Eurovisie Songfestival 1956-2020: feiten en weetjes

Eurovisie Songfestival 1956-2020: feiten en weetjes Aan de 65 edities van het Eurovisie Songfestival hebben in totaal 53 verschillende landen deelgenomen. Als het liedjesfestijn in 1956 begint doen zeven landen mee (België, Duitsland, Italië, Luxemburg, Nederland, Frankrijk en Zwitserland). In de daaropvolgende jaren neemt het aantal deelnemende landen toe tot ongeveer twintig, aanvankelijk alleen uit West-Europa. In 1993 wordt een speciale voorronde gehouden waarna voormalige Oostbloklanden mee gaan doen. In 2021 bedraagt het aantal deelnemende landen aan de finale 26. Na 65 edities zijn er over meerdere deelnemende landen verschillende noemenswaardige feiten en weetjes te melden.

Eurovisie Songfestival 1956-2021

Het ‘Eurovisie Songfestival’, ‘The Eurovision Song Contest’, ‘Concours Eurovision de la chanson’ of kortweg ‘Eurovision’ is de langstlopende jaarlijks op tv uitgezonden liedjeswedstrijd. De vroegste editie in het kalenderjaar is gehouden op 3 maart (in 1957), de meeste late op 29 mei (in 1999 en 2010). Sinds 1995 vindt Eurovision in de maand mei plaats. Omdat het aantal landen dat wil deelnemen vanaf de eeuwwisseling verder toeneemt wordt in 2004 de halve finale ingevoerd; in 2008 gevolgd door een tweede halve finale.

Rotterdam - Nederland 2021

Door de overwinning op 18 mei 2019 van Duncan Laurence met het lied Arcade heeft Nederland de meest recente editie mogen organiseren. Deze 65ste editie vond plaats op 18 en 20 mei (twee halve finales) en 22 mei 2021 (de grote finale).

Feiten en weetjes

Na 65 edities in per jaar wisselende samenstellingen wat betreft deelnemende landen is er nagenoeg over elk land wel iets te melden. Hieronder een selectie uit een aantal noemenswaardige feiten en weetjes.

Thema's en logo

Sinds 2002 wordt elk jaar (behalve in 2009 en 2020) een slogan, een thema door de uitzendende omroep bedacht voor de dat jaar te houden zangwedstrijd. Het spits wordt afgebeten door Estland met ‘A modern fairtyale’, gevolgd door ‘Magical rendezvous’ (Letland - 2003), ‘Under the same sky’ (Turkije - 2004), ‘Awakening’ (Oekraïne - 2005), ‘Feel the rhythm!’ (Griekenland - 2006), ‘True fantasy’ (Finland - 2007), ‘Confluence of sound’ (Servië - 2008), ‘Share the moment’ (Noorwegen - 2010), ‘Feel your heart beat!’ (Duitsland - 2011), ‘Light your fire!’ (Azarbeidzjan - 2012), ‘We are one’ (Zweden - 2013), ‘#joinus’ (Denemarken - 2014), ‘Building bridges’ (Oostenrijk - 2015), ‘Come together’ (Zweden - 2016), ‘Celebrate diversity’ (Oekraïne - 2017), ‘All aboard!’ (Portugal - 2018), ‘Dare to dream’ (Israël - 2019) en ‘Open up’ (Nederland - 2021).

Voor een consistente herkenbaarheid is het huidige Eurovision Song Contest-logo in 2004 geïntroduceerd, met een vernieuwing hiervan in 2014.

Gastland

De eerste twee uitzendingen van het festival vinden plaats in respectievelijk Zwitserland (1956) en West-Duitsland (1957). Daarna wordt formeel besloten dat het winnende land het daaropvolgende jaar automatisch gastland is. Nederland wint in 1957 en organiseert dus het festival in 1958 (vanuit de AVRO Studio’s in Hilversum).

