Het langste pianostuk ter wereld

Heb je je wel eens verveeld tijdens een concert? Het was toch niet bij de opvoering van Vexations, het pianostuk van Erik Satie. Dit stuk gaat door voor het langste pianostuk ooit!

Erik Satie

Erik Satie (1866-1925) was een Frans componist en Rozenkruiser. Hij was goed bevriend met collega Claude Debussy, die wel eens een deuntje ging lenen bij Satie. Satie kon met deze vorm van plagiaat wel om en gaf toe dat Debussy het eigenlijk niet nodig had om bij hem te gaan stelen. Wellicht was hij er een beetje trots op dat de grote Debussy af en toe een stukje Satie in zijn werk inlaste.

Excentriek als geen ander

Satie was een zeer begaafd componist en ook een beetje tekenaar. Hij kon echter niets gewoon doen. Hij bewoog zich tussen de Parijse kunstenaars van zijn tijd, die ook met esoterie bezig waren. Voor een of andere reden gaf hij nogal vreemde namen aan zijn composities.

Enkele voorbeelden:

• Gymnopedieën (te vertalen als “feesten voor naakte kinderen” of “op blote voetjes”)
• Drie stukken in de vorm van peren
• Voorlaatste gedachten
• Verdroogde embryo’s
• Koude stukken

Belangrijkste stukken

Bij het horen van de naam Satie, denken de meeste mensen aan zijn Gymnopedieën, vooral de eerste. Dat is veruit zijn populairste werk.

Daarnaast schreef hij, als Kapelmeester van de Rozenkruiserorde van Péladan nog een machtige ouverture voor diens toneelstuk van Péladan Le Fils des Etoiles (de zoon van de sterren).

Zijn meest excentrieke werk

Zijn meest excentrieke werk is echter Vexations uit 1893, wat kan worden vertaald als “ergernis”.
Wacht, de titel zal je dadelijk duidelijk worden! Je zou voor minder!
Als je dit stuk volledig gaat uitvoeren, zal het, afhankelijk van je tempo 14 tot 24 uur in beslag nemen. Voor het tempo is Satie nogal vaag: “heel traag”.

Waarschuwing vooraf

Boven aan de partituur staat: Om dit motief 840 keer achter elkaar te spelen, is het goed je voor te bereiden, door lang en ernstig onbeweeglijk te blijven. Inderdaad zijn het 840 herhalingen van een thema met steeds verschillende harmonisaties. Ergens kun je dit vergelijken met de Bolero van Ravel.

Uitvoeringen

Satie heeft nooit een volledige uitvoering van Vexations meegemaakt. De eerste keer dat dit in extenso gebeurde, was onder leiding van John Cage in 1960. Hiertoe losten 10 pianisten elkaar af gedurende 17 uur.

De eerste uitvoering door slechts één pianist was die van Thomas Bloch in 1984. Hij deed er 24 uur over. Hij deed dit nog eens over in Amsterdam in 1988 ter gelegenheid van het Holland Festival in het American Hotel.