De geschiedenis van de zeezender Radio Veronica

Aan het eind van de jaren vijftig is het maar treurig gesteld met het muziekaanbod op de Nederlandse radio. Er zijn twee landelijke radiozenders, Hilversum 1 en 2, die vanuit het Gooi hun programma's uitzenden. Deze uitzendingen worden verzorgd door de publieke omroepen. Er is een versnipperd aanbod van programma's met weinig aandacht voor lichte muziek. Het is wettelijk niet mogelijk om buiten het publieke omroepbestel een eigen radio-omroep te beginnen. Mede hierdoor wordt door drie radiohandelaren het idee opgevat om een eigen radiostation vanaf zee, net buiten de territoriale wateren te beginnen, om zo de Nederlandse wetgeving te omzeilen.

De oprichting

In oktober 1959 wordt in hotel Krasnapolsky te Amsterdam in het geheim besloten tot de oprichting van de Vrije Radio Omroep Nederland (VRON) met als doel om radio-uitzendingen vanaf een schip op de Noordzee te gaan verzorgen. Financiers werden aangetrokken en een voormalig lichtschip de Borkum Riff wordt in het Duitse Emden omgebouwd tot zendschip. Deze zou in 1964 vervangen worden door de tot zendschip omgebouwde IJslandse trawler de Norderney.

Veronica 192, een goed idee

In april 1960 vonden de eerste testuitzendingen plaats, waarna men in mei met de eerste uitzendingen van start ging met een relatief zwakke middengolfzender op een golflengte van 192 meter, 1562 kHZ. Al vrij snel werd de naam van het station gewijzigd in Radio Veronica, genoemd naar het schaap Veronica uit een boek van de toen populaire schrijfster Annie M.G. Schmidt.

De moeilijke beginjaren

Het zendschip lag vijf mijl voor de kust van Schevingen verankerd, net buiten de territoriale wateren. De programma's werden op band opgenomen in een studio aan land, en via een tender naar het zendschip gebracht. In de beginjaren was het commercieel gezien nog geen daverend succes. De advertentie-inkomsten bleven achter, waardoor er eigenlijk gebrek aan alles was.

Pas toen de gebroeders Verweij het bewind overnamen kwam er iets meer financiële ruimte om te investeren in apparatuur en studio's. De programmering deed in die jaren nog een beetje oubollig aan met o.a. verzoekplatenprogramma's. De presentatoren moesten het doen met vooraf uitgeschreven teksten.

De hoogtijdagen van Radio Veronica

Met de komst van Willem van Kooten (alias Joost den Draaier) zou het station uitgroeien tot een volwaardige popzender. Van Kooten had in Amerika gezien hoe daar commerciële radio werd gemaakt. Door hem werd op 2 januari 1965 de Veronica Top 40 en de tipparade geïntroduceerd.

Om tegenwicht te kunnen bieden tegen het steeds populair wordende Veronica werd door het publiek bestel in oktober 1965 Hilversum 3 in het leven geroepen. Ondanks dat men via een landelijk dekkend FM-net uitzond, was dit niet echt een bedreiging voor Veronica, die inmiddels een miljoenenpubliek aan zich had laten weten te binden. Hilversum 3 kreeg pas een hoge luisterdichtheid na het verdwijnen van de zeezenders in 1974.

Vanaf 1969 werd er een horizontale programmering ingevoerd, met disk-jockeys op vaste tijden, wat de herkenbaarheid van het station ten goede kwam. Ook was Radio Veronica het eerste station dat gebruik ging maken van jingles. Veronica werd in deze jaren dan ook razend populair bij de jeugd.

Bekende diskjockeys

• Lex Harding
• Rob Out
• Wil Luikinga
• Bart van Leeuwen
• Tineke
• Klaas Vaak
• Tom Collins
• Hans Mondt
• Chiel Montagne
• Stan Haag
• Jan van Veen
• Eddie Becker en vele anderen.

Populaire programma's

• Koffietijd
• Top 40
• Tipparade
• Will Wil Wel
• Jukebox
• Joost mag het weten
• Muziek terwijl u werkt
• Ook goedemorgen
• Lexjo

Concurrentie

Inmiddels was het succes van Veronica andere ondernemers niet ontgaan. Vanaf 1971 kreeg het station geduchte concurrentie van een andere zeezender voor de Nederlandse kust. Twee Zwitserse ondernemers, Meister en Bollier begonnen aanvankelijk met Duitstalige uitzendingen onder de naam Radio Nordsee vanaf het zendschip Mebo 2. Dit was echter van korte duur, en men begon overdag met Nederlandstalige en in de nacht met Engelstalige uitzendingen. Radio Noordzee Internationaal was geboren.

Veronica 538 op volle kracht

In 1972 was Veronica genoodzaakt om uit te zien naar een andere frequentie, omdat men in de avonduren toenemende storing ondervond van een krachtige middengolfzender uit het Zwitserse Beromünster. Vanaf dat moment ging men verder op de 538 meter, 557 kHz.

Het begin van het einde als zeezender

In mei 1971 werd er door duikers in opdracht van de Veronica directie een bomaanslag gepleegd op het zendschip de Mebo 2. Hierbij waren gelukkig geen slachtoffers te betreuren, maar het zendschip liep ernstige brandschade op. Bull Verweij werd verantwoordelijk gehouden en later veroordeeld tot één jaar gevangenisstraf. Mede door deze aanslag werd de roep vanuit politiek Den Haag luider, om de zeezenders het zwijgen op te leggen.

Tijdens een massale demonstratie op het Binnenhof waaraan meer dan 100.000 mensen meededen, hield Rob Out, de programmaleider van Veronica, een vurig pleidooi in de tweede kamer voor het behoud van Veronica. Het mocht allemaal niet baten, in 1974 werd het verdrag van Straatsburg, ook wel de anti-piratenwet genoemd, geratificeerd.

Door dit verdrag is het meewerken aan radio-uitzendingen vanaf schepen in internationale wateren verboden, waardoor op 31 augustus 1974 zowel Radio Veronica als radio Noordzee hun uitzendingen moesten staken. Veronica zou in 1975 als legale omroep terugkeren in de ether, maar dan bij de publieke omroep als de Veronica Omroep Organisatie (VOO), uitgerekend het bestel waartegen men zich altijd had verzet.