recensie

Franse film: Entre les murs van Laurent Cantet

Entre les murs is een Franse docufilm van regisseur Laurent Cantet over een school en meer bepaald over een multiculturele klas in de Parijse buitenwijken. Meester François Marin geeft er Franse les en is tevens de klastitularis van deze klas. Hij is geduldig en tracht respectvol met de leerlingen om te gaan, ondanks het feit dat zij hem vaak uitdagen en testen hoe ver ze kunnen gaan. Tot het op een dag uit de hand loopt.

Entre les murs: inhoud

Franse grammatica in een multiculturele klas

François Marin is leraar Frans in een multiculturele school in de Parijse buitenwijken. Hij is tevens klasverantwoordelijke over een bepaalde klas. Het is deze klas met dertien- en veertienjarigen die gevolgd wordt in de docufilm. In de eerste les gaat het over grammatica. Hij spreekt er over de imparfait de l'indicatif en de imparfait du subjonctif. De leerlingen vinden de imparfait du subjonctif een verouderde tijd voor snobs. Heel geduldig legt François Marin hen alles uit. Er wordt ook uitgewijd over andere woorden en over andere dingen. De leerlingen dagen hem steeds uit en trachten steeds andere onderwerpen aan te snijden, die niets met de les te maken hebben. Ook hier geeft Marin tact- en respectvolle antwoorden.

Zelfportretten

In een volgend fragment gaat het over zelfportretten, uitgaande van het Dagboek van Anne Frank. De leerlingen moeten daarna zelf een zelfportret maken en voorlezen voor de klas. Geen makkelijke opdracht want vele van deze leerlingen zijn probleemkinderen die niet graag over zichzelf of over hun thuissituatie praten. Toch slaagt Marin er in om iedereen zo ver te krijgen om toch iets deftigs naar voren te brengen. Zelfs de rebelse Souleymane maakt een mooi werk op basis van foto's. Wanneer Marin hem prijst, wordt Souleymane helemaal ongemakkelijk en verlegen. Het is een jongen die niet gauw een compliment krijgt en een heel laag zelfbeeld heeft.

Lerarenvergadering

In een volgend fragment zien we de leraren in een vergadering. De leraren bespreken de resultaten en de vorderingen van de leerlingen. Twee leerlingen, Louise en Esmeralda, mogen de vergadering bijwonen. Ze zitten echter de hele tijd te giechelen, tot grote ergernis van Marin, de directeur en de andere leraren. Wanneer tijdens de volgende les blijkt dat de twee meisjes alles wat tijdens de vergadering gezegd is geweest, zijn gaan overbrieven aan de medeleerlingen, ontploft de bom.

Belangrijkste personages

Het meeste van wat van de personages geweten is, kom je te weten tijdens de voorstelling van hun zelfportret en tijdens de ouderavond.

• Khoumba: een zwart meisje. In het begin werkt ze goed mee en is ze tamelijk enthousiast. Plots is ze opstandig en brutaal. Ze voelt zich geviseerd en benadeeld. Tot Marin een hartig woordje met haar praat en ze terug bijdraait. Ze is een zorgzaam type dat het voor haar klasgenoten opneemt.
• Esmeralda: een moslima die het niet erg nauw neemt met de Koran. Zij is best wel ijverig maar heeft een grote mond. Ze laat zich niet doen en komt geregeld voor zichzelf op. Ook de jongens schrikken haar niet af. Voor de rest is het een typische bakvis: giechelen en weinig verantwoordelijkheidszin.
• Wey: een Chinese jongen die gebrekkig Frans spreekt maar die erg verstandig en leergierig is. De leraren zijn allemaal heel positief over hem. Hij is niet zo graag gezien in de klas omdat hij als een strever overkomt. Nogal stil en in zichzelf gesloten.
• Souleymane: een zwarte jongen. Een probleemjongere, die het thuis niet makkelijk heeft. Hij gedraagt zich op school erg brutaal en werkt meestal niet erg mee. Zijn ma spreekt en begrijpt geen Frans. Ze verstaat dus ook de nota's in zijn agenda niet en is niet op de hoogte van de problemen op school. Heeft een tattoo met hierop een vers uit de Koran die erg belangrijk voor hem is.
• Carl: een nieuwe jongen, eveneens uit Afrika. Hij voelt zich meer Frans dan Afrikaans en krijgt het daarom aan de stok met de anderen. Heeft een verleden, is van zijn vorige school weggestuurd maar voelt zich goed in zijn nieuwe school. Werkt goed mee.
• François Marin: leraar Frans en klastitularis. Is heel geduldig en probeert steeds respectvol met zijn leerlingen om te gaan. Hij behandelt ze als gelijken en niet als minderwaardig. Voor hem is de Franse taal het belangrijkste. Wat hij wil is dat de leerlingen zich leren correct en beleefd uit te drukken. Daarom zit hij er ook niet mee in om soms een zijsprongetje te maken naar andere onderwerpen in zijn les. Hij doet zijn job graag en neemt het vaak voor zijn leerlingen op, ook tegenover zijn collega's.
• De directeur: een rustige man die de school probeert te leiden met de nodige tucht en orde.

