Filmtoerisme – op bezoek op de filmlocaties

De film blijkt een motor achter het toerisme te zijn. Filmliefhebbers reizen naar de locaties die dienden als decor voor hun favoriete rolprent. Dat kan een spectaculair vergezicht zijn of een bankje in de stad. Om de Game of Thrones-stad uit King’s Landing te zien reizen ze naar Dubrovnik, voor het Lord of the Rings-landschap vliegen ze naar Nieuw-Zeeland en het bankje aan de gracht in Amsterdam dat een belangrijke rol speelt in de film The Fault in Our Stars trekt jongelui naar de Nederlandse hoofdstad. Duinkerke haalt na uitkomst van de film Dunkirk menig filmtoerist naar stad en strand. De regio waar een film wordt opgenomen speelt in op de aandacht en populariteit en profiteert van filmtoerisme.

De mooiste filmlocaties achterna reizen

• Filmlocatie en vakantieplannen
• Filmtoeristen en setjetters
• Gevolgen filmtoerisme
• Films met de populairste filmlocaties
• Dunkirk in Duinkerke en op Urk

Filmlocatie en vakantieplannen

De stad of het landschap die centraal staan in films of televisieseries beïnvloeden de vakantieplannen van menig toerist. De reis gaat niet naar zomaar een strand, maar naar het strand van Phi Phi Leh Island in Thailand waar The Beach werd opgenomen, om met eigen ogen te aanschouwen hoe geweldig het landschap is. De film wakkert de behoefte aan om er naartoe te reizen en het zien van de locatie vraagt erom de film nogmaals te gaan zien. Met kennersogen over de plek kijkt het anders naar de film en dat geeft een extra dimensie aan een filmavondje.

Rondleidingen en souvenirs

Kaskrakers zijn een factor van belang voor de toeristenindustrie. De filmlocaties spelen in op de reislust van filmliefhebbers en bieden arrangementen en rondleidingen aan en verkopen souvenirs en dvd’s.

Filmtoeristen en setjetters

De filmtoeristen worden ook wel setjetters genoemd. Ze bezoeken de locaties en treden de gebouwen binnen waar hun favoriete film werd gedraaid. Ze gaan eten in het restaurant dat ze kennen uit de serie, kopen een tijdschrift in de kiosk die ze zagen in de bios en lopen over het strand waar de soldaten het in de Tweede Wereldoorlog zo zwaar hadden.

Onderzoek

Hoogleraar Stijn Reijnders doet onderzoek naar filmtoerisme. Hij kreeg in 2016 van de European Research Council 1,9 miljoen euro tot zijn beschikking om in vijf jaar tijd zijn onderzoek uit te breiden naar wereldwijde schaal. Hij onderzoekt het hoe, wat en waarom van het filmtoerisme en ook hoe locaties kunnen inspelen op het bezoek, hoe ze de aandacht kunnen vasthouden en hoe ze de locatie kunnen beschermen tegen afkalving en vernieling. Het onderzoek moet leiden tot beleidsadviezen.

Gevolgen filmtoerisme

Zolang er films worden gemaakt worden de opnamelocaties bezocht door liefhebbers. De westkust van Ierland wordt bezocht door filmadepten van de klassieker Ryan's Daughter die er in 1970 werd opgenomen. De Cliffs of Moher worden in de film prachtig in beeld gebracht en de streek vaart daar wel bij. In de 21ste eeuw worden er meer en meer diensten aangeboden die filmtoeristen aanspreken en aantrekken. Het filmtoerisme kan daarmee meer toeristen trekken en heeft economische gevolgen voor een regio: de filmtoerisme-industrie ontwikkelt. Nieuw-Zeeland werd door Lord of the Rings bijvoorbeeld een populaire vakantiebestemming. Het aantal toeristen nam sinds de populaire serie films enorm toe.

Bedevaartsoord

Soms is de impact van een film zo groot dat het decor een bedevaartsoord wordt. Het bankje aan de Amsterdamse Leidsegracht dat een rol speelt in de film The Fault in Our Stars (2014) is daar een voorbeeld van. De twee hoofdpersonen hebben op het bewuste bankje een cruciaal gesprek, waarna ze uitbundig zoenen. Het is voor veel tieners dé plek om een selfie te maken.

Ecologische gevolgen

Meer toerisme betekent ook meer betreding van een gebied en dat heeft ecologische gevolgen. Een regio heeft er alle belang bij het toerisme in goede banen te leiden en het landschap voor de toekomst te behouden. Beheer en bewaking worden ingezet om vernieling en souvenirjagen te voorkomen, opdat de locatie niet ten onder gaat aan zijn eigen succes.

Miljoenen
Filmtoerisme brengt veel geld in het laatje en zorgt voor werkgelegenheid. Dat gebeurt in het groot, maar ook in het klein. Het effect van Lord of the Rings op het toerisme van Nieuw-Zeeland is enorm, het effect van de film Penny’s Shadow die in 2010 op Ameland werd opgenomen is veel minder groot maar evenzogoed voor het eiland van belang. Hetzelfde geldt voor Sil de Strandjutter, die op Terschelling werd opgenomen en voor de tv-serie Dokter Deen waarvoor men op Vlieland filmde. Eilanden zijn over het algemeen dankbare filmlocaties.

Films met de populairste filmlocaties

Dunkirk in Duinkerke en op Urk

Een mooi voorbeeld van het aantrekken van filmtoeristen is de film Dunkirk, die in 2016 in Duinkerke en ook op en bij Urk werd opgenomen. Tijdens de opnames en als de film eenmaal uit is profiteren beide plaatsen van de aandacht. De film is in de zomer van 2017 voor het eerst in de bioscoop te zien. De Hollywood-productie is de verfilming van Operatie Dynamo en vertelt het verhaal van drie Britse militairen die de hel van Duinkerke meemaken. Ze moeten evacueren en kunnen de opmars van de Duitsers niet tegenhouden.

Duinkerke

Zowel Duinkerke als Urk steekt in op filmtoerisme. De film krijgt veel positieve publiciteit dat van Duinkerke weer een toeristische trekpleister kan maken. Ondernemers haken in op de film. Voormalig marine-schip de Princess Elizabeth, het schip dat in 1940 de geallieerde soldaten evacueerde, is getransformeerd tot een restaurant, klaar om de toeristen te ontvangen. Zij kunnen tevens de evacuatiestranden bezoeken.

Urk

Op het IJsselmeer bij Urk vonden in 2016 ook opnames plaats en dat zorgde in dat jaar al voor een stroom aan toeristen. Het waren vooral fans die hoopten een glimp op te vangen van een van de acteurs, One Direction-zanger Harry Styles. Ook als de film al uit is wil Urk filmtoeristen gastvrij ontvangen.

Lees verder

• Eilanden in de film - super decors en mooie locaties
• Waddeneilanden in films en op televisie
• Overtoerisme – te grote druk door te veel toeristen