3x OSC: een virtuele synthesizer van FL Studio

3x OSC is een virtuele synthesizer van FL Studio. Het is een van de meest eenvoudige synthesizers die het programma te bieden heeft en is dan ook niet lastig om te begrijpen. Toch moet je enige kennis hebben van het begrip 'oscillator' en ook is het handig om te weten wat 'waveforms' zijn. Wanneer je deze kennis hebt vergaard, is het begrijpen van 3x OSC niet moeilijk meer.

Oscillator

3x OSC is een virtuele synthesizer met drie identieke oscillators (vandaar de 3x). Als je weet hoe een van deze oscillators werkt dan weet je ook hoe de andere twee werken, omdat deze in principe hetzelfde zijn. Maar wat is nou eigenlijk een oscillator?
Zonder oscillators maak deze synthesizer geen geluid, je maakt namelijk een signaal met een oscillator. Zo'n signaal is een 'waveform', dit is eigenlijk een weergave van een bepaalde periodieke trilling. Een oscillator kan verschillende soorten signalen produceren, deze worden later besproken. Vervolgens kun je door middel van effecten deze waveforms beïnvloeden wat resulteert in een ander geluid. De 3x OSC heeft drie oscillators en gaat dus nog een stapje verder. Je kan dus drie verschillende waveforms tegelijk laten klinken en is dus het experimenteren waard!

Waveform

Oscillators maken dus een signaal, een waveform. Ondanks het feit dat er oneindig veel waveforms bestaan, worden er toch een aantal onderscheiden. Dit zijn ook wel de 'basiswaveforms.' Hieronder staan de meest voorkomende basiswaveforms.

Sine Wave (sinusgolf)

Een sine wave bestaat uit slechts één trilling die tevens de grondtoon is. Het is dus de meest pure toon die er bestaat. Deze waveform wordt afgebeeld met een golfbeweging (zie inleidingsafbeelding bovenaan).

Square Wave (blokgolf)

Een square wave heeft een mooi rijk geluid, maar is niet zo puur als de sine. Alle oude Nintendo-gamemuziek bestaat voornamelijk uit square waves. Een square wave wordt gemaakt door een aantal sine waves te stapelen, maar alleen sine waves met een oneven frequentie. De square wave wordt meestal aangeduid met een vierkantbeweging (zie inleidingsafbeelding, tweede van boven).

Triangle Wave (driehoeksgolf)

Een triangle wave zit qua klank een beetje tussen de sine en de square in. Net als bij de square wave bestaat de triangle wave uit sine waves met een oneven frequentie. Het verschil is alleen dat het volume van deze frequenties bij een triangle wave sneller daalt dan bij de square wave en daarom klinkt het geluid ook wat doffer. De triangle wave wordt meestal aangeduid met een gelijkzijde driehoek (zie inleidingsafbeelding, derde van boven).

Saw Wave (zaagtand)

Een saw wave heeft een sterk 'zoemend' geluid. Je kan deze waveform maken door een aantal sine waves van verschillende volumes en frequenties samen te voegen. De saw wave wordt meestal aangeduid met een rechthoekige driehoek (zie inleidingsafbeelding onderaan).

Oscillatorparameters

Hieronder staan de parameters van de 3x OSC synthesizer van FL Studio. Het is handig om de virtuele synthesizer erbij te pakken, zodat je precies weet waar welke knop zit.

Shape Selectors (waveforms)

Hier heb je de keuze uit een aantal waveforms. De hierboven genoemde sine, square, saw en triangle wave zijn een optie. Daarnaast kun je ook nog kiezen voor een rounded saw, noise (dobbelsteen icoon) en een custom waveform. Een rounded saw is een soort combinatie tussen een sine wave en een saw wave. Noise produceert 'ruis' en met de custom waveform kun je zelf een geluidsbestand invoegen. Dit kan een heel bijzonder resultaat geven.

Invert Switch

Met deze knop kun je de 'phase' van de oscillator omdraaien. Phase is een punt op een waveform met een bepaalde tijdswaarde. Wanneer je meerdere oscillators gebruikt, kan dit bijzondere effecten opleveren. Deze knop bevindt zich naast het dobbelsteenicoontje (noise).

Phase OFS

Dit is een lastige knop om goed uit te leggen, omdat het effect ervan vrij minimaal is. Je zou kunnen stellen dat je hiermee de phase van links en rechts kunt veranderen, waardoor de oscillator in een ander punt van de waveform begint (bijvoorbeeld in de top van de sine wave, in plaats van in het nulpunt).

Detune

Hiermee gaat het geluid een beetje uit de toon klinken, doordat de frequenties links en rechts veranderen. Het is niet zo dat het geluid hierdoor vals klinkt, maar het geeft wel een leuk effect aan het stereobeeld. Als je deze knop in het midden laat, is er geen detune.

Coarse Tuning

Dit bepaalt de toonhoogte van het geluid. De range is -24 tot en met +24 semitones (halve tonen). Iedere twaalf semitones vormen een octaaf. Het geluid klinkt dus hoger of lager door deze knop te veranderen.

Fine Tuning

Net als de Coarse Tuning zorgt de Fine Tuning voor een verandering van toonhoogte, alleen zoals de naam al zegt, is dit geen grote verandering. De range is -1 tot en met +1 semitones.

Panning

Hiermee bepaal je de positie van het geluid in het stereobeeld. Zet je deze knop helemaal naar links dan zal het geluid alleen aan de linkerkant hoorbaar zijn en zet je de knop helemaal naar rechts dan zal het geluid alleen aan de rechterkant hoorbaar zijn (dit werkt natuurlijk niet wanneer je maar één box hebt). Deze knop bevindt zich rechts van de fine tuning.

Volume

Hiermee bepaal je het relatieve volume van de oscillators. Alleen de tweede en de derde oscillator hebben deze knop. Je kan hiermee dus bepalen hoe de verschillende oscillators samenklinken. Wanneer je de knop helemaal naar links zet, maakt de oscillator geen geluid.

Overige parameters

Naast de parameters voor de drie oscillators, zijn er ook nog twee losse parameters.

AM OSC 3

Hiermee kun je oscillator 3 als een amplitude modulator gebruiken voor de andere twee oscillators. Kortweg is amplitude modulatie een methode om data over te brengen door de amplitude van een signaal (draaggolf) te variëren. Oscillator 3 fungeert nu dus als een draaggolf en wanneer je nu de tuning verandert, krijg je bijzondere effecten.

Phase Rand

Hiermee maak je de phase van alle oscillators willekeurig. In dit geval is phase het verschil in verplaatsing tussen twee of meer waveforms met dezelfde frequentie, uitgedrukt in graden. Lage waardes zullen iets meer natuurgetrouw klinken, terwijl hogere waardes als een speciaal effect kunnen worden gebruikt.