Lennon therapie gevolgd bij de Amerikaanse psycholoog dokter Arthur Janov, bekend om zijn Primal Scream Therapy. Volgens Janov moest de patiënt naar zijn kindertijd en zijn jeugdjaren teruggaan om zijn frustraties te kunnen uischreeuwen en zo zijn trauma’s te elimineren. Dit bracht Lennon in de praktijk in voornoemde songs.

‘Yer Blues’, geschreven voor hij Janov leerde kennen, was als het ware een voorafbeelding van wat nog komen zou.

De grond van het nummer

Het nummer werd in 1968 gecomponeerd tijdens het verblijf van de Beatles bij de Mararishi Mahesh Yogi in Rishikesh, India. Het lijkt vreemd dat een muzikant een agressief getint nummer schrijft in zo’n vredige atmosfeer aan de voet van de Himalaya, maar alles had te maken met de twijfels die Lennon teisterden met betrekking tot zijn liefdesleven. De relatie met zijn vrouw Cynthia Powell brandde niet meer op het hoogste pitje en ondertussen had hij kennisgemaakt met Yoko Ono, die later zijn vrouw zou worden. Het feit dat hij had gekozen voor Cynthia als zijn reisgezel, lag hem zwaar op de maag, hetgeen hij in de ‘Yer Blues’ tot uitdrukking brengt. ‘Yer’ staat trouwens voor ‘your’ en gebruikte John om het geheel niet te serieus te laten overkomen.

Luid

De studiotechnici uit die tijd herinneren zich dat Lennon het nummer bijzonder luid speelde en zong, zodat ze soms met pijn aan de oren de sessie verlieten. Naar het einde toe vroeg Lennon om de zangmicrofoon dicht te draaien, maar als je goed luistert hoor je zijn stem nog altijd op de achtergrond niettegenstaande de microfoon in theorie niets meer kon weergeven.

Andere versies

In de tv-special The Rock’n Roll Circus van de Rolling Stones (1968) bracht Lennon het nummer tezamen met Eric Clapton van de Cream, Stonesgitarist Keith Richards voor deze gelegenheid op de bas en Hendrickxdrummer Mitch Mitchell. De occasionele groep heette ‘The Dirty Mac’.

Versies dicht bij het origineel komen van Jeff Healy Band, Elliott Smith, Kenny Wayne Shepherd en Shiina Ringo. Een échte bluesinterpretatie krijg je van Lucky Peterson.