recensie

Muziekrecensie: Mishpaha: Hasidic & Jewish – Prague Choir

Mishpaha is een cd met 17 Chassidische en Joodse folk songs. Deze worden ten gehore gebracht door een Praags koor. Mishpaha betekent familie. Op deze cd zijn bekende nummers te beluisteren: Sh'ma Yisrael; Ani Maamin; Seem Shalom; Tzur mishelo; Hoshiyah; O, Ma tovu; Shamor V'zachor; Orchadash; Harahaman; Eshet hayil; Kadsheynu; V'samachta; Yibane hamikdash; Avinu malkenu; Sisu et Yerushalayim; Anim Z'mirot; Rad halayla; Haben yakir li; Itysik; Los bilbilicos; Nebayusya; A Ganev; Lulinke; Az der rebbe; Mi ha'ish. Totaal duurt de cd 33,15 min. Het zijn dus allemaal korte nummers.

Wat is Chassidische muziek?

Naast de chazzanoet en de folk song droegen Joden uit Oost-Europa een bijdrage bij aan Joodse muziek. Het heet Chassidische muziek omdat het voortkomt uit het Chassidisme. Het Chassidisme staat in verband met de Kabbala, de Joodse mystiek. Muziek is geïnspireerd door mystiek. Kabbalist Izaäk Luria maakte van zingen een plicht. Het Chassidisme plaatst vroomheid boven studeren en beschouwt vreugde als een belangrijke religieuze plicht. Vocale muziek wordt gezien als het beste medium om verlossing te bewerkstelligen. Alle melodieën komen voort uit de bron van heiligheid van de tempel van muziek. Onreinheid kent geen lied omdat het geen vreugde kent, het is de bron van melancholie. Liederen kunnen onrust verwijderen. “Muziek komt voort uit de profetische geest en heeft de kracht om iemand boven profetische inspiratie te verheffen.”

Het lied is de ziel van het universum. Elke wetenschap, religie, filosofie en zelfs atheïsme heeft haar eigen bijzondere lied.

De Tzaddiek (rechtvaardige) heeft alleen toegang tot de Hemelse oorsprong van muziek. Hij gebruikt het als gereedschap om de gevallen ziel te reinigen en gebruikt het om een soort van wonderen te verrichten. Deze muziek vernietigt alle heidense muziek. Sommige heiligen geloven dat muziek meer invloed heeft dan gebed. De Tzaddiek is in de meeste gevallen de componist. Wanneer dit niet lukt wordt iemand anders ingeschakeld die de aard van de Tzaddiek bestudeert en op basis daarvan muziek maakt.

Er wordt weinig aandacht besteed aan de muzikale traditie van de synagoge omdat de Chassidiem zich laten inspireren. Sommige Chassidische leiders, zoals Shneur Zalman van Liadi (Chabad Chassidisme), gaven de voorkeur voor muziek boven woorden omdat een melodie dan eindeloos herhaald kan worden. Daarom zijn veel Chassidische liederen zonder woorden.

De melodieën kwamen oorspronkelijk voort uit liederen van de synagoge en oriëntaalse elementen in Oekraïense of Slavische liederen. Uiteindelijk ontwikkelde zich een Chassidische melodie.

Mening van Etsel

Deze cd heb ik ooit in Tsjechië gekocht tijdens mijn verblijf in Brno. Hoewel Chassidische muziek formeel alleen door mannen wordt gezongen doen aan deze cd zowel mannen als vrouwen mee. De meeste liederen zijn bekend en zijn gebaseerd op teksten uit de Tenach:

• Sh'ma Yisrael (Deuteronomium 6:4)
• Hoshiyah (Psalm 28:9)
• Mah Tovu (Numeri 24:5)
• Eshet Chail (Spreuken 31:10-11)
• V'Samachta (Deuteronomium 126:14-15)
• Sisus et Yerushalayim (Jesaja 66:10 en 62:60)
• Haben Yakir Li (Jeremia 31:19)
• Mi Ha'ish (Psalm 34:13-15)

Alle liedjes bevatten woorden en er is geen enkel lied bij waarbij de melodie 'eindeloos' herhaald wordt zoals zo vaak het geval is bij Chassidische liederen.

De zang is mooi, de liedjes klinken opgewekt. Maar het is duidelijk dat de teksten niet zijn ingezongen door Chassidische Joden. Chassidische liederen moeten echt gezongen worden door Chassidiem en niet door andere mensen. Nu ontbreekt er een Chassidische sfeer.