Technische gegevens

• Regisseur: Laurent Cantet
• Uitgekomen in 2008
• Distributie in Frankrijk: Haut et Court Distribution
• Genre: drama / comedie
• Naar het gelijknamige boek van François Bégaudeau
• zes prijzen en 24 nominaties waaronder de Palme d'Or op het Festival van Cannes in 2008 en de Prix France Culture Télérama 2006
• Duur van de film: 124 minuten
• DVD van Cinéart, Frans gesproken met Nederlandse ondertiteling (België en Nederland). Tweede DVD met twee uur extra: the making of, commentaar van L. Cantet en F. Bégaudeau, zelfportretten voor de klas, workshops

Acteurs

Leerlingen uit het Parijse college

De personages worden allemaal gespeeld door leerlingen uit een college uit Parijs en geen van hen heeft een acteursopleiding genoten. De opnames werden allemaal gemaakt op woensdagnamiddag. De leerlingen werden gevolgd van november 2006 tot juni 2007. Ze spelen allemaal hun eigen rol en ook de ouders zijn hun echte ouders met uitzondering van de mama van Souleymane. Haar rol is wel fictief. Er werd steeds met drie camera's tegelijk gefilmd. Een camera voor de leraar, een voor de leerling die in die scene het hoofdpersonage speelde en een gericht op de medeleerlingen.

De leraar

François Marin wordt gespeeld door François Bégaudeau, de auteur van het boek 'Entre les murs' waar de film op gebaseerd is. Ook François Bégaudeau heeft geen acteursopleiding genoten.

Cast

• François Marin, de leraar Frans: François Bégaudeau, de schrijver van het boek 'Entre les Murs'
• Louise, klasverantwoordelijke: Louise Grinberg
• Esmeralda, klasverantwoordelijke: Esmeralda Ouertani
• Souleymane: Franck Keïta
• Carl, de nieuwe leerling: Carl Nanor
• Khoumba: Rachel Régulier
• Directeur: Jean-Michel Simonet

Entre les murs: de titel

De titel 'Entre les murs' (tussen de muren) verwijst naar de muren van de school. Er wordt enkel op school gefilmd. Op de speelplaats, in het lerarenlokaal dat tevens dienst doet als bibliotheek en natuurlijk in het klaslokaal.

Eigen mening

Een goede docufilm over het hedendaagse onderwijs in probleemscholen. Hoewel de film twee uur duurt en er eigenlijk niet veel in gebeurt, blijf je kijken. Je staat versteld van de brutaliteit van sommige leerlingen en van het geduld van sommige leraren. Je bewondert ook de vindingrijkheid van sommige leraren om hun leerlingen toch geboeid en gemotiveerd te krijgen. Een film die iedere leraar, leraar in opleiding en opvoeder zou moeten gezien hebben. Om je gelukkig te prijzen dat het bij jou toch niet zo erg is of om te beseffen dat het er bij jou nog harder aan toe gaat. Een film om aan leerlingen te laten zien tijdens de Franse les? Niet echt. Voor jongeren gaat een film met zo weinig actie snel vervelen. Ze zullen sommige scenes wel grappig vinden en misschien ook wel wat "mooi" Frans oppikken, maar voor de rest zullen ze er waarschijnlijk weinig aan hebben. Beter is het om hier en daar een uittreksel te laten zien en dit dan klassikaal te bespreken.