In alle volgende jaren vindt het Eurovisie Songfestival plaats in het land dat het jaar daarvoor heeft gewonnen, behalve in 1960, 1963, 1972, 1974 en 1980. In de meeste gevallen heeft dit te maken met de hoge kosten. Viermaal nam de BBC de uitzending over en eenmaal Nederland (in 1980) als Israël het festival voor de tweede maal op rij moet organiseren en de uitzenddatum samenvalt met de viering van hun Onafhankelijkheidsdag.

Het Verenigd Koninkrijk is met achtmaal tussen 1960 en 1998 recordhouder wat betreft het organiseren van Eurovision.

65 jaar, 53 landen, 1526 nummers

In 65 jaar Eurovisie Songfestival hebben in totaal 53 landen meegedaan aan de finale en werden 1526 nummers uitgevoerd waarbij het woord ‘liefde’ 124 keer voorkwam in de titel. Vijfenzestig jaar hebben 68 (!) winnaars uit 27 verschillende landen opgeleverd; het jaar 1969 is nog steeds gedenkwaardig met vier winnaars, waaronder Nederland. De 68 winnaars bestaan uit 38 zangeressen, 12 zangers, 12 groepen en 6 duo’s.

Startpositie

Wat is tijdens de finaleavond van het Songfestival de beste startpositie, áls die er überhaupt al is? Terugkijkend op 65 edities kun je concluderen dat je beter als laatste dan als eerste op kunt treden; driemaal won de openingsact (1975, 1976 en 1984) en zesmaal de hekkensluiter (1960, 1970, 1977, 1982, 1983 en 1989). Je kunt beter niet startpositie nummer 2 of 16 hebben; beiden hebben nog nooit gewonnen. Dat geldt eveneens voor startposities 25, 26 en 27 maar er zijn relatief weinig finales geweest met zoveel deelnemers. De meeste winnaars zijn te vinden tussen de startposities 8 en 20, oftewel de middenmoot en de laatste helft; tot en met 1986 lag het aantal deelnemende landen niet hoger dan 20. De meeste gunstige startpositie is echter nummer 17 dat uiteindelijk zevenmaal de winnaar opleverde.

Tweede plek

Bij het Songfestival telt enkel de eindoverwinning. Van de 27 verschillende landen die het Songfestival hebben gewonnen zijn de meeste eindzeges naar Ierland (zevenmaal), Zweden (zesmaal) en Frankrijk, Luxemburg, het Verenigd Koninkrijk en Nederland (vijfmaal) gegaan. Het winnende land organiseert het festival het daaropvolgende jaar. De tweede plek is van minder belang. Toch is het interessant om te zien welke landen het vaakst genoegen hebben moeten nemen met die tweede plek. Koploper op ruime afstand van elk ander land is het Verenigd Koninkrijk dat (tussen 1959 en 1998) maar liefst vijftien keer als nummer 2 eindigt, gevolgd door Frankrijk (vijfmaal) en Duitsland, Ierland, Rusland en Spanje (viermaal) als runner up in het eindklassement.
Frankrijk eindigt daarnaast ook nog eens zevenmaal als derde.

Geen tweede plek

Tweemaal is er geen sprake van een tweede plek. Tijdens de allereerste uitzending in 1956 met zeven deelnemende landen is alleen de winnaar bekendgemaakt waardoor niet bekend is welke landen als tweede en verder zijn geëindigd. Op de officiële site van Eurovision worden de zes niet-winnaars allemaal als tweede geplaatst. Doordat in 1969 vier landen winnen, waaronder Nederland, bestaat er dat jaar geen tweede tot en met vierde plek in het klassement.

Puntenverdeling

Tot 1975

In de jaren tot 1975 gold een puntenverdeling waarbij, zeker in vergelijking met de huidige toekenning, weinig punten werden uitgedeeld. Elk land had tien juryleden die elk 1 punt gaven aan een liedje. In 1974 wint Abba met een totaal van 24 punten, een aantal waarmee je tegenwoordig in de onderste regionen belandt.

