Film: Hoe duur was de suiker

Hoe duur was de suiker is een boek, een televisieserie en een film. Deze bespreking gaat over de film. Volgens sommigen is "Hoe duur was de suiker" een schitterende film, volgens anderen een waardeloos kostuumdrama. De film handelt over de slavernij in het Nederlandse Paramaribo, over het leven van de blanken en over de verhoudingen tussen blank en zwart. Het verhaal wordt verteld door de zwarte Mini-Mini, de lijfslavin van de blanke Sarith.

Hoe duur was de suiker: het verhaal

Paramaribo, Suriname, 18de eeuw. De zwarte slavin Mini-Mini en de blanke Sarith worden ongeveer gelijktijdig geboren. De vader van Mini-Mini zou de vader van Sarith kunnen zijn, of haar broer. Niemand zal het ooit weten want beide mannen hadden na elkaar seks met de moeder van Mini-Mini. Beide meisjes groeien samen op. Mini-Mini is de lijfslavin van Sarith. Wanneer ze ongeveer achttien zijn, trouwen alle meisjes van de naburige plantages. Elza trouwt met Rutger, die administrateur wordt. Sarith heeft ook een vriend, maar deze trouwt uiteindelijk met iemand anders om de plantage van zijn ouders te redden. Sarith is razend, ontgoocheld, verdrietig. Mini-Mini troost haar. Sarith gaat op zoek naar een geschikte partij, maar de huwbare mannen lopen niet dik bezaaid op het eiland. Ze scharrelt met heel wat mannen, ook met de man van Elza tot deze laatste haar na jaren het huis uit gooit. Uiteindelijk kiest Sarith dan maar eieren voor haar geld en trouwt ze met de oudere Julius Robles de Medina, weduwnaar en zo rijk als zijn neus groot is. Julius is stapel op zijn vrouwtje, maar Sarith gaat geregeld naar Paramaribo om zich met soldaten te amuseren. Uit dit geflikflooi wordt een jongen geboren. Julius zal pas veel later weten dat deze jongen niet zijn zoon is, wanneer hij na een zakenreis terug thuiskomt en zijn plantage blijkt aangevallen te zijn geweest door bosnegers die slaven willen bevrijden. De minnaar van zijn vrouw werd door hen vermoord en hangt in het huis te bengelen. Julius smijt Sarith het huis uit. Hij en Mini-Mini zorgen voor de kleine, blonde jongen, Jehtro. Langzamerhand krijgen ze ook gevoelens voor elkaar. Wanneer Sarith dit ontdekt, wordt ze woedend en neemt ze wraak op Mini-Mini. Zullen vriendschap en liefde zegevieren of zullen slaven altijd maar zwarten blijven?

Hoe duur was de suiker: boek, televisieserie en film

Het boek

De film "Hoe duur was de suiker" is gebaseerd op het gelijknamige boek van Cynthia McLeod. Deze Surinaamse werd als Cynthia Ferrier geboren op 4 oktober 1936 in Paramaribo. Haar vader was Johan Ferrier, de eerste president van Suriname. Ze studeerde voor onderwijzeres, onder andere in Nederland. De man van Cynthia was ambassadeur van Suriname en hierdoor verbleef ze in Venezuela, België en de Verenigde Staten. Hier had ze veel tijd om research te doen over Suriname en om te schrijven. In 1987 verscheen de debuutroman van Cynthia McLeod "Hoe duur was de suiker?". De eerste druk was zo uitverkocht en daardoor werd Cynthia McLeod de bekendste schrijfster in Suriname. Later schreef ze nog historische romans (o.a. De vrije negerin Elisabeth, gevangene van kleur in 2000), studies over Suriname en de slavernij, kinderboeken en kindermusicals.

Televisieserie en film

Eerst werd van het boek een televisieserie gemaakt die op de Nederlandse televisie liep. Daarna werd op basis van boek en televisieserie een film gemaakt. Deze film was de openingsfilm van het 33ste Nederlands Film Festival 2013. De achtergrond van het verhaal is historisch, de personages zijn fictief.

Cast van de film

Regisseur: Jean Van de Velde
Sarith: Gaite Jansen
Mini-Mini: Yootha Wong-Loi-Sing
Julius: Kees Boot
Verder ook met Yannick Van de Velde, Anna Raadsveld, Maurits Delchot, Genelva Krind, Werner Kolf en Benja Bruijning
Quotering: 16+
Taal: Nederlands en Surinaams (met ondertiteling)
Duur: 121 minuten
Extra's op DVD Limited Edition: verwijderde scenes, cast en crew over Jean Van de Velde, achter de schermen, trailer en special effects.

De titel: Hoe duur was de suiker

Nergens in de film wordt vermeld hoe duur de suiker nu wel was. Maar daar gaat het ook niet echt om. Feit is dat de suiker veel mensenlevens eiste en veel leed met zich meebracht. Zo de zwarte man waarvan de hand werd afgehaakt omdat ze tussen de machine terecht kwam. Zo de slaven die werden mishandeld en gedood. Ook de blanken hadden het niet altijd even makkelijk. Het leven op de plantages was niet altijd eenvoudig. Het klimaat was afmattend voor mensen die dit niet gewoon waren. De blanke gemeenschap was tamelijk klein, dus je moest goed met de mensen overeen komen. De onderlinge strijd tussen de plantages was hard. De prijs van de suiker was dus heel hoog op menselijk vlak.

Eigen mening

Een prachtige film. Schitterende decors, schitterende kostuums. De twee hoofdpersonages, Sarith en Mini-Mini worden overtuigend vertolkt door Gaite Jansen en Yootha Wong-Loi-Sing. Je krijgt onmiddellijk sympathie voor Mini-Mini en antipathie voor Sarith. Het Surinaams houdt je bij de les want je moet goed opletten om te kunnen blijven volgen. Hoe duur was de suiker geeft een mooi beeld van een niet zo fraaie periode uit de Nederlandse geschiedenis. Zoals ieder land met kolonies werd ook hier de lokale bevolking uitgebuit, gebruikt en zelfs misbruikt door de overgrote meerderheid van de blanken. De film toont wel wat geweld, maar niet meer dan nodig om de film te doen lopen. Er komt romantiek in voor, maar het wordt nooit stroperig of klef. Aangezien de achtergrond van de film gestoeld is op heel wat research vanwege de schrijfster van het boek, is het ook een goede geschiedenisles. Ook al is het bijna drie eeuwen geleden, zulke films moeten blijven gemaakt en getoond worden. Het maakt deel uit van de geschiedenis en moet toekomstige generaties tonen hoe het vroeger was en hoe de tijden zijn geëvolueerd. Na het zien van de film en het lezen van een aantal recensies over het boek heb ik zeker zin gekregen om het boek te lezen.