Franse film: La cuisine au beurre met Bourvil en Fernandel

La cuisine au beurre is een oude Franse komedie met Fernandel in de rol van Fernand Jouvin en Bourvil als André Colombey. Beiden gaan de strijd aan voor een restaurant dat voor de oorlog van Fernand was en "A la Bouillabaisse" heette, maar nu van André is en werd omgedoopt tot "La sole normande". Ook Christiane, de voormalige vrouw van Fernand, zorgt voor twist, want ze is nu getrouwd met André. Immers, Fernand werd door iedereen dood gewaand sinds zijn overlijdensbericht naar zijn vrouw werd gestuurd. Wie van de twee mannen zal het halen: de luie levensgenieter Fernand met zijn sappig Zuid-Frans accent of de serieuze hardwerkende Normandiër André?

La cuisine au beurre: de film

Fernand Jouvin heeft dertien jaar in Oostenrijk in Tirol doorgebracht, eerst als krijgsgevangene, daarna bij de rondborstige en levenslustige Gerda. Na de Tweede Wereldoorlog komt de man van Gerda echter terug uit Siberië en moet Fernand weg. Hij trekt terug naar het zonnige Martigues, in het zuiden van Frankrijk, naast Marseille. Daar had hij voor de oorlog een restaurant “A la bouillabaisse”.

In Martigues aangekomen, valt hij van de ene verbazing in de andere. Het restaurant is omgedoopt tot “La sole normande”. Hij gaat binnen in het restaurant zonder te zeggen wie hij is en begint te praten met de kok en eigenaar van "La sole normande". De kok is een hardwerkende man die met Christiane, de voormalige vrouw van Fernand, getrouwd is. Hij laat hem een doodsbrief zien waarin staat dat Fernand overleden is. Wanneer André Colombey zijn vrouw er bij roept, zet Fernand het op een lopen voor ze in het restaurant is.

Naast het restaurant wordt hij door een auto aangereden en wordt hij naar het ziekenhuis gebracht. Daar doorzoeken ze zijn documenten en bellen naar zijn vrouw. Deze schrikt zich een hoedje: haar doodverklaarde echtgenoot leeft nog! Nu zit ze met twee mannen opgeschept. En voor de wet is ze nog steeds getrouwd met Fernand. Zij is dus bigamist en André is een putatieve echtgenoot, wat betekent dat hij denkt dat hij de echtgenoot is. En wat nog erger is, ze kan niet van Fernand scheiden zolang hij dood verklaard is.

Een hele administratieve warboel dus waarbij Fernand eerst een papier moet ondertekenen om zich terug levend te laten verklaren. Maar zal Fernand dit wel willen? Laat hij zijn vrouw zo maar schieten? En wat dan met André? Ook Christiane twijfelt: gaat ze voor de liegende, luie levensgenieter Fernand of voor de serieuze, hardwerkende en doodbrave André?

Titel van de film

De titel van de film "La cuisine au beurre" verwijst naar de manier waarop de Normandische André kookt. In tegenstelling tot de Provençaalse Fernand die alles in olijfolie klaarmaakte, gebruikt André enkel goede boter. Nog een twistpunt tussen beide mannen. Een twistpunt dat ook in de film ter sprake komt, wanneer Fernand een omelet wil bakken met olijfolie op het fornuis van André.

Wie is Fernandel?

Legendarische paardentanden

Fernandel werd in 1903 in Marseille geboren als Fernand Joseph Désiré Contandin. Zijn artiestennaam dankt hij aan zijn schoonmoeder die hem "Le Fernand d'elle" noemde (de Fernand van haar), omdat hij onafscheidelijk was met zijn vrouw, haar dochter dus. Fernandel is een beroemde Franse zanger, komiek en acteur. Hij speelde onder andere mee in de Don Camillo-reeks, in zes films van Marcel Pagnol en in La Vache et le Prisonnier. Hij is vooral bekend voor zijn enorme paardentanden (zijn paardensmoel, zoals hij het zelf noemde), zijn brede glimlach en zijn sappig Provençaals accent. Generaal de Gaulle zei ooit over hem dat hij de enigste Fransman was die bekender dan hij was in de wereld en Marcel Pagnol vergeleek hem zelfs met Charlie Chaplin. Hij was een integere artiest waar nooit een slecht woord over kon geschreven worden. Hij was loyaal tegenover zijn vrouw en tegenover zijn vrienden. Fernandel stierf in Parijs in 1971 aan kanker, terwijl de opnames van de zesde Don Camillo-film aan de gang waren.

Liedjes

Fernandel was ook gekend als zanger. Enkele van zijn beroemde liedjes Ignace, Simplet en Felicie aussi komen eigenlijk uit musicals waarin hij meespeelde.

Interview met Jan van Rompaey

In 1970 interviewde de Belgische Jan Van Rompaey Fernandel voor het programma "Echo". Een legendarisch interview met een spraakverwarring rond de vraag "Est-ce que vous vous sentez chez vous, chez nous?" (voelt u zich thuis bij ons?).

Fernandel en Normandië

Fernandel kwam verschillende malen in contact met Normandië. In La-Haye-du-Routot, in het Musée du Four à Pain, hangt een grote foto van Fernandel. De foto komt uit de film "Le Boulanger de Valorgue" uit 1953. Oorspronkelijk zou de bakoven van La-Haye-du-Routot gebruikt worden, maar toen bleek dat de bakoven te ouderwets was voor de scène werd elders naar een bakoven uitgekeken. Fernandel wou de mensen van La-Haye-Le-Routot bedanken en stuurde hen daarom een foto op.

