Henk Kroes – ijsmeester en voorzitter Elfstedenvereniging

Wie Elfstedentocht zegt, noemt in één adem Henk Kroes. Eerst ijsmeester, daarna voorzitter van de Vereniging Friesche Elfsteden. In 2007 nam Henk Kroes afscheid van de Elfstedenvereniging. Henk Kroes blijft echter voor velen het boegbeeld van de Friese Elfstedentocht.

IJsmeester Kroes zegt in 1985 en in 1986 dat de Elfstedentocht verreden kan worden

De Friese Kroes werd op 1 november 1938 geboren in Terkaple, een plaats in de buurt van Joure. Iedereen kende zijn naam toen hij als ijsmeester van de Friese Elfstedenvereniging zijn veto elke keer opnieuw moest uitspreken. Hij was jarenlang degene die moest aangeven of het ijs de juiste dikte had om de tocht der tochten door te laten gaan of dat het weer niet ging gebeuren. In 1985 en 1986 gaf hij wel zijn finale fiat, de elfstedentocht kon verreden worden.

Kroes wordt in 1994 voorzitter van de Vereniging Friesche Elfsteden

In 1994 werd Henk Kroes voorzitter van de Vereniging Friesche Elfsteden. Twee jaar later al moest hij besluiten of de tocht gereden kon worden of toch afgelast werd. In 1996 besloot hij dat het niet verantwoord was en liet hij heel Nederland weten dat er in Friesland dat jaar geen Elfstedentocht werd gereden. Een jaar later, in 1997 was dat een heel ander verhaal. Toen liet Kroes onder enorme publieke belangstelling, maar ook die van de wereldpers weten dat de tocht wel geschaatst ging worden. Hij deed dat met de woorden:” It giet oan”. Onder Kroes’ voorzitterschap werd de voorlopig laatste Elfstedentocht verreden (met 2009 als peiljaar). Kroes’opvolger werd Wiebe Wieling.

Kroes als Officier in de Orde van Oranje Nassau

In 2007 nam Kroes afscheid van de Vereniging Friesche Elfsteden. Hij werd toen direct onderscheiden tot Officier in de Orde van Oranje Nassau.

Kroes en Simmer 2000

In Friesland was Kroes nog altijd actief op verschillende gebieden. Zo was hij jarenlang verbonden aan het Fryske Gea, een natuurbeschermingsorganisatie. In 2000 leidde hij de organisatie van Simmer 2000, een provinciebreed initiatief met honderden activiteiten en een heuse reünie van Friezen van over de hele wereld.

Henk Kroes fietst voor polio en beter onderwijs in West-Afrika

Kroes zat na zijn aftreden als voorzitter van de Vereniging Friesche Elfsteden vooral op de fiets, maar dan voor het goede doel. Hij maakte in 2003 met nog 20 anderen een fietstocht naar Vladivostok om geld in te zamelen voor de inenting tegen polio. Ze reden daarbij 12.000 kilometer. In 2006 fietste Kroes met nog 13 andere fietsers van Bolsward naar Ghana. Er werd toen 200.000 euro opgehaald om het onderwijs in het land te verbeteren. In 2009 maakte de oud-ijsmeester een wekenlange fietstocht door China, Tibet en Nepal.

Henk Kroes en de Elfstedentocht van 1963

Overigens reed Kroes zelf de Elfstedentocht nooit uit. Hij deed tijdens de barre winter van 1963 wel mee, maar werd voortijdig van het ijs gehaald omdat het niet langer verantwoord was om door te schaatsen. In dat jaar behaalde overigens sowieso maar 1 procent van de deelnemers de finish.

De Skoskerinner

Over Henk Kroes zijn twee boeken geschreven.
Eppie Dam schreef zijn biografie onder de titel De stayer (Nederlandstalig)
De skoskerinner is de Friestalige uitgave van het boek. De titel verwijst naar het rennen over ijsschotsen.