Sonja Barend Award voor beste tv-interview

Sinds 2009 wordt elk jaar de Sonja Barend Award uitgereikt aan de man of vrouw die het beste televisie-interview heeft gehouden in het afgelopen jaar. Naamgever Sonja Barend, die zelf jarenlang gastvrouw was van een veel bekeken praatprogramma op televisie, maakte aanvankelijk de winnaar bekend in een uitzending van De Wereld Draait Door met gastheer Matthijs van Nieuwkerk. Nu DWDD voor de zomer van 2020 stopte is de prijs bekendgemaakt in het praatprogramma De Vooravond. Sonja Barend komt zelden meer op tv, maar voor de uitreiking van de prijs die naar haar genoemd is, schuift ze graag aan tafel van het NPO-programma aan.

Sonja Barend

De Sonja Barend Award wordt sinds 2009 uitgereikt aan de interviewer van het beste tv-interview van het afgelopen jaar. Sonja Barend heeft zelf menig tv-interview afgenomen en ze wordt ook wel de koningin van het praatprogramma genoemd. Ze maakte spraakmakende televisie.

Gezond weer op

Barend begon in 1966 bij de televisie als omroepster bij de NTS. Ze was een van de gezichten van de VARA en maakte ondermeer de programma’s Fenklup, Uit Bellevue en Dagje Ouder. In 1972 stapte Barend over naar de AVRO. Daar presenteerde ze Sterallures, Sonja's avonds en Een leven in beeld. Ze was ook een van de sterren in de jury het populaire spelletje Wie van de Drie? In 1975 keerde ze terug bij de VARA en deed verschillende talkshows: Sonja op maandag en Sonja op zaterdag. Ze maakte het praatprogramma Sonja op … met alle dagen van de week achter haar naam. Haar programma’s werden heel goed bekeken en de afsluiting van de avond zijn gevleugelde woorden geworden: “Voor straks: lekker slapen en morgen gezond weer op!”

Zestig jaar Nederlandse televisie

In 2006 hield Barend de televisie voor gezien, om nog één keer terug te keren op 8 oktober 2011. Dat was tijdens het programma ter gelegenheid van zestig jaar Nederlandse televisie.

Sonja Barend Award

De Sonja Barend Award is een initiatief van de VARA-gids. Hij wordt ook wel de VARA-gidsprijs genoemd, die de naam Sonja Barend Award heeft gekregen. Barend kiest de winnaar niet uit, maar overhandigt wel de prijs. Ze wil niet in de jury omdat ze veel mensen kent in de wereld van de tv en niet geconfronteerd wil worden met vragen waarom ze de een de prijs heeft gegund en aan die ander heeft gegeven. Een jury van mensen uit het vak kiest uit een longlist een shortlist van drie favorieten. Daaruit komt de winnaar naar voren. Het is dan ook een vakjuryprijs. De jury bestaat uit 43 tv-critici, mediajournalisten en collega-interviewers.

Kiezen en DWDD

Elk jaar worden er veel goede tv-interviews gemaakt, al is de longlist het ene jaar langer dan het andere. In 2014 maakten vijftien interviewers kans de prijs van dat jaar te winnen, in 2017 waren dat er bijvoorbeeld maar tien. Er wordt gekozen uit tv-interviews die tussen de start van het tv-seizoen in september tot eind augustus van het jaar daarop werden uitgezonden.

Beste tv-interview

De juryleden letten bij de keuze van de genomineerden en de uiteindelijke prijswinnaar op de rol van de interviewer. Een indrukwekkend gesprek ontstaat uit een gesprek tussen een interessante geïnterviewde en een interviewer die op de juiste knopjes weet te drukken en zo de gast uitdaagt iets van zichzelf te laten zien en wellicht meer te vertellen dan de bedoeling was. De jury bepaalde dat er in een tv-interview gemonteerd mag worden en dat het op meerde locaties mag zijn opgenomen. De interviewer moet te zien en te horen zijn.

Award uitreiking in oktober

De Sonja Barend Award wordt in een van de uitzendingen in oktober uitgereikt door Barend in het programma van De Wereld Draait Door. In 2014 wint bijvoorbeeld Jeroen Pauw de Award voor zijn interview met Fleur Agema dat op 27 december 2013 werd uitgezonden. Barend noemde Pauw een “lenige interviewer.” Alles zit in het gesprek. Hij begint heel erg aardig, door de vragen leer je een onbekende kant van de gast kennen. Het blijft bij Jeroen Pauw altijd een prettig gesprek, zei Barend, en het wordt uiteindelijk heel streng waardoor de kijker op alle mogelijke manieren aan zijn trekken komt.

Vraaggesprek

Jeroen Pauw, op zijn beurt, bedankte de gasten die de moeite nemen om te komen en om zich te laten interviewen. Dat is lang niet altijd makkelijk, zeker niet als de persoon een ‘kwestie’ heeft die aan hem kleeft. En toch komen ze en willen ze zich laten bevragen in een vraaggesprek. De gasten gaan het risico aan, vaak ter eer en meerdere glorie van de interviewers. Barend voegt er aan toe dat de interviewer het gesprek maakt door de goede vragen te stellen.

5 jaar later

Jeroen Pauw sprak in 2008 met Fleur Agema en op 27 december 2013 nog een keer in het programma 5 jaar later.
In de serie was het gesprek met Fleur Agema een hoogtepunt. Het PVV-Kamerlid probeerde steeds de partij als veelgeplaagde underdog te benadrukken. Pauw bleef charmant maar pareerde telkens deskundig waardoor Agema zelfs de mediastrategie van haar partij blootlegde.

De andere genomineerden van 2014 waren

• Tijs van den Brink (interview: Diederik Stapel, Adieu God)
• Sophie Hilbrand (Peter Jan Rens & Virginia, Je zal het maar zijn)
• Twan Huys (staatssecretaris Martin van Rijn, Nieuwsuur)
• Eva Jinek (Tinkebell, Eén op Eén)
• Wilfried de Jong (schrijver/archeoloog David Van Reybrouck, Zomergasten)
• Sven Kockelmann (Marianne Thieme, Eén op Eén)
• Theo Maassen (René Gude, 24 uur met....)
• Linda de Mol (Loes Luca & Martijn Krabbé, Linda’s zomerweek)
• Matthijs van Nieuwkerk (Peter Vandermeersch, De Wereld Draait Door)
• Judith Pennarts (Anneke Tromp, Nieuwsuur)
• Jos Slats (Eberhard van der Laan, Brandpunt Reporter)
• Humberto Tan (Thé Lau, Late Night)
• Mariëlle Tweebeeke (Bart Nieuwenhuizen, Nieuwsuur)
• Filemon Wesselink (Georgina Verbaan, De week van Filemon)

Winnaars

Lees verder

• Nobelprijs voor de Vrede 2014 - Malala en Satyarthi
• Boudewijn Büchprijs voor antiquarische boek
• Jan Wolkers Prijs voor het beste natuurboek
• Machiavelliprijs voor Bellingcat
• Je ziet mij nooit meer terug – boek van Sonja Barend