Tussen 1975 en 2015

Tussen 1975 en 2015 mag elk deelnemend land in totaal 58 punten toekennen aan de tien meest favoriete liedjes; 1 t/m 8, 10 en 12.

Vanaf 2016

In 2016 verandert het puntensysteem waardoor de punten van de vakjury en het publiek niet meer gecombineerd maar apart worden gegeven. Voorheen waren beide partijen voor de helft verantwoordelijk voor de eindscore. Nu is inzichtelijk wie wat heeft gestemd. ‘Het nieuwe stemsysteem garandeert dat het lied dat de grootste populariteit geniet van het publiek, twaalf punten zal ontvangen, ongeacht hoe de jury in dat land heeft gekozen’, aldus Jon Ola Sand, tussen 2010 en 2020 supervisor van het Eurovisie Songfestival. Het nieuwe systeem heeft tot gevolg dat tweemaal zoveel punten zijn te behalen dan in voorgaande jaren.

0 punten

In de geschiedenis van het Eurovisie Songfestival is het 37 keer voorgekomen dat een land eindigde met de zo gevreesde 0 punten. In de jaren zestig komt dat met een zekere regelmaat voor, vanaf het jaar 2000 nog maar drie keer waarvan tweemaal op rij voor het Verenigd Koninkrijk. Recordhouders met viermaal zonder punten zijn Noorwegen (1963, 1978, 1981 en 1997) en Oostenrijk (1962, 1988, 1991 en 2015). Nederland overkomt dat twee achtereenvolgende jaren: in 1962 met het duo De Spelbrekers en in 1963 met zangeres Annie Palmen.

Laatste plaats

De landen met de meeste overwinningen zijn over het algemeen bekend (Ierland, Zweden, Frankrijk, Luxemburg, het Verenigd Koninkrijk en Nederland), minder bekend is welke landen roemloos als laatste zijn geëindigd. Duitsland overkomt dat zevenmaal, België en Oostenrijk ieder achtmaal en Finland tienmaal. Recordhouder als hekkensluiter in het klassement is Noorwegen met elf laatste plaatsen; daarnaast wint het land ook driemaal het festival.

Top 5 eindklassement bestaande uit alleen zangeressen of zangers

In de geschiedenis van het songfestival is het vijfmaal voorgekomen dat de bovenste vijf plaatsen in het eindklassement worden ingenomen door óf zangers óf zangeressen. In 1969, 1998 en 2002 voeren zangeressen de boventoon maar al in 1961 zijn het de zangers die voor het eerst de complete top 5 innemen. Het zijn niet enkel vijf solisten want de tweede plek bestaat dat jaar uit een mannelijk duo, namelijk The Allisons. Pas in 2019 worden de bovenste vijf posities voor het eerst door mannelijke solisten ingenomen, te weten: Duncan Laurence (#1, Nederland), Mahmood (#2, Italië), Sergey Lazarev (#3, Rusland), Luca Hänni (#4, Zwitserland) en John Lundvik (#5, Zweden).

Zweden

Met de meest recente overwinning in 2015 staat het totale aantal zeges voor Zweden op zes; alleen Ierland heeft er meer, namelijk zeven. Doordat het winnende land automatisch in het daaropvolgende jaar gastland is, is Zweden het enige land dat het festival in vijf verschillende decennia heeft georganiseerd (1975, 1985, 1992, 2000, 2013 en 2016) en behoort het met Nederland en Italië tot de drie landen met onder de winnaars een groep, een zanger en een zangeres. Zangeres Carola is de enige Zweedse deelneemster die driemaal meedoet en alle keren bij de bovenste vijf eindigt (1983: 3, 1991: 1 en 2006: 5).

