Muziekinstrumenten zelf maken: de panfluit

Met eenvoudige middelen kun je zelf je muziekinstrumenten maken. Dat is niet alleen leuk, maar het is ook leerzaam. Met een zelfgemaakt muziekinstrument kun je ook prima muziek maken, in je eentje maar dat kan natuurlijk ook in een groepje. In dit artikel bespreken we hoe je zelf een panfluit kunt maken. Ook leuk voor de vakantie!

Spelen op een bierflesje

Bijna iedereen kent het wel. Als je lucht blaast tegen de rand van een leeg bierflesje, produceer je een goed hoorbare toon. Als je hier wat mee experimenteert, zul je merken dat een leeg bierflesje een lagere toon produceert dan een bierflesje waar nog bier (of gewoon water) in zit.

Muziek is trilling

Zonder heel technisch te worden, klanken worden gemaakt door trilling. Als een gitaarsnaar in trilling wordt gebracht, hoor je een toon. Je kunt ook een kolom met lucht in trilling brengen. Dat is wat je doet als je op een bierflesje blaast. Hoe langer de luchtkolom is, hoe lager de toon. Omgekeerd is dus ook waar: hoe korter de luchtkolom, hoe hoger de toon. Overigens, ook de dikte van de luchtkolom speelt een rol.

Blazen op flessen

Je kunt tonen fluiten door op bierflesjes te blazen. Als je meerdere flesjes paraat hebt, kun je achtereenvolgens meerdere tonen spelen. In de praktijk is het niet erg praktisch. De flesjes zijn zo dik, dat het niet handig is er méér dan één in de hand te houden. De afstanden tussen de flesjes, of de tijd die je nodig hebt om van flesje te wisselen, maakt dat je op de flesjes alleen heel simpele tonen kunt spelen, die elkaar niet al te snel afwisselen. Dat moet simpeler kunnen!

Blazen op buizen: de panfluit

Natuurlijk kan het simpeler! Vervang de flesjes door buizen of holle rietstengels en zorg dat de onderkant is afgesloten. Als je buizen hebt van verschillende lengtes, kun je ook meerdere tonen maken. Het is niet praktisch al die buizen en buisjes los in de hand te houden, omdat je dan teveel tijd kwijt bent met het wisselen van buisjes. Dan zou je nog steeds geen snellere melodieën kunnen spelen. De oplossing: bind de buisjes aan elkaar vast in de juiste volgorde. En kijk eens aan, je hebt een panfluit!

Panfluit zelf maken

We gaan aan het knutselen! Om een panfluit zelf te maken, heb je een aantal buisjes nodig. Je kunt hiervoor buisjes van bamboe gebruiken, maar stukken pvc-buis werken ook prima. Denk maar aan pvc-buizen die door de elektricien worden gebruikt om de draden in te doen. Om de buisjes aan elkaar te binden is touw handig, en een paar stokjes.

Korte en lange luchtkolom

Het is je misschien opgevallen, maar als je op de hals van een kleine fles blaast, krijg je een hoger geluid dan wanneer je een grotere fles hebt gebruikt. Dat verschil heb je ook, als je op een de hals van een gevulde fles of een legere fles hebt geblazen. Hoe groter de luchtkolom in de fles is, hoe lager de toon klinkt. Een kleinere fles, of een (deels) gevulde fles, kan alleen een kleinere luchtkolom bevatten, en produceert dus een hogere toon.

Buizen op lengte

De kennis van de langere of kortere luchtkolom nemen we mee naar onze panfluit. Als je buizen gebruikt van verschillende lengte, dan kun je ook verschillende tonen maken. Je maakt de buizen netjes op volgorde aan elkaar vast, links de lagere tonen, rechts de hogere. Als je beschikt over een stemapparaat, of een app op je mobiele telefoon, dan kun je controleren of de tonen de gewenste hoogte hebben. Is de toon te laag? Haal dan nog een stukje van het buisje af.
Is de toon net iets te hoog? Dan moet je het stopje aan de onderkant een beetje naar buiten drukken.

Samen spelen

Als je panfluit goed op stemming is, dan kun je erop gaan spelen. Op je zelfgemaakte muziekinstrument spelen is al leuk, maar het wordt nog leuker als je samen gaat spelen. Misschien met iemand die ook een panfluit heeft gemaakt, of een ander instrument. Met eenvoudige middelen kun je een hoop plezier beleven! Musiceren is altijd leuk!