Film 'Wad – Overleven op de grens van water en land'

Filmmaker Ruben Smit, bekend van de film ‘De Nieuwe Wildernis’ over de Oostvaardersplassen, werkte vijf jaar aan een film over de Waddenzee. Het resulteerde in de film 'Wad', die de ondertitel ‘Overleven op de grens tussen water en land’ meekreeg. Hij bracht het werelderfgoed in beeld zoals dat nog nooit was gedaan. Ruben Smit schreef het scenario, filmde, monteerde en de produceerde de film. De filmmaker werkte samen met een team van camera- en geluidsmensen, tekstschrijvers en musici. De film 'Wad' is een programmaonderdeel van Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad 2018. De première vond in Leeuwarden plaats. De film wordt beschouwd als een ode aan het waddengebied.

Een natuurfilm over Werelderfgoed Waddenzee

• Wad - Overleven op de grens van water en land
• Zeehonden
• Noorderlicht
• Kiezelwier
• Techniek en script
• Feiten over de film 'Wad'
• De makers van 'Wad'
• Ruben Smit
• Fotoboek Wad

Wad - Overleven op de grens van water en land

De film 'Wad' van Ruben Smit wordt beschouwd als een ode aan het Waddengebied, zonder alleen maar de zonnige kant te laten zien. 'Wad' laat het Waddengebied zien zoals het nog nooit vertoond werd. Vijf jaar filmde het team onder aanvoering van Smit. In alle seizoenen zijn er beelden geschoten, van liefelijke taferelen tot wrede strijd om het bestaan. Vogels, zoogdieren, planten, zand, water en het weer vormen de filmsterren in een adembenemende film, de eerste Nederlandse natuurfilm over het Waddengebied. Ruben Smit en zijn crew filmden bijzondere natuurfenomenen, onder- en bovenwater, met mooi weer en in bittere kou. Er komt geen trucage aan te pas, alles is, soms met heel veel geduld, in het Waddengebied gefilmd.

Zeehonden

De zeehonden zijn de grootste zeezoogdieren die in het gebied voorkomen en ze spelen een prominente rol in het verhaal dat Smit wil vertellen. De filmbezoeker krijgt de schattige grijze zeehonden te zien, die als witte pluizenbolletjes hun jeugd doorbrengen. Knuffeldieren lijken het, maar de kijker krijgt ook voorgeschoteld wat er aan dat wondertje vooraf is gegaan; een zware strijd tussen de zeehondenbullen op zoek naar een vrouwtje. Ze moeten strijden om hun plek en dat gaat er wel eens hard aan toe. De paring verloopt niet altijd zachtzinnig en in de strijd om het bestaan sneuvelt er ook wel eens een jong. Het hoort er allemaal bij en Smit heeft het allemaal vastgelegd.

Noorderlicht

Sommige beelden lijken uit het Poolgebied te komen, maar de zandbanken vol zeehonden en het Noorderlicht is allemaal in het Waddengebied, in de Waddenzee en op de Waddeneilanden, gefilmd. Daar is niet mee gesjoemeld omwille van de mooie plaatjes. Het Wad is indrukwekkend genoeg van zichzelf, dat toont de film 'Wad'.

Kiezelwier

Smit laat niet alleen de vette zeezoogdieren zien, maar ook de minuscuul kleine kiezelwieren. Zij staan onderaan de voedselketen en zijn daarom belangrijk voor het gebied.

Techniek en script

Voor de film zijn de nieuwste technieken en apparatuur gebruikt. Er is gefilmd met drones en gebruik gemaakt van timelapses, microfotografie en onderwatercamera’s. Voor een gewone eilander of wadbezoeker is het gebied nooit op die manier te zien. Smit en zijn crew ontsluiten dat voor de kijkers. Aan het script ging een jarenlange voorbereiding vooraf. De filmmaker had een a-lijst onderwerpen die hij er beslist in wilde hebben en een b-lijst van scenes die heel mooi zouden zijn als dat lukte. Wat uiteindelijk tot spijt van Smit niet is gelukt is de geboorte van een grijs zeehondje. Zij werpen in de winter en dan voornamelijk ’s nachts. De geboorte van de gewone zeehonden is wel in de film te zien.

