Filmverslag "De kleine blonde dood"

Dit is een filmverslag over de film "De kleine blonde dood". De film is gemaakt naar aanleiding van het gelijknamige boek geschreven door Boudewijn Büch. Let op er zijn duidelijke verschillen tussen het boek en de film.

Algemene gegevens

• Titel: De kleine blonde dood
• Regisseur: Jean van der Velde
• Producent: Rob Houwer
• Land van herkomst: Nederland
• Jaar van uitgave: 1993
• Belangrijkste acteurs: Antonie Kamerling, Olivier Tuinier, Loes Wouterson, Ellen ten Damme

Korte inhoud

We beginnen met een stukje jeugd van de hoofdrolspeler, Valentijn, die een jaar of zeven is op dat moment. Hierin zien we dat de relatie tussen Valentijn en zijn vader verre van goed is. Zijn vader lijdt aan een oorlogstrauma. Valentijn probeert van alles om een goede band met hem te krijgen maar dit is onmogelijk. Hij leert van zijn vader dat hij nooit van iemand mag houden, want je raakt toch iedereen weer kwijt. Dan maken we een grote tijdsprong. Valentijn is nu in de twintig en een wilde jongen. Hij is dichter, woont in een soort pakhuis en heeft als levensvisie "sex, drugs en rock en roll". Als hij staat te liften krijgt hij een lift van een jonge vrouw. Later blijkt dat dit een schooljuf is van hem uit zijn basisschooltijd. De vrouw is ergens flink door van streek, als ze stopt bij een telefooncel gaat Valentijn kijken wat er met haar aan de hand is, ze herkennen elkaar en daar in de telefooncel hebben ze geslachtsgemeenschap. Een tijdje later staat Mieke, zo heet de schooljuf, bij hem op de stoep en vertelt dat ze zwanger is van hem. Hij wil hier niets van weten, immers hij zou nooit van iemand houden. Toch wordt zijn zoon, Micky, geboren. Valentijn maakt een afspraken met Mieke over de omgang met hem. Mieke is duidelijk aan de drank verslaafd en geen al te beste moeder maar Valentijn daarentegen is aan drugs verslaafd en is dus geen haar beter. Langzamerhand krijgt hij steeds meer gevoelens voor de jongen. Als Mieke hem op een gegeven ogenblik slaat wil Valentijn de voogdij opeisen. Valentijn zal hiervoor zijn levensstijl moeten veranderen en is daar ook toe bereidt. Hij gaat vast werk zoeken, hiervoor moet hij een weekend naar het buitenland, als hij terugkomt blijkt Micky in het ziekenhuis te liggen. Eerst lijkt het erop dat Mieke hem van de trap heeft geduwd maar een hersentumor is geknapt en heeft ervoor gezorgd dat Micky van de trap viel. De jongen ligt in coma. Er is geen enkele hoop meer en euthanasie is de enige weg. Valentijn trekt zelf de stekker eruit en dan is de kleine blonde...dood.

Titelverklaring

Het is duidelijk dat de kleine blonde jongen dood gaat. Maar niet alleen is Micky een klein blond jongetje, Valentijn noemt hem ook "kleine blonde". Dat is dus een soort koosnaampje voor hem.

Hoofdpersonen en bijfiguren

Hoofdpersoon is natuurlijk Valentijn. De film gaat grotendeels over zijn leven. Het zijn de gevoelens en gedachten van hem die wij door de film ervaren. Hij verandert ook in de loop van het verhaal. Is hij eerst een onverantwoordelijke losbol, wordt hij later een verantwoordelijk vadertype. Dan is er Micky, hoewel de titel doet vermoeden dat het een hoofdpersoon is, is het meer een belangrijke bijfiguur. Hij zorgt er in al zijn onschuld voor dat Valentijn verandert. Het is een vrolijk ventje dat ondanks zijn lastige jeugd het beste uit zijn leven haalt. Vervolgens hebben we Mieke, ook een bijfiguur. Ze is totaal geobsedeerd door Valentijn. Het is een labiele vrouw, duidelijk teleurgesteld in het leven. Ze is aan de drank verslaafd en niet bij machte dit te veranderen. Tot slot is ook de vader van Valentijn een belangrijke bijfiguur. Rainier, zo heet de man, heeft een grote invloed gehad op de persoonlijke ontwikkeling van Valentijn. De man heeft een enorm oorlogstrauma. Een geboren Duitser maar in de oorlog aan Hollandse kant gevochten en dus min of meer verantwoordelijk voor het platbombarderen van zijn eigen familie. Tot slot zijn er nog twee vrienden van Valentijn die hem helpen om voogdij over Micky te krijgen, de één is advocaat en de ander, DD, een meisje dat achter de bar werkt en Valentijn helpt bij het schoonmaken van zijn huis en oppassen op Micky.

