De geschiedenis van platenlabel 2 Tone (1979-1986)

Met in zijn glorietijd slechts 29 singles en acht albums heeft het uit Coventry afkomstige 2 Tone-label desondanks zijn sporen verdiend in de Engelse muziekindustrie. Het label concentreerde zich vrijwel uitsluitend op ska, vooral in de eerste drie jaar van het label (1977-1980) leverde dat hit na hit op. The ska-band The Specials stond aan de wieg van 2 Tone.

The Specials

Jerry Dammers richtte in 1977 in Coventry The Special AKA op, later ook bekend onder de naam The Specials. Andere leden waren Lynval Golding, Horace Panter, leadzanger Terry Hall, Roddy Radiation, Neville Staples en John Bradbury. Het lukte de band, die invloeden van Jamaicaanse ska uit de jaren zestig combineerde met een soort punkrock-invloeden, niet om met hun muziek een platendeal in de wacht te slepen. Uiteindelijk besloot Dammers dan maar zijn eigen platenmaatschappij te beginnen, 2 Tone. Het idee voor het overbekende mannetje (hoed, zwart pak, stropdas en witte sokken) op het logo kwam van een elpeehoes van Peter Tosh, de zwart-witte blokjes (zoals op een keukenvloer) maakten het plaatje compleet.

Gangsters

Voor het allereerste singletje Gangsters had The Special AKA zevenhonderd pond beschikbaar. De daarvan betaalde studiotijd ging grotendeels op aan het pianogedeelte van dat nummer. Er was zelfs geen tijd meer voor de B-kant, dus dat werd een snelle bewerking van een ouder nummer The Kingston Affair, herdoopt tot The Selecter.

Onderdeel van Crysalis

Rough Trade Records deed de distributie van vijfduizend stuks, Crysalis contracteerde enige tijd later zowel The Specials als het 2 Tone-label zelf. Officieel was 2 Tone daardoor slechts een apart (ska-)hoekje van een groter platenlabel. Toch was Crysalis slim genoeg om 2 Tone in Engeland te handhaven als apart label voor skamuziek, voor alles wat The Specials/Special AKA maakte, en voor bandjes die door Dammers als veelbelovend werden gezien.

Hit na hit

Veelbelovend bleek een understatement. De genoemde single Gangsters haalt nummer 6 in de Engelse hitlijsten, anderen volgden. Madness reikte met The Prince tot nummer 16, On My Radio van The Selecter tot nummer 8. De onafgebroken reeks hits gaat verder met The Specials’ A Message To You Rudy(nr. 10), Tears Of A Clown van The Beat (nr. 6), Too Much Too Young (nr. 1!) van The Special AKA en The Selecter’s Three Minute Hero (nr. 16).

Geen wurgcontracten

Het 2 Tone-label was een soort vriendenclub van bandjes die allemaal erg van bijvoorbeeld The Skatalites en The Pioneers hielden. Maar toch vooral van Jamaicaan Prince Buster. Van hem coverden The Specials en Madness samen zeven liedjes.
Met nieuwe bandjes maakte 2 Tone een wat vreemde afspraak: nadat je één single had opgenomen, mocht je zonder problemen opstappen. Wellicht heeft dat het langdurige succes van het label flink in de weg gezeten. Want zowel Madness als The Beat vertrokken na die verplichte eerste single en haalden hun grootste successen bij respectievelijk Stiff Records en Arista.

Elvis Costello

Ook Elvis Costello maakte een single voor 2 Tone, Can’t Stand Up For Falling Down. Deze zevende single van het label werd echter nooit uitgebracht. Als producer droeg hij wel iets bij, hij produceerde de eerste elpee van The Specials.

Culturele diversiteit

2 Tone had vanaf het begin niet alleen skamuziek als grote gemene deler, maar ook culturele diversiteit. Bijna alle bandjes bestonden uit blanke én zwarte leden. Op basis van enkel die overeenkomst zocht Dammers vaker naar nieuwe artiesten. Hij liet zijn oog vallen op twee bands uit Birmingham, die enigszins andere muziek maakten, maar eveneens gemixed waren: Dexys Midnight Runners (muziek met James Brown en andere soul als inspiratiebron) en UB40 (reggae). Dexys was als vervanger van Madness tijdens een tour in beeld gekomen, maar frontman Kevin Rowland wilde uiteindelijk niet tot de beweging van iemand anders behoren. Reggaeband UB40 kwam als het voorprogramma van The Beat in beeld bij 2Tone. Toch kozen de bandleden om via het lokale Graduate-label hun eerste stappen op weg naar wereldfaam te maken.

Ghost Town

Ondertussen incasseerde 2 Tone een eerste teleurstelling. De negende single, van The Bodysnatchers, Let’s Do Rocksteady flopte. Daarna regen tot single nummer zeventien de hits zich weer aaneen, waarbij alleen een nummer van opnieuw The Bodysnatchers uit de toon viel. Genoemde zeventiende single was misschien wel het hoogtpunt van het label: Ghost Town van The Specials reikte tot de eerste plaats van de Engelse hitlijst. Een lied dat de sfeer van begin jaren tachtig in Engeland perfect weergaf. Er waren rellen in de steden, veel werkloosheid en weinig redenen om vrolijk te zijn:


Leden van The Specials waren onderling zelf ook boos en ontevreden, drie maanden later viel de groep uiteen. Terry Hall, Lynval Golding en Neville Staples vormden samen Fun Boy Three en verkasten naar hoofdmaatschappij Chrysalis. Toch schreef 2 Tone nog één keer geschiedenis.

In 1984 bracht Dammers met The Special AKA het nummer Nelson Mandela uit, geproduceerd door Elvis Costello. Vervolgens raakte hij ook nauw betrokken bij andere activiteiten die Mandela weer op vrije voeten moesten krijgen. Zoals in 1988 het Tribute Concert ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van de Zuid-Afrikaanse leider, die pas twee jaar later zijn vrijheid echt terugkreeg.

Compilatiemateriaal

Het was het laatste serieuze muzikale wapenfeit van Dammers. Tegenwoordig is hij nog wel actief als DJ en met zijn Spatial A.K.A. Orchestra. Af en toe is er een reünie van de oorspronkelijke band, maar meestal zonder Jerry Dammers en vaak zonder Terry Hall. Het label 2 Tone hield op in 1986, al brengt Crysalis af en toe nog wat compilatiemateriaal uit op cd of cd-box.

2 Tone in Nederland

In het buitenland is 2 Tone als label minder bekend. Hier had de naam 2 Tone volgens Crysalis weinig extra voordeel. Vandaar dat in Nederland sommige singles van 2 Tone ook wel op het Crysalis-label verschenen. Met overigens redelijk wat succes: zes hits in de Top40 voor The Specials (waarvan de grootste Nelson Mandela, twee voor The Selecter).