Trompet spelen moeilijk? Wat is er lastig aan?

Trompet spelen kan heel mooi zijn. Maar het is niet het meest toegankelijke instrument. Velen hebben moeite überhaupt geluid te krijgen uit het dit blaasinstrument. En om goed trompet te spelen is de nodige inzet en oefening vereist. Hoe moeilijk is trompet spelen nu eigenlijk en wat komt er allemaal bij kijken? Zoals met zoveel zaken lijkt trompet spelen nogal eenvoudig als je naar een goede trompettist kijkt. Maar wanneer je zelf een trompet voor het eerst aan je mond zet, dan wordt het een ander verhaal. Menigeen krijgt helemaal geen geluid uit het instrument. En krijg je er wel geluid uit, dan klinkt het in de meeste gevallen nog nergens naar. Van muziek maken kun je bepaald niet spreken. De techniek die nodig is om een mooie klank uit een trompet te krijgen is wat ontbreekt.

Belangrijk verschil met andere instrumenten

Hierin verschilt een trompet net als de meeste blaasinstrumenten behoorlijk van veel andere populaire muziek instrumenten. Of je nu een piano, gitaar, keyboard, drumstel, xylofoon of mondharmonica neemt. Zelfs iemand die deze instrumenten voor het eerst aanraakt, krijgt er wel een redelijke of zelfs prima klank uit. Dat is ook logisch, want het is het instrument zelf dat de klank produceert. Sla je een toets aan op een piano, dan krijg je een prima klinkende zuivere toon te horen. Er is wel verschil in manier van aanslaan, maar de toonhoogte wordt door het instrument bepaald.

Niet de trompet, maar jij maakt het geluid

Bij een trompet en instrumenten als trombone, bugel en tuba is dat anders. De klank wordt voor een groot deel gemaakt met je lippen. Door dat in het mondstuk te doen, werkt de trompet als een soort versterker die de klank versterkt en een bepaalde klank aan de toon geeft. En daar zit dus precies het verschil. Je lippen, blaastechniek en zelfs je tong spelen een grote rol bij het maken van het geluid. Een onervaren iemand, zal dus niet meteen een mooie zuivere klank uit het instrument krijgen. Je zult daar heel wat uurtjes voor moeten oefenen. Voor velen gaan er zomaar één of twee jaar overheen, voordat de klank de moeite waard is.

En dat is voor velen niet erg aantrekkelijk. Het duurt dus wel even voordat je een beetje leuk kunt spelen. Niet dat andere instrumenten veel gemakkelijker zijn, maar in veel gevallen, kun je wel sneller een aardig stukje muziek maken. Met trompet spelen komt het dus aan op doorzettingsvermogen. Je moet de discipline opbrengen te blijven oefenen om zo steeds beter te worden. Totdat je goed genoeg bent om andere mensen te laten genieten van je muziek. Dat kan solo, maar meestal binnen een ensemble, band of orkest.

Ook je vingers moeten aan het werk

Maar trompet spelen bestaat natuurlijk niet alleen uit een toon maken met je lippen en het instrument. Op het instrument zitten ook nog drie toetsen, ventielen genoemd. Met deze ventielen kun je maar een paar combinaties maken. Bij het trompet spelen moet je de juiste ventielen indrukken die passen bij de toon die je wilt spelen. Dat moet natuurlijk op precies het juiste moment gebeuren. Snelheid en accuratesse zijn daarbij belangrijk en iets waar je aan zal moeten werken.

De functie van de ventielen

Met die ventielen varieer je eigenlijk de lengte van het instrument. Dat is nodig om het instrument de juiste toon te laten maken. Je moet dus met je lippen en blaastechniek de juiste toon spelen, maar zal er ook voor moeten zorgen dat het instrument de juiste lengte heeft, zodat diezelfde toon goed versterkt wordt. Dit heeft te maken met golflengtes van de verschillende geluidstonen. Het is dus niet zo dat je net als een piano of gitaar een andere toets of vakje hebt per toon die je speelt. Je kunt maar acht verschillende combinaties met je ventielen maken. Met die acht kun je de lengte van je instrument voldoende variëren, om alle benodigde tonen te versterken.

Het bereik van een trompet

Met het woord bereik, bedoelen we hoe laag en hoe hoog je kunt spelen op de trompet. De ondergrens ligt min of meer vast. Maar hoe hoog je kunt is vooral afhankelijk van de trompettist. Weer een groot verschil met andere instrumenten. Of je nu Jan Vayne of Jan met de pet heet, de hoogste en laagste toon die je uit een piano krijgt zijn niet verschillend. En ze klinken ook even zuiver. Om op een trompet hoog te spelen, moet je werken aan je embouchure. Als je net begint is een heel octaaf al een uitdaging. Maar veel goede trompettisten hebben minstens tweeënhalve tot soms wel vier octaven tot hun beschikking.

Het embouchure

Met embouchure wordt de setting van je lippen bedoeld. Hoger spelen, vereist meer controle en conditie van je embouchure. En daarbij komt het op spierkracht in je lippen aan. Hoger spelen is daardoor vermoeiender. Om lang hoog te spelen is veel oefening vereist. En dus niet alleen om het te leren, maar ook om je lippen in de juiste conditie te houden. Speelt een trompettist bijvoorbeeld een maand niet, dan zal hij of zij merken dat de conditie niet op peil is. Er moet dan weer regelmatig gespeeld worden om het embouchure weer op niveau te krijgen.

Begint de vermoeidheid op een gegeven moment toe te slaan, dan zal het bereik van de trompettist afnemen. De hogere noten kunnen dan niet meer gespeeld worden. Of het lukt nog net wel, maar dan ten koste van de klank. Die wordt minder mooi en vooral minder zuiver. Je kunt horen dat het moeite kost de juiste noten te raken. En daar heeft de muzikaliteit natuurlijk onder te lijden.

Conclusie

Trompet spelen is zeker niet eenvoudig, maar wel te leren. Het vervelende is dat vooral het begin lastig is. Daar zal je doorheen moeten, voordat je een beetje leuk muziek kunt maken. Dat vereist discipline en doorzettingsvermogen. En de snelheid waarmee dat gaat is natuurlijk afhankelijk van je aanleg, maar vooral ook van hoe serieus je ermee aan de slag gaat. Met een paar maal in de week 15 minuten oefenen, is heel wat ander dan dagelijks een half uur. Dat verschil zal duidelijk te merken zijn in de voortgang die je boekt. Kortom: trompet spelen is wel lastig, maar met de juiste inzet goed te doen. En daarbij is het een prachtige manier om mooie muziek te maken. Iets waar je je hele leven plezier van kunt hebben.

Lees verder

• Een trompet kopen: Waar moet je op letten?
• De geschiedenis van de trompet
• Hoe maken trompet en andere koperblaasinstrumenten geluid?
• Trompet of trombone spelen: een prachtige hobby!
• De trombone: een mooi en uniek koperen blaasinstrument!