Songs verklaard: ‘Rocket Launcher’ van Bruce Cockburn

Bruce Cockburn (1945) is een Canadese singer/songwriter, bijzonder populair in eigen land, die bekend staat als muzikaal activist. ‘If I had A Rocket Launcher’ was zijn eerste politiek gekleurde compositie en zette de toon voor vele nummers die nog zouden volgen.

Aanleiding tot de song

In 1983 bracht Bruce Cockburn, op uitnodiging en onder sponsoring van Oxfam, een bezoek aan twee vluchtelingenkampen in Noord-Mexico, waar zowat 100.000 Guatamalteekse refugees in miserable omstandigheden het geweld in eigen land waren ontvlucht. Het was de periode waarin de dictator Efrain Rios Montt (foto) de plak zwaaide. In ‘zijn’ jaren 1982-83 liet hij 1771 leden van de Ixils, een Mayavolk dat in de hooglanden van Guatemala in het westen van het land verbleef, vermoorden. Zij werden beschouwd als vijanden van de staat, een inferieur ras dat moest worden geëlimineerd.

In een rapport dat opgesteld werd door de Waarheidscommissie, die de Verenigde Naties in 1999 had ingesteld, werd bekend gemaakt dat niet minder dan 70 tot 90% van de Mayadorpen door het Guatemalteeks regime werd verwoest, dat 60% van de Ixtis naar de bergen was moeten vluchten en dat in de periode 1979-1985 zeker 7000 mensen waren omgebracht.

Verontwaardigd door wat hij zag verwerkte Cockburn zijn gevoelens in de politiek geladen song ‘If I Had A Rocket Launcher’. Gedreven door de wanhoop voor het uitblijven van een oplossing voor het Guatamalteekse volk en de opportunistische politiek die de Verenigde Staten in Midden- en Zuid-Amerika voerden, pleit hij op het eerste gezicht ervoor het recht in eigen handen te nemen. Later zou de zanger echter verschillende keren benadrukken dat dit zeker niet de bedoeling was en dat het lied moest geïnterpreteerd worden als een schreeuw om aandacht.

Kleine hit

Zijn eerste geëngageerde song werd als single uitgebracht en behaalde een bescheiden 88ste plaats in de Amerikaanse Bilboard 100. Een ander nummer, ‘Where the Lions Are’ (1980) haalde de 21ste stek en was zijn grootste hit. In eigen land werd de plaat begin 1985 veelvuldig gedraaid en scoorde hij een kleine hit met zijn 49ste plaats. Typisch voor de toenmalige kleingeestigheid was wel dat het nummer werd weggedraaid net voor Cockburn "Some son of a bitch wil die” zingt.

De kampen waarvan sprake werden geregeld door helikopters bestookt en ook, wrang detail, na het bezoek van Cockburn werden ze genadeloos bestookt.

Activist

De single vestigde Bruce Cockburns reputatie als uitgesproken muzikaal activist en dat zou hij later inderdaad bevestigen door het schrijven van andere politiek geladen teksten. In zijn ‘Nicaragua’ bijvoorbeeld brengt hij hulde aan het volk van Nicaragua dat heldhaftig weerstand bood aan de Contra’s die het land terroriseerden. ‘Call it Democracy’ (1985) houdt een aanval in tegen het neoliberalisme dat wordt gesymboliseerd door het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en met ‘If A Tree Falls’ (1988) introduceerde hij zijn bezorgdheid om het gehavende milieu.

Het standpunt dat Cockburn in zijn ‘If I Had A Rocket Launcher’ had ingenomen werd niet gesmaakt door de christelijke gemeenschap waarvan hij deel uitmaakte. Er bereikten hem alarmerende geluiden van verontruste mensen en er werd zelfs gedreigd met uitsluiting. Cockburn, die als agnost werd opgevoed, maar begin der jaren zeventig christen werd, verloor daarmee enig krediet bij zijn geloofsgenoten.

Levenswerk

De in 1945 geboren Canadees heeft er nooit doekjes omgewonden dat zijn levenswerk er niet alleen in bestaat zijn muziek te delen, maar teven de verhalen van alle volkeren ter wereld van Afrika tot Centraal-Amerika te verspreiden. Inspiratie daartoe sprokkelde hij met zijn veelvuldige bezoeken aan oorlogsgebieden. In 2009 bracht hij een bezoek aan de Canadese troepen die zich in Kandahar hadden gesetteld en waarbij zijn broer, kapitein John Cockburn, als chirurg was tewerkgesteld. Na zijn optreden voor de militairen werd hem een raketlanceerder overhandigd, maar gelegenheid om die te gebruiken werd hem niet geboden.

Documentaire

Over zijn lange carrière werd in 2012 een documentaire gedraaid met medewerking van gevierde artiesten als o.a. Jackson Browne en Bono en bekende schrijvers als Michael Ondaatje. Ook zijn manager, Bernie Finkelstein, werd erbij betrokken. ‘Pacing the Cage’ kan op dvd worden verkregen.

Andere versies

Cottage Industry was een van de groepen die een tribute album ‘Kick at the Darkness’opnamen. Zij kozen voor ‘If I had A Rocket Launcher’ (1991). De oorspronkelijk op elektrische gitaar gespeelde song, werd door Bruce Cockburn zelf later vaak tijdens solo-optredens in akoestische versie gebracht.

Tekst

Here comes the helicopter -- second time today
Everybody scatters and hopes it goes away
How many kids they've murdered only God can sayI
f I had a rocket launcher... I'd make somebody pay

I don't believe in guarded borders and I don't believe in hate
I don't believe in generals or their stinking torture states
And when I talk with the survivors of things too sickening to relate
If I had a rocket launcher...I would retaliate

On the Rio Lacantun, one hundred thousand wait
To fall down from starvation -- or some less humane fate
Cry for Guatemala, with a corpse in every gate
If I had a rocket launcher... I would not hesitate

I want to raise every voice -- at least I've got to try*
Every time I think about it water rises to my eyes.
Situation desperate, echoes of the victims cry
If I had a rocket launcher... Some son of a bitch would die