Verenigd Koninkrijk

Het Verenigd Koninkrijk heeft van de 65 edities maar liefst 63 keer meegedaan aan de finale. Het land is één van de vijf grootste financiers waardoor het verzekerd is van deelname aan de finale. Alleen de eerste keer dat het songfestival wordt georganiseerd doet het land niet mee. Na een teleurstellend resultaat in 1957 wordt afgezien van deelname in 1958. Vanaf het daaropvolgende jaar is het land elk jaar aanwezig geweest. De beste resultaten zijn vijf overwinningen en vijftien tweede plaatsen. Daartegenover eindigt het Verenigd Koninkrijk vijfmaal als laatste (2003, 2008, 2010, 2019 en 2021).

Het land is jarenlang in het voordeel geweest doordat lange tijd als regel gold dat elk land in de eigen taal moest zingen. Engels is een internationale taal die vrijwel overal wordt begrepen. Sinds 1999 mag elk land kiezen in welke taal de deelnemer zingt. De meeste landen kiezen voor Engels waardoor het voorheen grote taalvoordeel van het Verenigd Koninkrijk niet meer opgaat. Sinds 1999 maken de Britse inzendingen dan ook weinig indruk meer; alleen in 2002 (nummer 3) en 2009 (nummer 5) wordt de top 10 nog bereikt.

Oostenrijk

De Oostenrijkse zanger Udo Jürgens is een volhouder en doet net zolang op rij mee tot hij wint. In 1964 eindigt hij als zesde, in 1965 als vierde en in 1966 wint hij uiteindelijk met Merci, chérie.

Oostenrijk is na de overwinning van Conchita Wurst het gastland in 2015. Het slechtst scorende gastland was tot dat moment Zweden in 1992 met negen punten, goed voor de voorlaatste plek, de 22ste. The Makemakes die Oostenrijk in eigen land vertegenwoordigen weten in Wenen geen enkele punt binnen te halen, een unicum.

Gedurende langere tijd afwezig

Nederland

Nederland is het eerste land in de geschiedenis dat na 1957 het songfestival in 1959 voor een tweede keer weet te winnen. We hebben ook de twijfelachtige eer achtmaal op rij, van 2005 t/m 2012, niet mee te mogen doen aan de grote finale vanwege uitschakeling in de halve finale.

Denemarken

Denemarken doet op eigen initiatief van 1967 t/m 1977 niet mee. Na een teleurstellend resultaat in 1966 trekt het land zich op last van de toenmalige directeur van de staatsomroep Denemarken terug om zich pas na diens vertrek in 1978 na twaalf jaar weer te laten vertegenwoordigen.

Italië

Italië is nog langere tijd afwezig. Tussen 1998 en 2010 neemt het land niet deel aan het Eurovisie Songfestival. De RAI, de openbare omroep van Italië, trekt zich gedurende die periode om onduidelijke redenen terug. Als mogelijke redenen worden de teleurstellende kijkcijfers in voorgaande jaren genoemd, maar ook de groeiende populariteit van het eigen San Remo Festival.

Duitsland

Van alle deelnemende landen heeft Duitsland de meeste keren in de finale gestaan: 64 maal. Het land mist alleen de editie van 1996 doordat het in de voorselectie strandt. Sinds 2004 plaatst Duitsland zich met het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Spanje en (sinds 2010) Italië als lid van de Grote Vijf (de grootste geldschieters) automatisch voor de finale. Duitsland wint het liedjesfestijn in 1982 en 2010 maar daarna gaat het bergafwaarts; het land eindigt in 2015 en 2016 als laatste en in 2017, 2019 en 2021 als voorlaatste.

