Muziekquiz voor dementerende ouderen

Een muziekquiz voor ouderen met dementie veroorzaakt door bijvoorbeeld Alzheimer, Vasculaire dementie of Fronto-temporale dementie, is vooral ontspannend. Maar dit vraag- en antwoordspel traint spelenderwijze ook hun geheugen. Het meeste succes heeft u als een quiz gevarieerde vragen bevat. Vragen naar muziekinstrumenten, naar liedjes van vroeger en naar bekende muziekstukken en componisten. Door alle zintuigen aan te spreken optimaliseert u de kansen om de ouderen met dementie met een muziekactiviteit te stimuleren. Allereerst natuurlijk het gehoor: u zet een cd op! Maar ook visueel: neem muziekinstrumenten als blokfluit, mondharmonica of gitaar mee. En laat hen de instrumenten beet pakken: u activeert hun tastzin. Een quiz over muziek kan pure brain-training zijn! Maar bovenal plezierig.

De muziekquiz bij mensen met dementie introduceren

Het is altijd goed een activiteit bij dementerende bejaarden te introduceren. U helpt hen hun gedachten te bepalen bij wat u met hen wilt gaan doen. Omdat melodieën en liedjes diep in het geheugen liggen opgeslagen, is het al heel eenvoudig om een cd op te zetten die hen in de stemming brengt. Een andere mogelijkheid is muziekinstrumenten of foto's van componisten of muziekinstrumenten op tafel te leggen of door te laten geven. Met dat laatste moet u wel voorzichtig zijn. Niet alleen vanwege de veiligheid van de ouderen en de voorwerpen maar ook om de ouderen niet te laten schrikken als ze bijvoorbeeld uw blokfluit zouden laten vallen. Wel moet u de aandacht vestigen op afbeeldingen en voorwerpen die op tafel liggen. Ze worden niet door alle deelnemers altijd vanzelf opgemerkt.

De quizvragen en antwoorden over muziek

Muziekinstrumenten: de soorten instrumenten

Het is fijn als op een vraag meerdere antwoorden mogelijk zijn. Dan is de kans groter dat een antwoord goed is.
Voor mensen met dementie, die toch al veel niet meer weten, kan het snel frustrerend zijn als ze 'fouten' maken.

1. Kunt u een blaasinstrument noemen? Dwarsfluit, blokfluit, panfluit, trompet, hobo, klarinet, saxofoon, mondharmonica.
2. Welk instrument heeft toetsen? Piano, orgel, accordeon.
3. Weet u een muziekinstrument dat snaren heeft? Gitaar, harp, banjo, ukelele, viool, cello.
4. Kunt u een voorbeeld noemen van een slagwerkinstrument? Trommel, triangel, drumstel, gong, xylofoon, bekkens, tamboerijn.

Quizvragen over liederen en zingen

1. Hoe heet een groep mensen die samen zingt? Een koor.
2. Hoe heet een vrouw die goed hoog kan zingen? Een sopraan.
3. Hoe noemt men een mannenstem die heel laag kan zingen? Een bas.
4. Hoe gaat dit liedje verder: 'Klein vogelijn op groene tak....'? 'Wat zingt ge uw lustig lied'.
5. Wat is het vervolg van het lied: 'Vader Jacob, vader Jacob'? 'Slaapt gij nog..."
6. Weet u de volgende woorden van het liedje: 'De paden op, de lanen in'? 'Vooruit met flinke pas...
7. Hoe begint ons volkslied? Wilhelmus van ....

Vragen over muziekcomposities en componisten

1. In welke stad wordt jaarlijks op Nieuwjaarsdag een concert gegeven? In Wenen.
2. Kunt u een componist noemen wiens naam begint met een B? Bach, Beethoven.
3. Voor welke dansmuziek componeerde Strauss veel stukken? De wals.
4. Wie componeerde 'De vier jaargetijden'? Vivaldi
5. Welke componist schreef veel muziekstukken voor de piano? Frans Liszt.

Andere muziekactiviteiten met mensen met Alzheimer

U kunt een muziekquiz voor bejaarden met een vorm van dementie heel gemakkelijk wat afwisselender maken, door wat andere muzikale activiteiten in het programma op te nemen. Hieronder volgen een paar voorbeelden:

• Liedjes zingen
• Meebewegen op muziek
• Klappen op de muziek
• Luisteren naar muziek
• Reminisceren, herinneringen ophalen aan muziek

Hoe komt u aan muziekinstrumenten om te laten zien?

