Jona Lewie, Stop The Cavalry: vreemde kerstklassieker

Stop The Cavalry van de Britse zanger Jona Lewie is van oorsprong eigenlijk helemaal geen kerstlied. Door toevoeging van de tekstregel "Wish I Was At Home For Christmas", het gebruik van de barokke trompetgeluiden en de drumfanfare is het toch een kerstklassieker geworden. Muzikaal losjes gebaseerd op het klassieke muziekstuk "Swedish Rhapsody No. 1" en "Mozart's Rondo", tekstueel nogal vervreemdend. Al met al geen beletsel om het een kersthit te laten worden die al jaren mee gaat. Lewie had nog één ander hitje in Nederland: You'll Always Find Me in the Kitchen at Parties, dat net als zijn kerstsingle in 1980 uitgebracht werd. In 2010 gebruikte Ikea dat feestliedje in een marketingcampagne voor hun keukens.

• Wie is Jona Lewie?
• You'll Always Find Me in the Ikea Kitchen at Parties
• Swedish Rhapsody No. 1
• Churchill en de mannelijke prostituee
• Uitgebrachte singles en rariteiten in Nederland

Wie is Jona Lewie?

Jona Lewie werd geboren als John Lewis, op 14 maart 1947 in Southampton, Engeland. Sinds de jaren zestig is hij, vanaf zijn middelbare schooltijd muzikaal actief geweest als sessiemuzikant, zanger en pianospeler in diverse bandjes. In 1969 werd hij onderdeel van de bluesband Brett Marvin and the Thunderbolts, die tv-optredens verzorgden in onder ander Zweden, Denemarken, België en Nederland. In 1971 stonden ze in het voorprogramma van Derek and the Dominoes.

In 1972 scoorden ze onder het pseudoniem Terry Dactyl and the Dinosaurs in Engeland een #2 hit, Seaside Shuffle. Een Britse zomerhit, die het ook aardig deed in diverse Europese landen waaronder Nederlands (#15 in de Top 40). Na vergeefse pogingen tot nieuwe successen werd de band in 1975 opgeheven. In 1977 werd de carrière van Jona Lewie als solo-artiest nieuw leven ingeblazen, toen hij een platendeal aangeboden kregen op het Stiff-label. Dat resulteerde in de lp's On the Other Hand There's a Fist (1978) en Heart Skips Beat (1982) die voor een comeback van de zanger zorgden en diverse grotere en kleine hitparadenoteringen zorgden.

You'll Always Find Me in the Ikea Kitchen at Parties

Samen met Keef Trouble schreef Jona de single You'll Always Find Me in the Kitchen at Parties, dat onder andere in Groot-Brittannië en Nederland in 1980 een bescheiden hitje werd. Hij nam het thuis op, in zijn 8-sporen studio en speelde de meeste instrumenten zelf in. Deze song kwam terecht op zijn eerste Stiff-lp, Stop The Cavalry dat in hetzelfde jaar uitgebracht werd verscheen pas in 1982 als track op de lp Heart Skips Beat.

Op 8 oktober 2012, in de pauze van de de uitzending van de Britse X-factor werd een 60 seconden durende clip gepresenteerd als start van een nieuwe marketingcampagne voor de keukens van Ikea. Het bekende liedje over de keukens en de feestje werd hiervoor afgestoft en opnieuw opgenomen door de band Man Like Me, die ook figureerden in de promofilm. Lewie mocht ook op komen draven voor een kleine gastrol aan het aanrecht.

Swedish Rhapsody No. 1

De melodie van Stop The Cavalry is gebaseerd op het thema van de Swedisch Rhapsody No. 1, ook wel bekend als Midsommarvaka (midzomer waken), van de Zweedse componist Hugo Alfvén, die leefde van 1872 tot 1960. Het schreef Zwedens populairste klassieke muziekstuk in 1903. Daarnaast zijn er in de compositie elementen en motieven uit Mozart's Rondo geleend. Stop The Calvary behaalde in elf landen een plaats in de top 10 en werd de grootste hit van Lewie. Niet alleen Europa, maar ook Australië ging overstag voor deze Holiday Hit, zoals kersthits in Engeland genoemd worden.

Churchill en de mannelijke prostituee

De tekst van Stop The Cavalry is een vreemd samenraapsel van feiten en personen, maar met als rode draad de diverse oorlogen en de universele soldaat.

Tekstfragment 1

Hey, Mr. Churchill comes over here
To say we're doing splendidly
But it's very cold out here in the snow
Marching to win from the enemy
Oh, I say it's tough, I have had enough
Can you stop the Cavalry?

In de bijbehorende video zie je Jona Lewie, al zingend ten strijde trekken in een veldslag, ogenschijnlijk gesitueerd in de loopgraven in de Eerste Wereldoorlog. Lewie zingt over Winston Churchill, de staatsman die Groot-Brittannië leidde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tegen de Engels krant Daily Express liet hij zich in 2005 ontvallen dat de song oorspronkelijk helemaal geen kerstlied was maar een protestsong. De hoofdpersoon in het lied moest gezien worden als de eeuwige soldaat, zoals degene die begraven ligt onder de Arc de Triomphe in Parijs. Een verhaal over de strijder die op de slagvelden, in de besneeuwde loopgraaf verlangt naar zijn meisje en hoopt voor de kerst weer thuis te zijn bij haar. Het kerstachtig gearrangeerde refrein en die ene tekstuele verwijzing naar het kerstfeest, Wish I Was At Home This Christmas, was voor de platenmaatschappij voldoende om het eind november 1980 uit te brengen als kerstsingle.

Tekstfragment 2

Mary Bradley waits at home
In the nuclear fall-out zone
Wish I could be dancing now
In the arms of the girl I love

In dit tekstgedeelte wordt gesproken over nucleaire fall-out, de gevolgen van een nucleaire oorlog, waar men zich vooral in de jaren tachtig van de vorige eeuw druk over maakte.

Het meisje waar de soldaat zo naar verlangt in dit couplet is een verwijzing naar Mary Bradley, eigenlijk Martin Bradley, een gevierde mannelijke prostituee, uitgedost als travestiet die in pubs en bars rondhing in Clapham Common, Zuid-Londen zo rond de jaren zeventig en tachtig. Jona Lewie, die ook in dat district woonde en uit ging schijnt met deze persoon meer dan een vriendschappelijke relatie te hebben gehad en hem/haar te hebben geëerd met een naamsvermelding in Stop The Cavalry.
Bradley overleed in 2005.

Uitgebrachte singles en rariteiten in Nederland

• 1977 - Cherry ring, alleen een notering in de tipparade.
• 1978 - Come away, hoogste positie # 20 in Top 40
• 1980 - You'll Always Find Me in the Kitchen at Parties, hoogste positie # 31 in de Top 40
• 1980 - Stop The Cavalry, hoogste positie # 9 in de Top 40
• 1983 - Love Detonator (geen tipnotering in Top 40)
• 1978 - 1983 Hallelujah Europa (LP: On The Other Hand There's A Fist music), gebruikt als begintune van het VARA-programma De Ombudsman

Lees verder

• Abba, Happy New Year: Oud en Nieuw klassieker