Lennons moeder doorkruist zijn werk: ‘Julia’

De Beatles hebben heel wat songs geschreven die gewijd waren aan vrouwen die hun leven gekruist hadden. Denk maar aan ‘Michelle’, ‘Eleanor Rigby’, ‘Lady Madonna’ of ‘Polythene Pam’. Zo ook ‘Julia’, een ode aan John Lennons moeder.

Een verscheurende keuze

Het verhaal van John Lennons jeugd is bekend: hoe hij van zijn ouders heel vroeg gescheiden werd en de verscheurende keuze die hij moest maken toen zijn vader Freddie naar Nieuw-Zeeland emigreerde en hij op het laatste moment de hand van zijn vader loste om naar zijn moeder toe te lopen.

Een bijzondere vrouw

Zijn moeder Julia was een vrijgevochten vrouw die, hetgeen uitzonderlijk was in de jaren vijftig van de vorige eeuw, van rock and roll hield en een vrij losbandig leven leidde. Daardoor kon ze haar zoon niet opvoeden zoals het hoorde en werd hij uitbesteed aan haar zus Mimie. Die tante Mimie was een burgervrouw die opvoeding heel serieus nam en heel strikt de regels van het huis liet toepassen. Zij staat bekend om de legendarische woorden “The guitar is allright for you hobby, John, but you’ll never make a livin’ out of it”. Deze woorden liet hij later in een bord graveren dat hij naast het huis plaatste dat hij voor zijn tante had gekocht toen de Beatles wereldberoemd waren.

Na een periode dat ze haar zoon niet zo vaak zag, kwam ze hem regelmatiger opzoeken toen hij in zijn puberperiode kwam en ze amuseerden zich rot. Hij kreeg zijn eerste gitaar van haar en zij leerde hem erop spelen met de banjoakkoorden die ze kende. Zo was zijn moeder geen echte mama maar eerder een oudere zus bij wie hij zich goed voelde. Toen ze in 1958 voor het huis van Mimie door een dronken politieman werd doodgereden was dat voor de jonge Lennon dan ook een serieuze slag. Hijzelf was niet thuis op het ogenblik van het ongeval, maar een vriend die met Julia meeliep naar de bushalte had het wel zien gebeuren.

Later zei John dat hij zijn moeder twee keer had verloren: één keer als vijfjarige toen zijn ouders uit elkaar gingen en één keer fysiek bij haar dood.

Speciale band met Paul

Voor haar dood had Julia wel Johns eerste stappen in de muziekwereld meegemaakt: zijn eerste optreden met The Quarrymen bijvoorbeeld en zijn kennismaking met Paul McCartney, met wie hij altijd een speciale band zou hebben omdat ook diens moeder in zijn jeugd overleed. McCartney betitelde Julia ooit als een moeder ‘bohémien’, de enige persoon in wie het gekwetste kind John een blind vertrouwen had hoewel ze hem nooit behoorlijk had kunnen opvoeden en die hem altijd steunde als hij met zijn tante overhoop lag.

Julia en Yoko

Johns hommage aan zijn moeder loopt over in een hommage aan zijn nieuwe liefde, Yoko Ono, zoals blijkt uit de regel "Julia, ocean child, calls me". ‘Ocean child’ is namelijk de letterlijk betekenis van Yoko’s Japanse naam. De obsessie van zijn moeder trachtte hij, onder andere via deze song, af te leggen en te vervangen door die voor Yoko, maar dat dit nooit echt gelukt is blijkt uit songs die John na de Beatleperiode produceerde als ‘My Mummie’s dead’ en natuurlijk het wereldberoemde ‘Mother’. Het is trouwens ook niet toevallig dat de zoon die hij met zijn eerste vrouw, Cynthia Powell, had, Julian werd genoemd.
Pittig detail: John noemde Yoko vaak ‘mother’.

Khalil Gibran

In de tekst van het nummer komen enkele poëtische woorden en zinssneden voor die overgenomen zijn van de Libanese dichter Khalil Gibran die John bewonderde. Uit diens ‘Sand and Foam’ (1926) komt “Half of what I say is meaningless”, ”When I cannot sing my heart, I can only speak my mind” is een variant van Gibrans "When life does not find a singer to sing her heart she produces a philosopher to speak her mind" en ook "seashell eyes" is een beeld dat deze dichter gebruikte.

Opname

‘Julia’ is het enige Beatlenummer waarop enkel John is te horen, daar waar Paul McCartney er verschillende had, zoals ‘Yesterday’ en ‘Martha My Dear’ bijvoorbeeld.

Op deze compositie paste hij de Travis picking fingerstyle gitaartechniek toe die hij had geleerd van Donovan tijdens zijn verblijf bij de Maharishi Mahesh Yoghi in Rishikesh, India, in februari 1968. Dezelfde methode trouwens die te horen is op ‘Dear Prudence’. Beide nummers verschenen op het witte dubbelalbum in hetzelfde jaar.

Dave Grohl, ex-drummer van Nirvana en singer/songwriter van The Foo Fighters, zei ooit dat zijn leven perfect zou zijn mocht hij een nummer als ‘Julia’ kunnen schrijven.

Andere versies

• Ramsey Lewis, instrumentaal (1968)
• Bongwater (1988)
• Chocolate Genius (2001)
• Sean Lennon, live ter gelegenheid van het speciaal aan zijn vader gewijde concert ‘Come Together: a night for John Lennon’s Words and music’ (2001)
• Medeski Scofield Martin& Wood, instrumentaal (2006)
• Priscilla Ahn
• Ari Hest (2007)