recensie

Veel overeenkomsten "The Pianist" en "Ein stück Himmel"

De film “The Pianist”, gebaseerd op de memoires van de Pools Joodse pianist en componist Wladyslaw Szpilman, en de televisie-serie “Ein stück Himmel”, gebaseerd op een van de autobiografische boeken van de van oorsprong Poolse schrijfster Janina David (Dawidowicz), hebben veel gemeen.

Film en televisie-serie over het getto van Warschau

De film "The Pianist" van Roman Polański en de televisie-serie "Ein stück Himmel" van Franz Peter Wirth vertellen in grote lijnen hetzelfde verhaal. Ze vertellen de autobiografische geschiedenis van een overlevende uit het getto van Warschau.

Redding uit het getto

Geen normaal leven meer

Beide verhalen beginnen kort voor de oorlog in 1939. Ze vertellen het verhaal van een gewoon Joods gezin, dat langzamerhand wordt meegenomen in de maalstroom van de Duitse bezetting. Lang wordt gedacht, dat het zo’n vaart niet zal lopen, dat het allemaal wel meevalt. Zolang mogelijk wordt vastgehouden aan een normaal leven. Maar dan komt er een moment, dat dat niet meer kan. Langzamerhand sluipen ze er in, de regels en maatregelen, die een normaal leven beperken en daarna onmogelijk maken.

Getto

De volgende fase is de verplichte verhuizing van alle Joden naar een bepaald stadsdeel, dat met muren wordt afgesloten van de rest van de stad. Hierdoor ontstaat een getto, waar het leven meer en meer wordt beheerst door angst, ziekte, kou en honger met alle gevolgen van dien. De mensen ontmenselijken, ze doen dingen die beschaafde mensen onder normale omstandigheden nooit zouden doen, puur om te overleven. Er wordt gebedeld en gestolen. Overal liggen lijken zomaar op straat. Door de willekeurige wreedheden van de bezetters, de razzia’s en deportaties, is niemand meer veilig.

Gered, maar alleen

Met hulp weten alleen de hoofdrolspelers uit de twee verhalen uit het getto te ontkomen. Zij blijken uiteindelijk de enige van hun directe familie te zijn, die de hel hebben overleefd.

Na de oorlog

Beide moeten na de oorlog zien te dealen met het feit, dat ze er alleen voor staan. En ook met de schuldgevoelens die ze hebben, omdat zij wel leven en de rest niet. Ze moeten in hun eentje een nieuw leven zien op te bouwen.

Pianomuziek omlijst de verfilmingen

Filmuziek

De muziek in “The Pianist” is voor het grootste deel muziek van de Poolse componist Frédéric Chopin (1810-1849) en verder van Wojciech Kilar (geboren 1932). Kilar is een Pools componist die klassieke composities met filmmuziek weet te combineren. Zijn bijdrage is het werk “Moving To The Getto”. Chopin kennen we met name als virtuoos pianist uit de Romantiek. Vooral de “Nocturne in C-sharp minor uit 1830 maakt indruk in de film. Ook de verfilming van Ein stück Himmel begint met pianomuziek. De film muziek verwerkt in de serie is van de Duitse filmcomponist Eugen Thomass (1927-2009).

De rol van de muziek

In beide verfilmingen speelt muziek een grote rol. Er is een enorme tegenstelling tussen de afgrijselijke beelden die de kijker worden voorgeschoteld en de beschaving die de verfijnde muziek uitstraalt. Dit effect wordt in de televisie serie nog versterkt door de hoofdrolspeelster, de nog jonge Dana Vávrová, die met haar grote onschuldige kinderogen de ellende en wreedheid om haar heen beziet.