Unieke beelden

In de film komen unieke beelden voor, zoals die van de duojacht van slechtvalken. Dat was nooit eerder op film vastgelegd. Ook is te zien dat zeehondenmoeders meerdere jongen van andere moeders voeden. De bijzondere beelden van het Noorderlicht zijn gemaakt op Terschelling, op 7 maart 2014.

Première van Wad

De première van 'Wad' is de grootste première van een Nederlands natuurfilm tot dan toe. Hij was op maandag 1 oktober 2018 in het WTC Leeuwarden, op de set van de theaterproductie Stormruiter. Op 2 oktober 2018 werd een tweede premièrevoorstelling georganiseerd. Beide avonden waren uitverkocht.

Feiten over de film 'Wad'

De film is het resultaat van een jarenlang werkproces. Enkele feiten en cijfers over 'Wad':

• Het is de eerste Nederlandse film in 4K;
• de film duurt 93 minuten;
• alles is gefilmd in het gehele Nederlandse Waddengebied;
• er zijn meer dan 40 geluiden van zand te horen;
• er zijn meer dan 70 geluiden van zee waar te nemen;
• onder sommige scenes zitten meer dan 250 geluidssporen;
• de film kende 300 draaidagen;
• er kon gekozen worden uit 500 uur materiaal;
• er werd vijf jaar gefilmd;
• de crew bestond uit 15 man;
• de film gaat niet over mensen, maar er zijn wel menselijke sporen te ontwaren.

De makers van 'Wad'

De naam van Ruben Smit staat als eerste genoemd. Smit is de hoofdman maar hij deed het niet alleen. Wie er meewerkten aan de film:

• Regie: Ruben Smit, Melchert Meijer zu Schlochtern;
• Scenario: Ruben Smit;
• Producent: Ruben Smit Productions;
• Camera: Ruben Smit, Melchert Meijer zu Schlochtern, Ruurd Jelle van der Leij, Paul Klaver, Youri van Es, Jeroen Verhoeff, Wim van Egmond, Mainblades, Tim Visser, Roel Diepstraten, Jan Karel Lameer, Jorn Theelen;
• Geluid: Olivier Nijs, Ruben Smit, Melchert Meijer zu Schlochtern;
• Tekst: Ruben Smit, Mathijs Deen, Rob Buiter;
• Montage: Ruben Smit, Melchert Meijer zu Schlochtern, Ozan Olcay;
• Voice-over: Gijs Scholten van Aschat;
• Muziek: Martin Fondse in samenwerking met Lavinia Meijer, Sytze Pruiksma en Nynke Laverman.

Ruben Smit

Ruben Smit is filmregisseur, ecoloog en natuurfilmer. Hij maakte naam met zijn film ‘De Nieuwe Wildernis’ die in 2013 tevens zijn debuut was. De film werd als serie op de televisie uitgezonden. Hij kreeg er in 2014 de Rembrandt prijs en het Gouden Kalf voor. In 2015/ 2016 maakte hij de natuurdocumentaire ‘Levende Rivier’ en in 2016 ‘Schatkamer van de Veluwe’.

Ruben Smit over 'Wad'

Fotoboek Wad

Bij de première van de film werd ook het fotoboek 'Wad' gepresenteerd. Het boek, verschenen bij Uitgeverij Noordboek, bevat foto's die geselecteerd zijn uit de tienduizenden opnames die de filmmaker en zijn team hebben gemaakt. De foto’s zijn van Ruben Smit, Melchert Meijer zu Schlochtern, Ruurd Jelle van der Leij, Yoeri van Es en anderen. Het fotoboek kost € 35,- (oktober 2018).

Educatieproject

Voor basisscholen en middelbare scholen is een educatieproject ontwikkeld. Het is gratis te bestellen via www.wereldwad.nl.

Lees verder

• Waddenweer – meer zonuren op de Waddeneilanden
• Werelderfgoed Waddenzee – Unesco Worldheritage
• Big Five van de Waddenzee - vijf grote dieren dichtbij
• Small Five van de Waddenzee - kleintjes in het werelderfgoed
• Bruinvis in de Waddenzee en Noordzee