Het is erg leuk om wat instrumenten bij de hand te hebben om aan deze senioren te laten zien, ze te laten doorgeven en zelfs misschien te laten proberen. Maar hoe komt u aan bijvoorbeeld een blokfluit, een tamboerijn of zelfs een piano?

In het zorgcentrum aanwezige instrumenten

Sommige verpleeghuizen of bejaardenhuizen hebben een piano staan. Op een huiskamer, in een zaal of op een gang. U kunt kijken wat het handigst is: de mensen naar de piano toebrengen of de piano naar de ouderen toebrengen. Met dat laatste moet u wel voorzichtig zijn: de piano kan hierdoor ontstemd raken.

Een muziekinstrument meenemen

Wat heeft u zelf aan instrumenten gespeeld? Als u zelf een muziekinstrument bespeelt of heeft bespeeld en het is klein en niet zo kostbaar, dan kunt u dat natuurlijk meenemen. Denk aan een blokfluit. Velen van u zullen een sopraan blokfluit bespeeld hebben. Of anders gewoon vragen aan andere zorgmedewerkers, mantelzorgers of familie van de ouderen met Alzheimer. Veel ouderen hadden zelf bijvoorbeeld een mondharmonica. Dat was een betaalbaar muziekinstrument.

Een instrument kopen

Voor niet al te veel geld kunt u in een muziekwinkel een muziekinstrument kopen: denk aan een blokfluit, een tamboerijn of castagnetten. Er zijn tegenwoordig ook vrij goede plastic blokfluiten. Zelfs plastic blokfluiten die er uitzien alsof ze van hout zijn gemaakt! Die kunnen tegen een stootje. Ook speelgoedwinkels verkopen kleine instrumentjes: blokfluiten, mondharmonica's bijvoorbeeld. Bol.com verkoopt ook speelgoedinstrumenten. Past u wel op dat de ouderen de speelgoed instrumenten niet als kinderachtig ervaren. Maar een kleine speelgoed piano kan natuurlijk wel, als voorbeeld van een echte piano. Zeker als u dat (met een grapje) uitlegt. Ook kunt u natuurlijk kijken op internet: bij Marktplaats voor tweedehandsinstrumenten. En tot slot kunt u op zoek in het tweedehandscircuit: kringloopwinkels, rommelmarkten en winkeltjes van Terre des Hommes.

Een piano kopen voor uw zorgcentrum?
Als de zorginstelling waar u werkt in een muziekinstrument kan investeren, dan kunt u wellicht -als u deskundig bent of een deskundige collega heeft- op zoek naar een piano. Er zijn met enig zoeken ook goede en betaalbare tweedehandspiano's te koop. Als u een goede piano voor een redelijke prijs op de kop tikt, dan is het ook de moeite waard die piano door een gespecialiseerd verhuisbedrijf te laten vervoeren. Eenmaal in de zorginstelling gearriveerd is het dan ook belangrijk een deskundige, gediplomeerde pianostemmer de nieuwe aanwinst te laten stemmen. Er zijn onder u cliënten ongetwijfeld mensen die zullen reageren als zij horen dat de piano ontstemd is! Ook als de piano eenmaal in huis is, zult u deze regelmatig opnieuw moeten laten stemmen door een pianostemmer, zeker als u hem regelmatig van plek laat veranderen. Dat kost de instelling natuurlijk wat geld, maar: luisteren naar vertrouwde liedjes op een valse piano is niet plezierig! Wel is het een kans om met u cliënten met dementie hierover in gesprek te gaan.

Conclusie over het houden van een quiz over muziek met ouderen met dementie

Braintraining over muziek in al haar facetten biedt een uitstekende mogelijkheid voor een positieve, stimulerende activiteit in de psychogeriatrie. Bovendien is een muziekquiz heel eenvoudig af te wisselen met andere muziekactiviteiten voor psychogeriatrische cliënten.

Lees verder

• Muziek en dementie: quiz, zingen, luisteren, musiceren
• Dementerende ouderen: contact maken om te communiceren
• Dementie & communicatie: open, gesloten, suggestieve vragen
• Herfstquiz of najaarsquiz bij dementie: oefen het geheugen!
• Lentequiz voor ouderen met dementie traint het geheugen