Portugal en Litouwen

Portugal is het land met de langste songfestivalgeschiedenis voordat het uiteindelijk wint. Tussen 1964 en 2010 staat het land veertig maal in de finale. Achtmaal weet het land bij de bovenste tien te eindigen; beste score ooit wordt (tot dan) in 1996 bereikt met een zesde plaats voor zangeres Lucia Moniz met O meu coração não tem cor. In 2016 trekt Portugal zich (vanwege teleurstellende resultaten en mogelijk ook door geldgebrek) terug om een jaar later, in 2017, verrassend terug te komen door het festival te winnen met fado-zanger Salvador Sobral.
Portugal onderscheidt zich van de andere deelnemende landen door nagenoeg alle jaren met een inzending te komen gezongen in de eigen taal.

Portugal (in 1964) is naast Litouwen (in 1994) het enige land dat tijdens het debuut op het songfestival geen enkele punt weet te scoren. Pas vijf jaar later (in 1999) doet Litouwen voor de tweede keer mee; een zesde plaats in 2006 is het grootste tot nu toe bereikte succes.

Niet meer actief

Monaco

Het dwergstaatje Monaco doet 21 jaar op rij mee van 1959 t/m 1979 en geldt als één van de succesvolste Eurovisielanden door vijftien keer bij de beste tien te eindigen. Door financiële problemen en verminderde belangstelling doet Monaco niet meer mee om vervolgens in 2004, na 25 jaar afwezigheid, een rentree te maken. Deze rentree strandt in de halve finale, evenals nieuwe pogingen in 2005 en 2006.

Luxemburg

Een ander land dat vanaf het eerste jaar (behalve in 1959) heeft meegedaan en inmiddels niet meer meedoet is Luxemburg. Het land dat vijf keer wint doet in 1993 voor de laatste keer mee. Na een herstructurering binnen de omroep wordt afgezien van verdere deelname; een nieuwe poging in 2004 blijkt financieel niet realiseerbaar. Bovendien moet het kleine Luxemburg zich nagenoeg altijd door een buitenlander laten vertegenwoordigen.

Turkije

Turkije debuteert in 1975 hetgeen een laatste plaats tot gevolg heeft, evenals in 1983 en 1987. Van de 34 keer dat het land in de finale staat wordt het beste resultaat in 2003 bereikt met een overwinning van zangeres Sertab Erener. In de daaropvolgende jaren is Turkije goed voor meerdere hoge eindposities maar in 2013 trekt het land zich terug.

Slechts één deelname

Eén land heeft slechts eenmaal deelgenomen aan de finale van het songfestival: het Noord-Afrikaanse land Marokko krijgt in 1980 enkel zeven punten van Italië.

Lees verder

© 2015 - 2024 Molleke, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Eurovisie Songfestival 2013 - Deelnemers en UitslagenEurovisie Songfestival 2013 - Deelnemers en UitslagenOp dinsdag 14 mei en donderdag 16 mei vinden de halve finales van het Eurovisie Songfestival 2013 plaats. Op zaterdag 18…
Het ontstaan van de Zweedse popgroep ABBADe eerste jaren in de geschiedenis van de Zweedse popgroep ABBA waren niet bepaald succesvol. Meerdere malen stopten de…
Anouk zingt nummer 1 hit Birds op Eurovisie SongfestivalAnouk zingt nummer 1 hit Birds op Eurovisie SongfestivalAnouk heeft in 2013 met het nummer Birds Nederland vertegenwoordigd tijdens het Eurovisie Songfestival. Na de halve fina…
Eurovisie Songfestival 2018: overzicht alle deelnemersEurovisie Songfestival 2018: overzicht alle deelnemersVan 8 t/m 12 mei 2018 strijden in totaal 43 landen in twee halve finales en een finale om de winst van het Eurovisie Son…

Songfestivalliedjes: tien gekke Eurovisiesongfestival-songsSongfestivalliedjes: tien gekke Eurovisiesongfestival-songsHet Eurovisiesongfestival blijft een jaarlijks fenomeen. Je kan bedenkingen hebben bij de kwaliteit van sommige Songfest…
Documentaire: Sergio Herman, Fucking perfectDocumentaire: Sergio Herman, Fucking perfectPareltjes zweet staan op zijn voorhoofd. Hij bukt zich om over het bord heen te kunnen kijken. Hij rangschikt de ingredi…
Bronnen en referenties
Reacties

