Amerikaanse nummer 1 hits in een andere taal dan de Engelse

Van de bijna 1100 nummer 1 hits in de Amerikaanse Billboard Hot 100 worden slechts enkele gezongen in een andere taal dan de Engelse. De Spaanse taal is als tweede taal in Amerika het meest voor de hand liggend, maar in de afgelopen decennia is het ook voorgekomen dat een Italiaans, een Frans en zelfs een Japans liedje op de bovenste plek van de hitparade heeft gestaan. Waardoor zijn Volare, Sukiyaki, Dominique, Macarena en Despacito in de Verenigde Staten populair geworden?

Amerikaanse nummer 1 hits

Nagenoeg alle 1089 (stand per 5 oktober 2019) Amerikaanse nummer 1 hits in de Billboard Hot 100 worden gezongen in de Engelse taal. Daarnaast heeft een klein aantal daarvan geen woorden omdat ze geheel instrumentaal zijn en wordt een nóg kleiner aantal in een andere taal dan de Engelse gezongen.

Een andere taal dan de Engelse

In Nederland is het niet ongewoon als het populairste liedje in een andere taal gezongen wordt dan het Nederlands of het Engels. We kennen voorbeelden in het Braziliaans, het Portugees en zelfs het Dogon. In Amerika daarentegen mag het gerust een zeldzaamheid worden genoemd als de hitlijst wordt aangevoerd door een lied in een andere taal dan de Engelse taal. Toch is dit in de afgelopen decennia een aantal keren voorgekomen.

Volare (Italiaans)

De Italiaanse zanger Domenico Modugno zingt Volare (Nel blu dipinto di blu) voor het eerst op het Italiaanse San Remo Festival waar het de eerste prijs wint. Vervolgens wordt het lied uitverkoren om Italië op het Eurovisie Songfestival van 1958 te vertegenwoordigen waar het derde wordt.

Het lied wordt wereldwijd uitgebracht en blijkt in Amerika een doorslaand succes. Volare is daar de eerste nummer 1 hit in een andere taal dan de Engelse. Het wordt uiteindelijk de grootste hit van 1958 en één van de meest succesvolle liedjes die afkomstig zijn van een editie van het Eurovisie Songfestival. Het lied is in de loop van de jaren door tientallen anderen opgenomen of gezongen tijdens concerten.

Sukiyaki (Japans)

De Japanse zanger en acteur Kyu Sakamoto heeft in eigen land in 1961 succes met een lied getiteld Ueo Muite Arukuo. Als de Britse muziekuitgever Louis Benjamin een jaar later Japan bezoekt hoort hij dit lied en laat hij de Engelse groep Kenny Ball & His Jazzmen een instrumentale versie van het nummer opnemen. Omdat voor de Engelstalige markt de oorspronkelijke Japanse titel onbegrijpelijk is noemt hij het lied Sukiyaki, naar een bekend Japans gerecht. Deze culinaire associatie heeft geen enkel verband met het verhaal dat in het lied wordt verteld maar dat is in dit geval waarin het gaat om een instrumentale uitvoering ook niet van belang. Een vertaling van de oorspronkelijke titel komt neer op ‘ik kijk omhoog terwijl ik loop’. Deze instrumentale versie wordt ook op de Amerikaanse radio gedraaid totdat een diskjockey in Washington besluit het origineel te draaien, wel met gebruikmaking van de aangepaste titel Sukiyaki omdat dit de Amerikanen meer zou aanspreken dan de Japanse naam.

Als er een steeds grotere vraag naar het lied komt besluit de Amerikaanse muziekuitgever Capitol Records het landelijk uit te brengen met als resultaat dat het nummer in juni 1963 drie weken lang boven de hitlijst staat. Hoe komt de diskjockey aan het origineel van Kyu Sakamoto? Dat gebeurt via een studente wiens vader piloot is bij een Japanse luchtvaartmaatschappij. Als de man het lied hoort koopt hij de plaat en laat het zijn dochter horen. Zij leent de plaat weer uit aan een schoolvriendin waarvan de vader bij de radio werkt. Kortom, een gelukkige samenloop van omstandigheden.

Dominique (Frans)

De zingende non, bij ons beter bekend als Sœur Sourire en voor de Engelstalige markt als The Singing Nun, is in werkelijkheid zuster Luc-Gabrielle uit een Belgisch klooster in Fichermont. Haar echte naam is Jeanine Deckers. In het klooster zingt ze regelmatig religieus getinte liedjes die ze zelf heeft geschreven. Het klooster raakt enthousiast en komt op het idee de liedjes in de studio op te nemen, op plaat uit te laten brengen en deze mee te geven aan bezoekers. Eén van de liedjes, het Franstalige Dominique, wordt door de platenmaatschappij als favoriet gezien en op single uitgebracht. Het gevolg is een wereldhit met zelfs een eerste plaats op de Amerikaanse hitparade in december 1963.

