Jeugdherinneringen uit Liverpool: ‘Penny Lane’

Een van de bekendste nummers van de Beatles is ongetwijfeld ‘Penny Lane’, een nummer dat het optimistische levensgevoel van de jaren zestig van vorige eeuw mooi weergaf. Het greep terug naar beelden uit de jeugd van de band in Liverpool. Vreemd genoeg was dit het eerste nummer van de Beatles sinds het begin van hun carrière dat de eerste plaats op de hitparade niet haalde.

Jeugdherinneringen

Toen de Beatles 'In My life’ (1965) opnamen, een nummer met jeugdherinneringen van John Lennon, rijpte bij Lennon en zijn schrijfmaatje Paul McCartney het plan om ook een nummer over een van Liverpools grote straten en zijn inwoners te componeren. De titel was er, ‘Penny Lane’, maar noch de tekst noch de melodie hadden ze al in hun hoofd.

Bedoeling was een heel album te wijden aan plaatsen in Liverpool die belangrijk geweest waren in hun leven. Uiteindelijk zouden er maar twee het licht zien, te weten ‘Penny Lane’ en ‘Strawberry Fields Forever’ (1967). De songs werden samen op een single uitgebracht en beide als A-kant voorgesteld, een revolutionair procédé in die tijd. Toch hadden ze dat anderhalf jaar eerder reeds gedaan met ‘Yellow Submarine’ en ‘Eleanor Rigby’ (1966).

Geen top

Niettegenstaande de single als een van de hoogtepunten uit de carrière van de Fab Four wordt beschouwd, haalde het de eerste plaats op de Britse hitparade niet, hetgeen al was geleden van eind 1962 met hun eerste single ‘Love Me Do’. Ze strandden op de tweede plaats na ‘Please Release Me’ van Engelbert Humperdinck, een indertijd bijzonder populaire charmezanger. In de Verenigde Staten lukte hen dat wel.

Inhoud

Penny Lane is de naam van een straat in Liverpool, maar voor de plaatselijke inwoners is het tevens de naam van een hele wijk waar alles op een boogscheut van elkaar ligt: het weeshuis van Strawberry Fields, de kerk waar Paul en John elkaar ooit ontmoetten, het kerkhof waar op een grafsteen de naam Eleanor Rigby staat gebeiteld. John Lennon woonde er de eerste vijf jaar van zijn leven, zijn moeder werkte er en de boys ontmoetten elkaar vaak aan de bushalte ‘Penny Lane’ om de stad in te trekken. Hoewel het een McCartneynummer is suggereerde Lennon de naam van de song en had hij toch zijn inbreng in de tekst.

Zo worden er een aantal inwoners uit de buurt opgesomd als de kapper, zoals later bleek een zekere James Bioletti die ooit de haardos van John, Paul en George had geknipt toen deze nog in korte broek rondliepen, de bankier en de brandweerman. Wie op verkenningstocht trekt naar Liverpool zal kunnen constateren dat er zich in de wijk een kapperszaak, een bank een een brandweerkazerne bevinden.

Sommigen wijzen erop dat in de tekst zomer, herfst en winter door elkaar lopen, hetgeen erop kan wijzen dat hij werd geschreven onder invloed van geestesverruimende middelen.

Lennon zou Lennon niet zijn als hij de tekst geen pikante toets had meegegeven met zijn ‘fingerpie’, een Liverpools slangwoord voor de intieme liefkozingen tussen teenagers in de donkere hoekjes van het stadje in die tijd.

Muziek

Muzikaal gezien steunt het nummer op een door de piano gespeeld akkoordenschema. Dit ritme gebruikte Paul trouwens in nog drie andere songs: ‘Your Mother Should Know’, ‘With A Little Help From My Friends‘ en ‘It’s Getting Better’.

De opnames waren al achter de rug toen McCartney op televisie een uitvoering van het tweede Brandenburgs Concerto van J.S. Bach zag in een uitvoering met trompettist David Mason. Hij was er zo enthousiast over dat hij de man contacteerde met de vraag of hij niets gelijkaardigs uit de mouw kon schudden voor ‘Penny Lane’. De wereldbekende trompetsolo die er uiteindelijk nog werd aan toegevoegd was er het gevolg van. Hij werd gespeeld op een kleinere trompet, piccolotrompet genoemd.
De originele trompet werd in 1987 voor 11 000 dollar geveild. Voor zijn trompetsolo had Mason een kleine 30 pond toegestopt gekregen.

Dave Mason speelde ook nog mee op twee andere Beatlesongs die ook uit 1967 dateren: ‘All You Need Is Love‘ en ‘A Day In The Life’.

Straatnaam

De naam Penny Lane verwijst trouwens niet naar de Britse munt, maar vreemd genoeg naar een 18de-eeuwse slavendrijver, James Penny, een personage waarmee de song niets vandoen heeft. Omdat de naambordjes van de straat telkens gestolen werden, besloot het stadsbestuur de naam gewoon op de muren van gebouwen te schilderen. In 2007 werd aan deze praktijk een einde gesteld en begonnen met het plaatsen van steviger verankerde straatnaamborden.

Promotiefilm

Het promotiefilmpje voor de dubbele A-single werd niet opgenomen in Liverpool, omdat de groep geen zin had om naar hun geboortestad te reizen, maar in Londen. Het was een van de eerste muziekvideo’s die geproduceerd werden. Dus ook op dat vlak waren de Beatles trendsetters.

Andere versies

• Instrumentale versies van Paul Mauriat (1967) en Al Di Meola (2013).
• Trio Esperanca (2010)
• Elvis Costello (2010)