Sterrennacht Vincent van Gogh inspiratiebron voor Don McLean

Het lied ‘Vincent’ van de Amerikaanse zanger Don McLean dat in 1972 wordt uitgebracht is een eerbetoon aan de Nederlandse kunstschilder Vincent van Gogh. Zijn olieverfschilderij ‘De sterrennacht’ met het bekende nachttafereel, vormt na het lezen door McLean van een biografie over de schilder de inspiratie voor het lied dat begint met de woorden ‘Starry, starry night’. ‘Vincent’ geeft een beschrijving van het leven en werk van Van Gogh.

Vincent van Gogh

De beroemde Nederlandse kunstschilder Vincent van Gogh leefde van 1853 tot 1890. Hij heeft grote invloed gehad op de moderne kunst door zijn expressieve kleurgebruik en zijn persoonlijke opvatting van de werkelijkheid. Zijn werk valt door de grote verscheidenheid onder het postimpressionisme. Hoewel hij tijdens zijn leven weinig bekendheid geniet en maar enkele werken heeft weten te verkopen wordt hij sinds de laatste decennia gezien als één van de grote meesters van de negentiende eeuw.

Don McLean’s ‘Starry, starry night’ (Sterrennacht)

Starry, starry night verwijst naar het schilderij ‘De sterrennacht’. Dit schilderij op olieverf, waarop een nachttafereel met gele sterren boven een kleine stad met heuvels is te zien, wordt beschouwd als één van Van Gogh’s beroemdste werken en hangt in het Museum of Modern Art in New York. Van Gogh schilderde het in 1889 tijdens een moeilijke periode in zijn leven toen hij op eigen initiatief in een inrichting verbleef in Saint-Remy-de-Provence. Hij kon niet naar buiten en daarom maakte hij het schilderij zoals hij de nachtelijke sterrenhemel in gedachten had.

Vincent

Het lied heeft als titel Vincent maar staat ook bekend om de openingswoorden Starry, starry night. Het heeft geen intro maar begint meteen met deze woorden. In het lied komt McLeans’s bewondering naar voren voor zowel het werk van Van Gogh als voor de mens Van Gogh die tijdens zijn leven niet wordt opgemerkt maar de erkenning pas krijgt na zijn dood. In het lied komen de vele kanten aan bod die zo kenmerkend zijn geworden voor Van Gogh, waaronder zijn landschapsschilderijen, het kleurgebruik in zijn schilderijen, het gebrek aan erkenning, zijn geestelijke gesteldheid en vermeende zelfmoord.

Verbeelding

De tekst van Vincent verbeeldt het leven, het werk en de ziekte van Van Gogh. Hieronder een aantal impressies uit het lied met een uitleg waarnaar McLean mogelijk zou verwijzen.

Biografie als inspiratiebron

Don McLean schreef het lied nadat hij een biografie over Van Gogh had gelezen. Met het lied wilde hij aantonen dat Van Gogh niet gek was maar dat hij, net als zijn broer Theo, aan een ziekte leed. McLean ging na een scheiding zelf ook door een minder makkelijke periode in zijn leven, niet te vergelijken met Van Gogh maar het maakte het schrijven van het lied er makkelijker door.

Andere uitvoeringen

Van Martine Bijl verscheen in 1980 een Nederlandstalige versie van Vincent. Waar het origineel eindigt met ‘They would not listen, they're not listening still, perhaps they never will’, eindigt deze bewerking positiever met ‘Toch zijn er meer nu dan je denkt, Vincent, die weten wie je bent’. Andere uitvoeringen zijn onder meer van Justin Hayward, Julio Iglesias en Chet Atkins waarmee Don McLean het samen in een televisieprogramma heeft uitgevoerd.

Coverversie Vincent in reclame ABN AMRO

In het najaar van 2015 wordt de muziek van het lied in een coverversie gebruikt in een reclame van ABN AMRO.

Van Gogh Museum

Onderin het Amsterdamse Van Gogh Museum bevindt zich een soort van tijdcapsule met daarin enkele kwasten van de schilder samen met de bladmuziek van dit lied dat er dagelijks te horen is: