Dubbel spel, list en bedrog: Wie is de mol?

Wie is de mol? is een spelprogramma dat ieder jaar weer wekenlang onderwerp van gesprek is in het hele land. Al sinds 1999 zorgt Wie is de mol? voor spanning op de Nederlandse televisie. Het concept is eenvoudig: 10 deelnemers doen mee aan een afvalrace, waarbij opdrachten moeten worden uitgevoerd om geld te verdienen. Een van hen is stiekem de mol die deze opdrachten probeert te dwarsbomen. Tot aan de onthulling in de finale heerst in Nederland die ene prangende vraag: Wie is de mol? Wie is er in de eerste zestien seizoenen allemaal mol, winnaar of kandidaat zijn geweest, zal hier niet ter sprake komen. Deze informatie blijft achterwegen om alle kans op het verklappen en daardoor het verpesten van de vorige series te voorkomen.

• Het ontstaan van Wie is de mol
• De prijzenkast
• Het spel
• Moltalk
• Nederland speelt mee
• De presentatoren
• De hele wereld over
• Voor de echte fans

Het ontstaan van Wie is de mol

De oorsprong van Wie is de mol? Ligt in België. Het concept is bedacht door Bart De Pauw, Tom Lenaerts, Michiel Devlieger en Michel Vanhove. Ook in België werd het eerste seizoen uitgezonden in 1999 op de VRT. Het sloeg daar bijzonder goed aan, waardoor andere landen het concept gingen overnemen. Zo ook Nederland. Na enkele seizoenen stopte het programma in België. Daar heeft het programma in 2015/2016 een nieuwe start gekregen.

Sinds 1999 zendt de AVROTROS in Nederland ook Wie is de mol? uit. Wat de eerste seizoenen begon met willekeurige Nederlanders, ging vanaf seizoen 5 door met bekende Nederlanders als kandidaten. Het is een populair pogramma, dat jaarlijks per aflevering miljoenen kijkers trekt. Wanneer de opnames zijn, is relatief onbekend. Deze zouden jaarlijks plaats vinden in de periode April - juni. De uitzendingen zijn bijna een jaar later in de periode januari - maart van het volgende kalender jaar.

De prijzenkast

In Nederland heeft het programma al meerdere prijzen en nominaties in de wacht gesleept. Het begon in 2001 toen het programma tot beste amusementsprogramma van de afglopen 50 jaar werd verkozen namens het omroepblad ‘de Avrobode’ en daarmee een gouden beeld won. Na 6 eerdere nominaties won Wie is de mol? In 2013 eindelijk de befaamde gouden Televisier-Ring. Tenslotte won het programma in 2015 nog een TV-beeld in de categorie beste amusement.

Het spel

Tien kandidaten voeren een reeks opdrachten uit waar geld mee verdiend kan worden. Gemeenschappelijk bouwen de kandidaten een zo hoog mogelijke pot op die de uiteindelijke winnaar in zijn geheel mee naar huis neemt. Deze opdrachten zijn erg verschillend van aard. Zo kunnen het fysieke opdrachten zijn, waarbij iets binnen een bepaalde tijd bereikt moet worden. Ook komen er geregeld opdrachten voorbij waarbij puzzelen en oplettendheid belangrijke aspecten zijn. Ieder spel uit iedere aflevering van ieder seizoen is anders en dus uniek.

Een van de kandidaten heeft in het geheim een dubbelrol: diegene is de mol. De taak van diegene is om ongemerkt de opdrachten te saboteren en de geldpot zo leeg mogelijk te houden. Natuurlijk is diegene zelf de enige die weet dat hij of zij de mol is. Deze persoon gedraagt zich echter als gewone kadidaat om niet ontmaskerd te worden. Ook voor de kijkers is het onbekend wie de mol is tot de onthulling in de finale.

Aan het eind van iedere aflevering moeten de kandidaten op een laptop een test maken. Ieder vult dezelfde 20 vragen in, die allemaal gaan over de identiteit van de mol en de opdrachten uit die aflevering. Degene die de minste juiste antwoorden heeft, valt af en moet het spel verlaten. Natuurlijk gaat de mol nooit uit het spel en is deze persoon er gedurende het hele spel bij. Mogelijke vragen uit deze test zijn bijvoorbeeld:

• Wat is het favoriete gerecht van de mol?
• Zat de mol bij opdracht X in een team van 3, 4 of 5 personen?
• Wie is de hotelkamergenoot van de mol?

De 3 kandidaten die het laatst over blijven, staan in de finale. In deze samenstelling wordt uiteindelijk onthuld wie de mol is. Daarnaast wordt ook bekend wie de winnaar en verliezer zijn van dat seizoen. De winnaar wordt bepaald door een test in de finale. De drie kandidaten vullen 40 vragen in over de identiteit van de mol en over de opdrachten uit dat hele seizoen. De mol zou met gemak het meeste over zichzelf moeten weten. De mol kan daarom niet de winnaar zijn van het spel.

