Biografie: Jan Hammer de man achter de muziek van Miami Vice

Wie is Jan Hammer? De meeste mensen die in de jaren 80 de televisieserie Miami Vice volgden, weten hoogstwaarschijnlijk dat het de persoon is achter de melodieuze synthesizer muziek van de serie. Maar waar komt hij vandaan, wat is zijn achtergrond en wat deed hij voordat hij begon aan de muziek van Miami Vice?

Artikelindeling

• Over Jan Hammer
• Muzikale ontwikkeling
• Jan Hammer's muzikale toekomst in Amerika
• Nieuwe samenwerkingen en een solo carrière
• De jaren 80
• Deelname aan Ronnie Lane's A.R.M.S.
• Jan Hammer's projecten
• Miami Vice
• De invloed van Miami Vice en Jan Hammer

Over Jan Hammer

Jan Hammer werd op 17 april 1948 geboren in Praag in het toenmalige Tsjecho-Slowakije (nu Tsjechië). Zijn moeder Vlasta Průchová was een bekende jazz-zangeres en zijn vader Jan Hammer Senior een dokter, die op school de vibrafoon en contrabas bespeelde. Omdat Jan's beide ouders een muzikale achtergrond hadden, groeide hij op in een muzikale omgeving.

Jan's talent voor muziek werd ontdekt toen hij op vierjarige leeftijd piano begon te spelen, toen hij zes werd kreeg hij de nodige pianolessen waarmee hij zijn talent vorm kon geven. Ondanks zijn talent voor muziek, wou Jan in de voetsporen van zijn vader treden door ook dokter te worden. Echter wist een vriend van de familie, Jan te overtuigen om voor muziek te kiezen.

Tijdens de Russische invasie die op 20 augustus 1968 plaatsvond in Tsjecho-Slowakije besloot Jan uiteindelijk zijn land te verlaten en te vertrekken naar de Verenigde Staten waar hij later staatsburgerschap zou aanvragen.

Muzikale ontwikkeling

Op de middelbare school vormde Jan een jazz trio waarmee hij op veertienjarige leeftijd in heel Oost-Europa optrad. Jan werd uiteindelijk toegelaten op de Academie voor Muzikale Kunsten in Praag waar zijn vakkenpakket bestond uit: harmonie, contrapunten, muziekgeschiedenis en klassieke composities.
Vanwege de Russische invasie in Tsjecho-Slowakije kon hij geen les meer krijgen aan de academie. Met zijn jazz trio nam hij nog wel in "The Domicile" in München het live album "Maliny Maliny" op. Het album werd in Duitsland uitgegeven door MPS Records. Hierna besloot Jan te vertrekken naar de Verenigde Staten en kreeg hij een beurs bij Berklee College of Music in Boston. Hierdoor besloot Jan een Amerikaanse staatsburger te worden.

Jan Hammer's muzikale toekomst in Amerika

Nadat Jan zijn studie aan de Berklee College of Music had afgerond werkte hij jarenlang als keyboardspeler en dirigent met jazzzangers Sarah Vaughan. Samen toerden ze door Noord-Amerika en Japan. Later verhuisde Jan naar een zolderkamer in de wijk Lower Manhattan van New York. 1970 was het jaar dat Jan Hammer te horen was op albums van Elvin Jones en Jeremy Steig.

In 1971 sloot hij zich als keyboardspeler aan bij de originele samenstelling van de jazz-rock fusie groep Mahavishnu Orchestra (1971 - 1973). Tijdens zijn tweejarige samenwerking met gitarist John McLaughlin, violist Jerry Goodman, bassist Rick Laird en drummer Billy Cobham maakten ze drie albums en hadden ze de definitieve standaard voor jazz-rock fusie gezet. Mahavishnu Orchestra werd de meest succesvolste muziekgroep in het genre en trad op bij 530 shows, nog voor hun vaarwel concert op 31 december 1973.

Nieuwe samenwerkingen en een solo carrière

In 1974 na hun tijd bij Mahavishnu Orchestra, namen Jan Hammer en Jerry Goodman het album Like Childeren op. Ook werkte hij mee aan het debuut album Timeless van gitarist John Abercrombie.

Daarna begon Jan in 1975 aan zijn solocarrière te werken. Hij begon een eigen opnamestudio genaamd Red Gate Studio in zijn boerderij in Upstate New York. Daar produceerde hij zijn album The First Seven Days. In 1976 vormde hij The Jan Hammer Group om zijn album te ondersteunen voor tournees. Het album ontving uitstekende recensies van zowel jazz- als rockcritici.

De groep was een succes en bracht het jaar daarop (1977) vier elpees uit. Hun eigen album Oh Yeah?, het album Wired met gitarist Jeff Beck (hierop staat Jan's Blue Wind) en een live album van hun 100-show tour collaboratie, genaamd Jeff Beck With the Jan Hammer Group Live.

Na het laatste eigen album Melodies pakte Jan Hammer in 1978 zijn solocarrière weer op. Jan bracht het soloalbum Black Sheep uit. Voor dat album bespeelde hij elk instrument en introduceerde zijn toen unieke en kenmerkend draagbare keyboard genaamde "The Probe". Deze gebruikte hij veel in de volgende groep die hij vormde, genaamd Hammer.

De jaren 80

In het begin van de jaren 80 ging Jan samenwerkingen aan met twee gerespecteerde gitaristen, Al Di Meola en Neal Shon. Met Al Di Meola nam hij in 1982 het album Electric Rendezvous op en sloot zich aan bij Al's "Dream Band". De band begon aan een toer genaamd Tour de Force Live. Voor het album Scenario van Al maakte Jan gebruik van zijn (toen nieuwe) digitale CMI synthesizer van Fairlight en daarmee droeg hij voor meer dan de helft bij aan de composities van het album.