Motieven en thema

De film kent twee duidelijke motieven:

Het landkaartje. Dit is een vlindersoort. Het komt verschillende malen terug in de film. Als de film start is Valentijn op schoolreisje, hij vindt er een landkaartje en wil het meenemen voor zijn vader die vlinders spaart. Zijn vader trapt het echter kapot als hij hoort dat Valentijn het op Duits grondgebied heeft gevonden.Later blijkt dat Valentijn een gedichtenbundel heeft geschreven met de naam "Landkaartje". Ook zie je dat Valentijn met Micky door de duinen loopt tijdens een vakantie en veel informatie over vlinders doorgeeft aan Micky. Als later in de film de vader van Valentijn is overleden krijgt Valentijn een kistje van zijn overleden pa. In dit kistje zit ook weer dat landkaartje dat hij destijds aan zijn vader had gegeven. De man had het toch weer in elkaar gezet. Dit motief staat symbool voor de vader-zoon relatie die in deze film zo belangrijk is.

Het tweede motief zijn de sinaasappeltjes. Steeds als Micky in de film even niet lekker is (hij heeft regelmatig last van hoofdpijn en duizeligheid, door die tumor weten we achteraf) probeert Mieke het op te lossen met sinaasappeltjes. Want sinaasappeltjes zijn vitamientjes. De antithese is duidelijk, beide ouders leven zo ongezond als het maar kan maar voor Micky moeten er vitamientjes komen. Tot slot is er het oorlogstrauma van de vader. Sommige mensen vinden dit ook een motief. Het geeft ook de verstoorde vader-zoon relatie aan, maar komt niet heel veel terug in de film.

De film kent ook eigenlijk twee thema's:

Als eerste is er dus die vader-zoon relatie. De relatie tussen Valentijn en zijn vader, Valentijn dan in de rol van zoon maar ook de relatie tussen Valentijn en zijn zoontje Micky, Valentijn dan in de rol van vader. Ook de dood is een thema. In de loop van de film gaat de vader van Valentijn dood maar aan het eind ook zijn zoon. In de film komt niet goed naar voren hoe de vader is overleden maar de dood van Micky is zeker geen natuurlijke dood. Valentijn trekt zelf de stekker uit de beademingsapparatuur.

Tijd

Het is een redelijk chronologisch verhaal. Wel met duidelijke tijdsprongen. De eerste tijdsprong is van de kleine Valentijn naar de Valentijn van in de twintig. Dan een tijdsprong van Mieke die aankondigt zwanger te zijn naar Mieke en Valentijn die een zoon hebben van zes jaar. Als Micky in het ziekenhuis ligt zegt één van de zusters dat er al maanden geen verandering is, ook dit is een soort tijdsprong. Ook is er een klein stukje flash-back, namelijk als de vader van Valentijn is overleden en hij het kistje krijgt, dan denkt hij even terug aan zijn vader. Ook aan het eind van de film, als Micky al dood is, zie je Valentijn even terug denken aan een moment waarop hij met Micky op de kermis is.

Ruimte

Er zijn verschillende locaties van belang in de film:
De kamer, het huis, van Valentijn. Dit is in het begin van de film één grote puinhoop maar net als Valentijn zelf verandert dit in de loop van de film. De telefooncel waarin Micky is verwekt is natuurlijk ook van belang, ook al is deze scene maar erg kort, zonder de telefooncel was er geen Micky. Dan het ziekenhuis, waar Micky ligt als hij in coma is. Ook het crematorium waar Valentijn helemaal alleen afscheid neemt van zijn zoon. En dan nog het huis van Mieke, alhoewel het huis zelf niet van groot belang is als locatie maar meer het trappenhuis. Als Valentijn naar Mieke gaat zie je hem eindeloos veel trappen oplopen, alleen al om bij Mieke te komen is een ramp.

Geluid

Bij deze film is er bewust gebruik gemaakt van muziek. De muziek onderstreept nog eens de enorme verschillen tussen Mieke en Valentijn. Voor de "wereld" van Mieke wordt gebruik gemaakt van theatrale Aria muziek. Drama ten top. Het geeft het karakter weer van Mieke, hopeloos obsessief. Daarentegen is er voor Valentijn gekozen voor blues muziek. Harry Muskee en Band. Ook hier klinkt iets van wanhoop uit, een triest leven, maar op een manier waarop je voor Valentijn toch meer sympathie voelt. Verder wordt er gebruik gemaakt van wat mondharmonica muziek van Toets Tielemans. Een speciaal geluidseffect is gebruikt bij de scene waarin je ziet dat Mieke met Micky in haar auto voor een spoorwegovergang staat. Je hoort de alarmbellen van de spoorwegovergang. Dan komt er een trein en dat geluid vervaagt ook weer. De alarmbellen stoppen. Je verwacht dat Mieke nu gaat rijden maar dat gebeurt niet en dan hoor je de bellen weer....en in de verte weer een trein en dan denk je even.... ze zal toch niet.... en dat is dus ook precies de bedoeling van deze geluidseffecten. Ook is er een scene waarbij Valentijn naar het ziekenhuis fietst als hij hoort dat Micky daar ligt. Op de achtergrond hoor je dan sirenes van de ambulance.

Mening

Het is een mooie film met veel achterliggende diepere betekenissen. De rollen zijn goed neergezet. Hoewel er niet heel veel actie zit in de film, verveelt de film op geen enkel moment.