Rene, 14-05-2019
Welke Nederlanders deden voor een ander land mee voor het eurosongfestifal? Reactie infoteur, 31-05-2019
Een mooi voorbeeld hiervan is het uit Harderwijk afkomstige meidentrio The Hearts Of Soul, bestaande uit Bianca, Stella en Patricia Maessen. De zussen zingen voornamelijk in het Engels maar doen voor ons land in 1970 aan het Eurovisie Songfestival mee met het Nederlandstalige ´Waterman´. Ze bereiken een zevende plaats.
Als de zussen halverwege de jaren zeventig naar België verhuizen blijven ze muzikaal actief en noemen ze zich Dream Express. Met het nummer ´A million in one, two, three´ vertegenwoordigen ze onze Zuiderburen in 1977 met wederom een zevende plaats als resultaat.
Stella Maessen doet vervolgens als solozangeres in 1982 andermaal mee voor België met het lied 'Si Tu Aimes Ma Musique'. Ditmaal wordt ze vierde en is daarmee de enige in Nederland geboren zangeres die driemaal bij de beste tien (of zelfs beste zeven) op het songfestival eindigt.

De in Nederland geboren Marian van de Wal doet onder haar eigen naam mee voor Andorra; ze strandt echter in de halve finale.

Esther, 19-05-2016
Ik heb met veel plezier dit artikel gelezen én het songfestival bekeken ook al was ik het totaal niet eens met de uitslag maar over smaak valt niet te twisten.

Ik heb een vraag over de startpositie van een land. Ik hoorde tijdens de uitzending dat het nadelig is om als eerste te beginnen met je liedje of zoals Douwe Bob als derde te starten.
Klopt dat als je een overzicht zou maken? Welke startpositie is het meest succesvol gebleken? Reactie infoteur, 19-05-2016
Als je kijkt vanaf het jaar 2000 valt op dat de uiteindelijke winnaars, op één jaar na, allemaal als 10e of later de avond van het Songfestival hebben opgetreden. Alleen in 2003 trad winnaar Turkije op als vierde. Aan de hand van deze statistieken kun je voorzichtig concluderen dat een optreden aan het begin van de avond onvoordelig uit kan pakken. Maar ja, dat zegt ook niet alles want toen Nederland won in 1975 trad Teach In die avond nota bene als eerste op.
Als je de startposities vanaf bijvoorbeeld 1984 bekijkt zie je dat nummer 17 veruit de meeste winnaars heeft opgeleverd (1992, 1996, 2006, 2007 en 2012).
Voordat de kijkers kunnen stemmen worden alle liedjes een keer herhaald; een goed nummer valt dan, ongeacht de startpositie, altijd op.

Met vriendelijke groeten.

Roeland Oosterom, 13-05-2016
De laatste jaren stond het Eurovisie songfestival bekend met o.a. de optredens aan vuurwerk wie en hoe is dat ooit begonnen en wie was de 1e die vuurwerk gebruikte tijdens de act? Reactie infoteur, 14-05-2016
Hallo Roeland Oosterom,

Ik heb mij in het artikel over het Eurovisie Songfestival hoofdzakelijk beziggehouden met de prestaties van een aantal landen door de jaren heen en niet zozeer met de visuele middelen die (met name de laatste jaren) worden gebruikt om een act op te laten vallen. Ik kan dan ook niet met zekerheid zeggen wanneer vuurwerk o.i.d. voor het eerst is gebruikt en ook niet door welk land.

Veel plezier vanavond (in het geval u gaat kijken).

Met vriendelijke groet

Molleke (292 artikelen)
Laatste update: 23-05-2021
Rubriek: Muziek en Film
Subrubriek: Televisie
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.