Wie is Bourvil?

De Normandische Fernandel

André Raimbourg werd geboren in 1917 in Prétot-Vicquemare (Seine-Inférieure). Hij was een zanger, een acteur en een komiek.
Bourvil was een grote fan van Fernandel. Hij zong thuis de liedjes van Fernandel terwijl hij de clown uithing. Dit leverde hem zelfs de bijnaam "de Normandische Fernandel" op. In 1937 ziet hij een spektakel met Fernandel en op dat moment beslist hij dat hij artiest wil worden. Hij wint een talentenjacht onder de naam Andrel (een woordspeling op Fernandel) met een parodie op het liedje Ignace van Fernandel.

1942: Andrel wordt Bourvil

In 1942 verandert hij zijn artiestennaam Andrel naar Bourvil. Bourvil is afgeleid van het dorp Bourville in Normandië, waar hij zijn kindertijd doorbracht. Onder de naam Bourvil neemt hij een driehonderdtal liedjes op. Zijn typisch stemgeluid, een beetje geitachtig en de naïeve teksten leveren erg herkenbare deuntjes op, onder andere Les Crayons en Salade de fruits.

Enkele grote films

Bourvil speelde mee in enkele legendarische films. Zo onder andere La Grande Vadrouille met Louis de Funès in 1966, Le Corniaud, eveneens met Louis de Funès uit 1965 en Le Trou Normand met Brigitte Bardot uit 1952.

Spelen met zijn grote voorbeeld Fernandel

Bourvil zag Fernandel als zijn grote voorbeeld. Hij was dus erg blij toen hij met hem mocht spelen in La cuisine au beurre. Naarmate het filmen vorderde, raakte hij meer en meer ontgoocheld. Fernandel had een groot ego en trok alle aandacht naar zich toe. Hij heeft daarna nooit meer met hem willen spelen. Je ziet het ook een beetje in de film. Natuurlijk moet André een beetje de underdog spelen, maar toch voel je soms de grimmigheid tussen beide hoofdacteurs.

Kanker

Ook Bourvil wordt getroffen door kanker. Hij tracht het eerst verborgen te houden voor zijn omgeving maar in 1970 overlijdt hij in Parijs na een lange strijd.

Is La cuisine au beurre een leuke film?

La cuisine au beurre is een grappige familiefilm uit de oude doos. Fernandel spreekt sappig Zuid-Frans. Gelukkig voor diegenen die het Frans niet machtig zijn, is er op de dvd Nederlandse ondertiteling. Martigues ligt in een prachtige streek, die het Venetië van het zuiden wordt genoemd. Er zijn dan ook mooie beelden van de kanalen en de zee in en rond de stad. De film is niet altijd grappig. Wanneer de juridische situatie van de drie hoofdpersonage suit de doeken wordt gedaan, wordt het bloedserieus en ingewikkeld.

Technische gegevens van de film

• Titel: La cuisine au beurre
• Regisseur: Gilles Grangier
• Jaar: 1963 - In 1963 was deze film de succesrijkste Franse film. Anno 2017 staat deze film op de 51ste plaats van de honderd grootste Franse filmsuccessen.
• Land: Frankrijk - Italië
• Genre: Komedie
• Duurtijd: 82 minuten (1 uur 22 minuten)
• Taal: Frans
• Muziek: Jean Marion
• Distributie: Valoria Films, Connaissance du Cinéma (Frankrijk), Les Acacias (Frankrijk), Tamasa Distribution (Frankrijk)
• Remake van een Italiaanse film: Letto a tre piazze uit 1960

DVD

La cuisine au beurre zit in de dvd-box Fernandel met drie dvd's, uitgegeven door Studiocanal. Verder in de box La Vache et le Prisonnier en Le Grand Chef. Deze dvd's zijn Frans gesproken en Nederlands ondertiteld. Ze werden ingekleurd, maar je kan ze ook origineel in zwart-wit bekijken indien je dit wenst.

Filmlocaties

Voor deze film werd er gedraaid van 7 juni tot 16 september 1963.

• Het huis dat werd gebruikt voor het restaurant is een huis uit de achttiende eeuw dat ook "au chapeau de gendarme" wordt genoemd, omdat de nok van de voorgevel in de vorm van een oude gendarmehoed is (zie foto inleiding). Het huis staat in Martigues, in de wijk L'Ile.
• Filmstudio Boulogne-Billancourt
• Martigues (Bouches-du-Rhône)
• Le Noyer-en-Ouche (Eure)
• La Ferrière-sur-Risle (Eure)

Remake

In 2015 werd een remake gemaakt van La Cuisine au Beurre. In "Pension complète" van regisseur Florent Emilio Siri zijn de hoofdrollen voor Frank Dubosc (François) als tegenhanger van Bourvil en Gérard Lanvin (Alex) als tegenhanger van Fernandel. Het plot is hetzelfde, vele jaren later. De Tweede Wereldoorlog werd vervangen door de tsunami van 2004. Martigues wordt Corsica, meer bepaald Porto-Vecchio. De film krijgt niet zo'n goede kritieken en velen vinden dat het niet nodig was geweest om een goede ouwe opnieuw te draaien.