Moltalk

Sinds seizoen 13 (2013) worden afleveringen van Wie is de mol? opgevolgd door een aflevering van Moltalk. In dit programma wordt de afgelopen aflevering besproken en geanalyseerd. Te gast zijn oud mollen, winnaars en kandidaten die hun visie op de gebeurtenissen geven en vertellen wie zij verdenken. Door het insturen van tweets en smsjes kunnen kijkers ook laten weten wat hun is opgevallen en wie zij verdenken. Ook worden mogelijke geheime aanwijzingen in de afleveringen besproken.

Nederland speelt mee

Sinds seizoen 14 (2014) is het spel voor kijkers thuis mee te spelen. Met de zogeheten ‘Wie is de mol? app’ kunnen kijkers op hun Android en Iphone smartphones pouls maken. Voor iedere aflevering kunnen dan punten worden ingezet op hun verdachten. Punten zijn te verdubbelen als jouw verdachten in het spel blijven. De punten die je op de afvaller hebt ingezet ben je kwijt. Omdat er massaal na iedere aflevering wordt ingelogd op de app, is er vaak sprake van overbelastte servers.

De presentatoren

• Angela Groothuizen (seizoen 1 t/m 5) - Zangeres die bekend is van haar tijd bij de Dolly Dots. Haar muzikale talent benut ze als jurtlid bij de talentenshow ‘The X-factor’ en als coach bij ‘The voice of Holland’. Ook is ze bekend als presentatrice van programma’s als ‘S.O.S. verbouwing’ en ‘Ik kom bij je eten’. Angela is daarnaast ambassadrice van ‘Mama Cash’ en ‘Stop Aids Now’.
• Karel van de Graaf (seizoen 6 & 7) - Als presentator voor de AVRO en omroep MAX, is hij bekend van programma’s als ‘Netwerk’, ‘Één Vandaag’ en ‘Televisier’. Daarnaast is Karel spreker tijdens lezingen en congressen als voorvechter van duurzame energie.
• Pieter Jan Hagens (seizoen 8 t/m 11) - Interviewer en presentator bij de AVRO, VARA en VPRO. Naast het presenteren van programma’s als ‘Één Vandaag’, ‘Buitenhof’ en ‘Het gesprek met de minister-president’, is Pieter Jan bekend geworden bij het wetenschappelijke onderzoeksprogramma Jules Unlimited.
• Art Rooijakkers (seizoen 12 t/m 16) - De enige presentator van het programma die zelf ook ooit kadidaat in het programma is geweest. De presentator is doorgebroken bij de Amsterdamse omroep AT5. Hij werd bekend door het presenteren van ‘NOVA’ en ‘Peking Express’. Ook heeft Art meegewerkt aan het populaire RTL-programma ‘Expeditie Robinson’.

De hele wereld over

Wie is de mol? is geen programma dat in een vaste studio wordt opgenomen. Ieder seizoen wordt op andere locaties opgenomen. De groep reist voor de opnames af naar een of twee vreemde landen. De opdrachten worden gedaan op locaties als leegstaande fabriekspanden, stadsparken en centra van toeristische steden. De locatie en het type opdracht worden op elkaar afgestemd. Deze dynamische en wisselende omgevingen zijn een meerwaarde voor het programma. Naast het spel krijgt de kijker zo meer inzicht in de lokale cultuur en bezienswaardigheden. De locaties in de eerste 16 seizoenen waren als volgt:

• Seizoen 1: Australië
• Seizoen 2: Schotland
• Seizoen 3: Portugal
• Seizoen 4: Canada
• Seizoen 5: Australië & Indonesië
• Seizoen 6: Argentinië
• Seizoen 7: Thailand
• Seizoen 8: Mexico
• Seizoen 9: Noord-Ierland & Jordanië
• Seizoen 10: Japan
• Seizoen 11: El Salvador & Nicaragua
• Seizoen 12: Ijsland & Spanje
• Seizoen 13: Zuid-Afrika
• Seizoen 14: Hong-Kong & de Filipijnen
• Seizoen 15: Sri-Lanka
• Seizoen 16: Dominicaanse Republiek

Voor de echte fans

Het zou kunnen dat er seizoenen zijn die je nog niet gezien hebt. Alle seizoenen van Wie is de mol? Kunnen worden teruggekeken op uitzendinggemist van de NPO. Ook de afleveringen van Moltalk zijn hierop te zien. Daarnaast is het voor de echte fans ook mogelijk om een Wie is de mol? Bordspel en hele seizoenen op DVD te kopen.