Blackfish; orka's in gevangenschap

Blackfish is een aangrijpende documentaire uit 2013 die het verhaal van Tilikum, een orka die in gevangenschap leeft, vertelt. De documentaire deed behoorlijk wat stof opwaaien en was (is) een goede aanleiding om een debat te voeren rond wilde dieren in gevangenschap.

Gevangenschap

Gabriela Cowperthwaite gaat in de documentaire in gesprek met ooggetuigen en brengt ons zo op de hoogte van hoe er met orka’s wordt omgegaan in de amusementsindustrie. De hoogontwikkelde zoogdieren worden in gevangenschap gehouden voor het geld. Wij betalen om de dieren kunstjes te zien doen, eigenaars van dolfinariums en pretparken worden rijk ten koste van de dieren die in erbarmelijke omstandigheden in gevangenschap moeten leven. De documentaire Blackfish stelt ons dan ook de dringende vraag of deze dieren nog wel in gevangenschap gehouden mogen worden!

In de documentaire kan men zien hoe jonge orka’s in het nauw gedreven worden, gescheiden van hun ouders. Vissers proberen de jongere dieren te vangen, degenen die het niet overleven worden opengesneden en opgevuld met stenen om vervolgens gezonken te worden.

Incidenten met trainers

De afgelopen jaren zijn er zo’n honderdtal gevallen bekend van incidenten waarbij trainers in dolfinariums gekwetst werden of zelf overleden. Het Amerikaanse SeaWorld in Florida, veruit het bekendste dolfinarium ter wereld, is het dolfinarium waarin Tilikum verblijft. Het orka mannetje zorgde in de jaren 90 al voor een dodelijk ongeval in een dolfinarium in Canada, maar alsnog besloot SeaWorld hem over te kopen en hem te gebruiken in de orka shows. De daaropvolgende incidenten die er met orka’s voorvielen in SeaWorld werden vaak ontkend. Ongelukken die plaatsvonden lagen volgens SeaWorld aan de trainers, en niet aan de dieren zelf. Wetenschappers en voormalige trainers zijn het daar echter niet over eens. Het zou de gevangenschap zijn die de dieren doet doorslaan.

Dawn Brancheau

Op 24 februari 2010 overleed Tilikum’s trainer Dawn Brancheau na een incident met de orka. Volgens SeaWorld was het de fout van Brancheau zelf. Tilikum zou met haar paardenstaart hebben willen spelen; ze zou haar haar dus in een knot gedragen moeten hebben. Ooggetuigen zeggen dan weer dat de orka haar bij de arm vastgreep. In de documentaire wordt het als aanstootgevend gezien dat Sea World het nooit opneemt voor zijn trainers.

Eenzijdig

De documentaire is voor velen redelijk eenzijdig; er wordt enkel vanuit hetzelfde standpunt gepraat. ‘Orka’s horen niet thuis in gevangenschap’. Gabriela Cowperthwaite kan daar echter weinig aan doen om de simpele reden dat SeaWorld niet wilde mee werken aan de documentaire.

Rechtzaak

Na de dood van Dawn Brancheau heeft de SeaWorld-keten een rechtzaak verloren omtrent het contact tussen orka’s en trainers. Voortaan mogen trainers niet meer samen met de orka’s in het water uit veiligheidsredenen.

Gelekte gerechtsdocumenten

Uit recent gelekte gerechtsdocumenten blijkt dat SeaWorld benzodiazepine, dat Valium en Xanax bevat, gebruikt om het agressieve gedrag van orka’s onder controle te houden.

Conclusie Blackfish

De voornaamste conclusie van de documentaire Blackfish is toch wel om weg te blijven uit dolfinariums en deze handel op deze manier niet meer te steunen. Orka’s (net zo goed als dolfijnen) zijn wilde dieren en horen daarom ook gewoon thuis in het wild.