Jan en Neal Shon, gitarist van de meervoudig platina groep Journey werden een duo genaamd Shon/Hammer. Ze namen in 1981 het album Untold Passion op en in 1982 het album Here To Stay. Het openingsnummer "No More Lies" uit Here To Stay werd het onderwerp voor een promotievideo van MTV tijdens het eerste uitzendingsjaar.

Jan's kunde en expertise werd in 1984 ingezet voor een gevarieerd aantal artiesten. Zo werkte hij mee aan opnames van James Young's solo-album City Slicker, John Abercrombie's Night, Mick Jagger's eerste solo She's the Boss en Jeff Beck's Flash. Ook werd Jan rond 1984 woordvoerder voor het bedrijf Fairlight en demonstreerde hij op een aantal gesponsorde Musictech pro audio-evenementen, de digitale CMI synthesizers van Fairlight.

Deelname aan Ronnie Lane's A.R.M.S.

Ondanks een drukke agenda stond Jan, Jeff Beck bij op het podium tijdens negen benefietconcerten georganiseerd door ex-bassist Ronnie Lane. De benefietconcerten vonden oorspronkelijk plaats op 20 september 1983 in The Royal Albert Hall in London. Het doel was om geld in te zamelen voor A.R.M.S. (Action Research into Multiple Sclerosis). Voor A.R.M.S. traden onder andere de artiesten Jimmy Page, Eric Clapton, Bill Wyman, Charlie Watts en Joe Cocker op.

Jan Hammer's projecten

De functies van Jan als producent, opnametechnicus, componist, arrangeur en muziekkant gecombineerd met ruime muzikale kennis, boden hem veel nieuwe mogelijkheden. Werkend in zijn eigen opnamestudio kon hij in alle vrijheid en eigen inspiratie steeds weer voldoen aan de muzikale invulling van een groot aantal projecten. Zo maakte hij de muziek voor onder andere de films Secret Admirer, A Night In Heaven en Gimme An F... van producent Martin Poll. Daarnaast maakte hij ook de muziek voor een groot aantal documentaires, televisiefilms en idents voor radio en televisie.

Miami Vice

Jan's grootste uitdaging vond plaats in de herfst van 1984. Producenten van de hit serie Miami Vice benaderden hem met de opdracht om in een krap wekelijks schema de muziek voor de serie te realiseren. Door het krappe schema had Jan geen tijd meer voor andere projecten, waardoor hij zich volledig had toegewijd aan de belangrijke maar vooral speciale opdracht.

Miami Vice was een langlopende crime/drama televisieserie (1984 - 1989) waarin twee undercover agenten van de zedenpolitie genaamd, Sonny Crockett en Rico Tubbs de straten van Miami veilig houden. De serie stond vooral bekend om zijn muziek, visuele effecten, snelle auto's en de mode uit die tijd. In de serie kreeg Jan in een aflevering een figurantenrol als muzikant op een bruiloft.

Het muzikale succes van Miami Vice
Het succes van Jan's muzikale invloed in Miami Vice werd al opgemerkt tijdens seizoen 1. Op 2 november 1985 stonden de hitlijsten vol met op nummer 1 de Miami Vice Soundtrack van Jan Hammer. Met een verkoop van meer dan 4 miljoen platen binnen de Verenigde Staten behaalde het album een viervoudig platina status.

Tijdens de Grammy awards van februari 1986 won Jan met zijn "Miami Vice Soundtrack" twee prijzen. Een voor beste pop/instrumentele muziek (Best Pop Instrumental Performance) en een voor beste instrumentele compositie (Best Instrumental Composition). Ook werd hij genomineerd voor Emmy awards in 1985 en 1986 voor uitstekende prestatie in muzikale compositie (Outstanding Achievement in Musical Composition).

Aan het eind van 1986 won Jan voor een tweede jaar op rij, de poll "Best Studio Synthesist" van Keyboard Magazine. Voorheen had hij al "Best Lead Synthesist" gewonnen en kreeg hij een ereplaats in de Keyboard Hall of Fame. Voor Miami Vice bracht Jan onder andere de albums Escape from Television (1987), Snapshots (1989) en na aandringen van vele fans zelfs in 2002 het album Miami Vice: The Complete Collection uit.

De invloed van Miami Vice en Jan Hammer

In het videospel GTA (Grand Theft Auto) Vice City uit 2002, is op de fictieve radiozender Emotion 98.3 het nummer Crockett's Theme te beluisteren. Radio DJ Fernando Martinez kondigt vooraf aan dat synthesizers steeds populairder worden en zegt dat het volgende nummer van Jan Hammer is. Vice City moet doorgaan voor de plaats Miami en speelt zich af in de jaren 80. De serie Miami Vice is een inspiratiebron voor het videospel gebleken. Zo kun je in het spel te maken krijgen met undercover agenten die sterk doen lijken op de personages Sonny Crockett en Rico Tubbs. Ook rijden ze in een auto die lijkt op een die veel gebruikt werd in de serie.

In 2006 werd Miami Vice in een moderne uitvoering verfilmd en geregisseerd door Michael Mann (voormalig uitvoerende producent van de televisieserie). Jan Hammer werd dit keer niet benaderd om mee te werken aan de muziek voor de film en Michael Mann gebruikte ook niet de originele muziek van de serie. Michael Mann wou naar eigen zeggen geen verdere overeenkomsten met de televisieserie hebben. Echter werkte Jan Hammer datzelfde jaar wel samen met de zanger/rapper TQ (Terrance Quaites). Ze brachten onder de naam The Jan Hammer Project Featuring TQ een nieuwe versie van Jan's nummer "Crockett's Theme" uit. In de Europese downloadlijst van iTunes bereikte de nieuwe versie, de nummer 1-positie.