Zager & Evans: het toekomstbeeld van 'In the year 2525'

In de zomer van 1969 heeft het Amerikaanse duo Zager & Evans een wereldhit met 'In the year 2525 (Exordium & Terminus)'. Het lied geeft door zijn opbouw meerdere impressies hoe de wereld er in de komende duizenden jaren uit kan zien als de mens teveel afhankelijk gaat worden van technologische ontwikkelingen. Een toekomst waarin volgens de componist van het nummer uiteindelijk de mensheid ten onder gaat aan zijn eigen constante technologische en medische vernieuwingen. Een ongewoon lied in een ongewone tijd.

Zager & Evans

Het duo Zager & Evans bestond uit Denny Zager en Rick Evans en was afkomstig uit de Amerikaanse staat Nebraska. Ze kunnen bestempeld worden als een zogeheten one hit wonder, oftewel een artiest die één keer een grote hit weet te scoren en dat daarna nooit meer voor elkaar krijgt.

In the year 2525 (Exordium & Terminus)

Het tekstueel futuristische In the year 2525 is al in 1964 geschreven door de ene helft van het duo, Rick Evans, en oorspronkelijk uitgebracht in 1968 op een klein platenlabel in de staat waarin het duo woonde. Als enige tijd later een lokaal radiostation het nummer populair weet te krijgen wordt het al gauw door een groter label, RCA Records, landelijk uitgebracht. Ondanks de enorme impact, resulterend in een miljoenenverkoop, worden de nummers die zij hierna uitbrengen geen enkel noemenswaardig succes.

Apollo 11, Space oddity en A space odyssey

Het jaar 1969 blijkt een uitermate geschikt jaar om een nummer als In the year 2525 uit te brengen. Wat opvalt is dat er aan het eind van de jaren 60 volop vooruit wordt gekeken, met een nadruk op technologische ontwikkelingen. Enkele voorbeelden:

• Eind 1968 worden twee science fiction films uitgebracht: het door de Brits-Amerikaanse Stanley Kubrick geproduceerde 2001: A Space Odyssey en Planet of the Apes.
• In de zomer van 1969 brengt David Bowie zijn Space oddity uit waarin het verhaal van de lancering van de denkbeeldige astronaut Major Tom wordt verteld.
• In the year 2525 staat vanaf 12 juli 1969 zes weken bovenaan de Amerikaanse hitparade, precies op het moment dat de maanlanding plaatsvond: de Apollo 11 werd 16 juli gelanceerd en zette op 20 juli voet op het maanoppervlak.

Een donker toekomstbeeld

In 1965 waarschuwt de Amerikaanse zanger Barry McGuire al dat het einde van de wereld nabij is in het protestlied Eve of destruction. Maar waar McGuire uitgaat van de situatie waarin de wereld op dat moment verkeert baseren Zager & Evans hun profetie op toekomstige ontwikkelingen.

Het lied geeft een korte beschrijving van wat er bij elk volgend millennium van de mens is geworden nadat hij in de loop van de millennia steeds meer afhankelijk is geworden van de almaar doorgaande technologische en medische vernieuwingen.
De mens wordt steeds minder mens.

De opbouw van het nummer

Behalve in inhoud is het lied ook ongewoon in opbouw; het lied heeft geen refrein, enkel coupletten. Bij de laatste drie coupletten is het tempo van de muziek hoger geworden. De openingszin luidt als volgt: 'In the year 2525, if man is still alive, if woman can survive, they may find...'.

In de coupletten die daarop volgen, en die telkens een millennium verder gaan in de tijd, wordt in drie zinnen een indruk gegeven van de staat waarin de mens verkeert. Het gaat om verontrustende voorspellingen. Een aantal voorbeelden:

• In 3535 doen leugens en waarheden er niet meer toe; je neemt dagelijks een pilletje waarin jouw denken, doen en uitspraken zijn geprogrammeerd.
• In 5555 hangen je armen en benen verlamd, doelloos langs je lichaam; ze hebben niets te doen omdat een machine alles voor je doet.
• In 6565 heb je geen man of vrouw nodig voor de voortplanting; je zoon of je dochter kun je desgewenst via een reageerbuis verkrijgen.
• In 7510 zal God, als Hij de wereld en de mens aanschouwt, kunnen besluiten dat het tijd is voor de Dag des Oordeels.
• In 8510 heeft God nog geen oordeel geveld; zal Hij tegen die tijd tevreden zijn over wat de mens heeft bereikt of zal Hij alles afbreken en opnieuw beginnen?
• In 9595 heeft de mens alles wat de aarde hem te bieden heeft gebruikt en er niets voor terug gegeven.
• 10 000 jaren zijn voorbij gegaan en voor de mens is het afgelopen ('now man's reign is through').

Hierna gaat het lied terug naar het begin, het jaar 2525. In de fade out is nog het begin van 3535 te horen. Hiermee zou verondersteld kunnen worden dat de mens een doorlopend proces van geboorte, dood en wedergeboorte ondergaat.
De ondertitel van het lied is Exordium & Terminus, wat vrij vertaald staat voor 'begin en eind'.

Inmiddels (2019) is het 50 jaar geleden dat het nummer is uitgebracht. Misschien kun je voorzichtig concluderen dat een aantal van de voorspellingen van componist Rick Evans niet eens meer duizenden jaren van ons verwijderd is.

Interessante feitjes

• Ondanks dat het lied In the year 2525 als titel heeft wordt over dat jaar geen voorspelling gedaan.
• Op het hoesje van de single zoals die in Nederland is uitgebracht staat onder de titel nog extra vermeld Is the hit in the year 1969.
• Een parodie van het nummer door Futurama heeft als titel In the year 252525; de openingszin is 'In the year 105105, if man is still alive, if robot can survive, they may find...'.
• Het lied is vele malen opgenomen door andere artiesten, in meerdere talen. De Franstalige versie van Dalida gebruikt een afwijkende jaarverwijzing, beginnend bij een jaartal dat inmiddels achter ons ligt: 2005, 3005, 4005, enz.
• De Engelse schrijver Tom Reynolds publiceerde in 2005 een boek met de volgens hem meest deprimerende liedjes aller tijden, waaronder In the year 2525.