Het ongelofelijke verhaal van een in de showbusiness succesvolle non is zelfs inspiratie voor een film over Deckers’ leven, getiteld 'The Singing Nun' met daarin de hoofdrol voor actrice Debbie Reynolds. Na het onverwachte succes trekt de zingende non zich terug in het klooster. Enige tijd later treedt ze toch uit het klooster om zich onder de naam Luc Dominique weer op haar muzikale carrière te richten, zonder al te veel succes.

La Bamba, Macarena en Despacito (Spaans)

Spaans is de taal die geografisch gezien het dichtst bij Amerika ligt. De latin pop-invloeden zijn in meerdere nummers te horen.

La Bamba

De Amerikaanse zanger Ritchie Valens heeft in 1959 een bescheiden hit met La Bamba, een traditioneel Mexicaans lied dat veel op bruiloften en andere feestjes wordt gezongen. In 1987 wordt het korte leven van Valens verfilmd. In de film komt de meeste muziek voor rekening van de groep Los Lobos. La Bamba is zowel de titel van de film als van het lied dat in de nieuwe uitvoering op single wordt uitgebracht en de eerste plek van de Amerikaanse hitparade bereikt. De van oorsprong Spaanse tekst is gehandhaafd.

Macarena

Het uit het Spaanse Andalusië afkomstige flamenco-duo Los Del Rio brengt in 1993 in eigen land een lied uit over een vrouw genaamd Macarena. Dit Spaanse lied is in veel Europese landen succesvol en wordt vervolgens ook in Amerika uitgebracht. Het succes is daar dan nog bescheiden. Pas als voor dance clubs een nieuwe versie wordt gemaakt (de zogeheten Bayside Boys Mix), waarin ook Engelstalige teksten zijn verwerkt, breekt in de zomer van 1996 de Macarena-gekte echt uit. Het nummer staat veertien weken bovenaan de hitlijst.

Despacito

Ruim twintig jaar na Macarena staat opnieuw een voornamelijk Spaanstalig lied bovenaan de Amerikaanse hitparade. In mei 2017 bereikt een Puerto Ricaans duo bestaande uit zanger Luis Fonsi en rapper Daddy Yankee de toppositie met Despacito. Het nummer wordt in januari 2017 uitgebracht maar wordt met name internationaal succesvol als op 17 april 2017 een officiële remix verschijnt waarop de Canadese zanger Justin Bieber te horen is. Die remix begint met een Engelstalig couplet gezongen door Bieber, waarna de rest van het Spaanstalige Despacito nagenoeg ongewijzigd is gebleven. Het nummer staat niet minder dan zestien weken bovenaan de Amerikaanse hitparade.

Deels Engels, deels Spaans

In 1975 voert Freddy Fender de hitlijst aan met Before the next teardrop falls waarin een couplet in het Spaans is te horen. Ook de op Cuba geboren Gloria Estefan past dit toe in Anything for you (1988), terwijl Enrigue Iglesias (nummer 1 in 1999 met Bailamos) zijn nummers in zowel de Spaanse als de Engelse taal uitbrengt.

Ook vermeldingswaard: de Duitse taal

Toch mogen we de Duitse taal in dit overzicht niet overslaan, hoewel het wat een nummer 1 hit betreft wel drie keer mis gaat.

Auf Wiederseh'n

De Engelse zangeres Vera Lynn voert in 1952 de muzieklijst aan met Auf Wiederseh’n Sweetheart. Dit van oorsprong Duitse lied van ene Eberhard Storch is dan, op de titel na, voorzien van een Engelse tekst.

99 Luftballons

De Neue Welle-groep Nena heeft in 1982 in West-Duitsland en een jaar later in veel andere Europese landen waaronder Nederland een grote hit met 99 Luftballons. Voor de Engelstalige markt wordt een nieuwe versie opgenomen met als titel 99 Red Balloons. Deze versie behaalt in Groot-Brittannië de bovenste plek van de hitparade maar in de Verenigde Staten wordt gekozen voor de originele Duitstalige versie die echter op nummer twee blijft steken.

Rock me Amadeus

Een andere grote Europese hit in het midden van de jaren tachtig is afkomstig van de Oostenrijkse zanger Falco. Zijn Duitstalige Rock me Amadeus wordt vervolgens ook in Amerika uitgebracht en bereikt in maart 1986 de bovenste positie. Maar in dit geval gaat het om een speciaal voor deze markt opgenomen Engelstalige versie.