Het oud-Hollands lied: Hollands zee

Puur Hollandse thema’s kwamen in de oud-Hollandse liedbundels, die in de twintigste eeuw het licht zagen, veelvuldig aan bod. Godsdienstige en vaderlandse thema’s waren in die tijd in de liedteksten belangrijk, maar er was meer. Ook het 'de zee', belangrijk voor een zeevarende handelsnatie zoals Nederland, kreeg de nodige aandacht. Het lied ‘Hollands zee’ is één van die liedjes.

Handel

We kunnen klagen over het natte klimaat, maar de Nederlanden liggen op een ideaal stukje van Europa. Precies gelegen op de plaats waar grote rivieren als Maas en Rijn vanuit het Europese achterland in de Noordzee uitmonden, een ideale plek om goederen te verhandelen. Nederland behoort tot een van de welvarendste landen van West-Europa, mede dankzij deze gunstige ligging en de handel over water.

De zee

Dank zij de ligging aan de Noordzee kon er flink handel worden gedreven. Daarnaast bood de zee een bron van voedsel. Vissersschepen zorgden voor de visvangst, de woeste golven trotserend. De zee is niet alleen maar mooi, prettig voor de handel en de visvangst. De zee houdt ook een gevaar in, de scheepvaart was in de negentiende en het begin van de twintigste eeuw met de lichtere boten het terrein van de onverschrokken zeeman. Gevaarlijk, want schepen vergingen, en menige matroos verdronk. Maar dat was (en is) niet het enige gevaar. Omdat Nederland een laaggelegen land is, kan een zware storm tot overstromingen en rampen leiden, zoals in 1951 tijdens de watersnoodramp ook gebeurde.

Helden

Een land, zo afhankelijk van de scheepvaart, kon het zich niet permitteren om alleen de gevaren van de zee te benadrukken. De zee was een plaats voor helden, mannen van stavast, echte kerels. Het waren ook de helden, die de zee bevochten. Mannen, die de duinen en dijken bewaakten, om de zee buiten het land te houden.

Liederen

In de liedbundels, die in het begin van de twintigste eeuw het licht zagen, werd aandacht besteed aan een aantal traditionele thema’s. Naast de onvermijdelijke Christelijke thema’s, stond het Vaderland centraal. Dat wil zeggen, thema’s uit de Vaderlandse geschiedenis, maar ook thema’s die het leven in Nederland betroffen. De zee was een belangrijk thema.

Hollands zee

In het lied Hollands zee komen allerlei elementen bij elkaar. De standvastige Hollandse zonen, de gevaarlijke zee, die het land aanvalt. Gelukkig zijn het diezelfde Hollandse zonen, die alles in de strijd werpen om de zee te weerstaan. Het lied Hollands zee is geschreven door W. Zaalberg (tekst) en Daniël de Lange (muziek). Hieronder de weergave, uit de liedbundel 'Kun je nog zingen, zing dan mee'.

De tekst van 'Hollands zee'

Machtig zij uw rijksgebied
Hollands zonen vrezen niet
Wordt hun land door u bedolven
Samen beuren zij het hoofd
Met een blij: God zij geloofd!
Overwinnend uit de golven

In de worst’ling met uw macht
Wint het Hollands harte kracht
’t Weet van wijken nog van beven

Notenschrift Hollands zee, pagina 2

Frischheid brengt gij luwend aan
Vaster doet uw stormwind staan
Uit den doodstrijd put het leven

Rol uw golven naar het strand
Sla terug der duinen rand
Hollandsch kracht blijft u trotseeren
Holland bukt voor geen geweld
Rustig zal het als een held
Vloed en dwang en onrecht keeren