Drummen door de jaren heen: Jazz

Het drummen heeft al een lange geschiedenis achter de rug. Vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw hebben er constant ontwikkelingen plaatsgevonden, tot op de dag van vandaag. In deze eerste aflevering: De Jazz.

De jaren 20

In de jaren twintig van de vorige eeuw werd er gedrumd in de New Orleans stijl. Die stijl was een samenraapsel van Folk, Blues en Gospel. Bekende drummers in die tijd waren: Warren "Baby"Dodds, Zutty Singleton en Sonny Greer. Ze speelden in combo's van tussen de 5 en 10 muzikanten. De basis van het ritme was toen de bas trom en werden de bekkens voor de accenten gebruikt.

Als luister voorbeelden kunnen plaatopnames gebruikt worden van:

• Louis Armstrong
• King Oliver
• Duke Ellington

De jaren 30

Geleidelijk aan ontwikkelde de New Orleans stijl zich naar de Swing jazz. Orkesten werden groter en de ritmesectie vormde de ruggengraat hiervan. In deze periode ontstonden de Big bands met uitgebreide blazers secties. De Swing drummers hadden een wat prominentere rol dan die van hun voorgangers uit de jaren twintig. Wel was de bas trom nog steeds de basis en werden de bekkens gebruikt voor de ritmische accenten. Dat zou echter veranderen in de jaren veertig. Bekende drummers uit deze periode zijn: Gene Krupa, Chick Webb, Jo Jones, Big Sid Catlett en Buddy Rich.

Als luister voorbeelden kunnen plaatopnames gebruikt worden van:

• Bennie Goodman
• Chick Webb
• Count Basie
• Fletcher Henderson
• Tommy Dorsey

De jaren 40

In de beginjaren van deze tijdsperiode vond de grootste verandering in het drummen plaats. Het basis ritme werd verplaatst van de bas trommel naar het bekken. De bas trommel werd voor accenten gebruikt. Er werd als het ware van plaats gewisseld. Deze verandering betekende een nieuwe revolutionaire stijl in de jazz: de Bebop. Bebop werd hoofdzakelijk in kleine bezettingen gespeeld. De eerste drummer die op deze manier speelde was Kenny Clarke, spoedig gevolgd door Max Roach. Max Roach werd geassocieerd met de term "bomb dropping". Dit waren syncopische accenten op de bas trom. Andere bekende drummers uit deze periode zijn: Roy Haynes en J.C. Heard.

Als luister voorbeelden kunnen plaatopnames gebruikt worden van:

• Charlie Parker
• Dizzy Gillespie
• Dexter Gordon

De jaren 50

In deze jaren werd de bebop verder ontwikkeld in stijlen als: Cool Jazz en Hard Bop. De eerste subtieler en de tweede meer toegankelijk dan bebop. De stijl veranderde in wezen niet zo veel. de Cool Jazz was lichter in stijl als de Bebop en de hard bop was wat ruiger. Bekende drummers in deze periode zijn: Philly Joe Jones, Art Blakey, Louis Hayes en Jimmy Cobb.

Als luister voorbeelden kunnen plaatopnames gebruikt worden van:

• Miles Davis
• Horace Silver
• Cannonball Adderley

Aan het einde van de jaren 50 ontstond een nieuw fenomeen die de jaren 60 zou gaan beheersen: de Free Jazz.

De jaren 60

In het begin van de jaren 60 kwam altsaxofonist Ornette Coleman uit met een album met de titel Free Jazz. Op dit album gebruikte hij een dubbel kwartet, waaronder 2 drummers, te weten: Billy Higgins en Ed Blackwell. Zij spelen op dit album geen 2 kwarts- 3kwarts of 4 kwarts maat meer, maar een soort puls. Hier wordt dus de maat indeling volledig losgelaten en vraagt, in dit geval, aan de drummer een totaal andere benaderingswijze. Hij moet heel goed inspelen op de rest van de muzikanten. Zijn rol is net zo belangrijk als die van hen.

Mooi om te horen is dat beide drummers perfect samenspelen, ondanks het feit dat Billy Higgins een Hard bop achtergrond heeft en Ed Blackwell in een stijl speelt die dateert uit de New Orleans jazz uit de jaren twintig. De cirkel is hier weer rond.

Gelijktijdig met Ornette Coleman ontwikkelde zich ook tenorsaxofonist John Coltrane zich, met dit verschil dat hij in het begin nog wel een vaste maatindeling aanhield. Elvin Jones was de drummer van Coltrane en de meest invloedrijke drummer van de jaren zestig.

Ná 1965 wilde Coltrane toch de maat indeling los laten. Op het album Meditations gebruikt hij naast Elvin Jones ook een tweede drummer, Rashied Ali, die veel vrijer speelde dan Elvin Jones. Die stapte daarom op.

In dit rijtje van drummers mag ook Sunny Murray niet ontbreken. Hij speelde, als enige drummer, samen met zowel saxofonist Albert Ayler als met pianist Cecil Taylor. Aan het eind van dit decennium ontstond er, uit onvrede met de Free Jazz, een nieuwe stroming: de Rock Jazz met als pionier: Tony Williams.

Als luistervoorbeelden kunnen plaatopnames gebruikt worden van:

• Ornette Coleman
• John Coltrane
• Albert Ayler
• Cecil Taylor

De jaren 70.

Tony Williams was drummer in het Miles davis kwintet van 1963 tot begin 1969. Ná het album In a Silent Way stapte hij op en begon een eigen groep: Lifetime. Tony Williams behoorde tot de categorie hard bop drummers. Maar hij ging zijn stijl mixen met rock invloeden. Zijn navolgers waren o.a.: Jack DeJohnette, Lenny White en Billy Cobham.

Als luister voorbeeld kunnen plaatopnames gebruikt worden van:

• Tony Williams (Emergency!)
• Miles Davis
• Mahavishnu Orchestra

De rock jazz was de eerste mengvorm met de bestaande rockmuziek. Toch blijft er een wezenlijk verschil tussen de pure rock drummer en de jazz, of rock jazz drummer.