recensie

Film 'Amazing Grace' - over de afschaffing van de slavernij

Op 27 februari 2007 kwam de bijna 2 uur durende film ‘Amazing Grace' van regisseur Michael Apted uit in de Verenigde Staten. Precies 200 jaar eerder werd op deze datum de slavernij afgeschaft in het Britse koninkrijk. Dat is dan ook het onderwerp van deze film. Het is een inspirerend en meeslepend epos over de 18e-eeuwse politicus William Wilberforce, die vecht voor de afschaffing van de slavernij. Hij weet zich daarbij geïnspireerd door zijn (christelijke) geloof.

'Amazing Grace'

• Strijd tegen de afschaffing van de slavernij
• Inspiratie uit de Bijbel
• Sociale hervormingen

Informatie over de film 'Amazing Grace':

• Genre: Speelfilm, historische drama
• Speelduur: 113 minuten
• Taal: Engels gesproken
• DVD Release: 13 november 2007
• Film Release: 23 februari 2007
• Regisseur: Michael Apted
• Cast: Ioan Gruffudd (William Wilberforce), Romola Garai (Barbara Spooner), Albert Finney (John Newton), Benedict Cumberbatch (William Pitt), Michael Gambon (Lord Charles Fox), Rufus Sewell (Thomas Clarkson), Youssou N’Dour (Olaudah Equiano), Ciaran Hinds (Lord Tarleton)
• Script: Steven Knight
• Producers: Edward Pressman, Terrence Malick, Patricia Heaton, David Hunt en Ken Wales

Strijd tegen de afschaffing van de slavernij

In dit op waarheid gebaseerde verhaal speelt Ioan Gruffudd de rol van de Britse politicus William Wilberforce (1759 tot 1833), die een belangrijke rol speelde bij de beslissing tot afschaffing van de slavernij in het Britse koninkrijk. Als jongeman raakt hij in de ban van predikant John Newton (Albert Finney), die achtervolgd wordt door zijn verleden als (losbandige) kapitein van een slavenboot. Later komt hij tot bekering, wordt Anglicaanse geestelijke en ijvert hij voor de afschaffing van de slavernij. Hij is de auteur van vele liederen, waaronder het bekend 'Amazing Grace' waar de film naar is vernoemd. Dit lied gaat over Gods bijzondere genade aan verloren mensen. Vooral het verhaal van de verloren zoon raakt raakte hem diep en toont dat er nog voor de meest losbandige een weg terug is.

Hoewel William, of Wilbur zoals de meeste mensen hem noemen, bevriend is met de toen jongste minister-president, William Pitt (Benedict Cumberbatch), heeft hij machtige vijanden in de persoon van Lord Tarlton (Ciaran Hinds), en de hertog van Clarence (Toby Jones), die vrezen dat de economie zal worden geruïneerd als de slavernij wordt afgeschaft.

De film gaat over een politicus die op het politieke toneel strijdt voor de afschaffing van de slavernij. Het verhaal draait daarbij vooral om een reeks parlementaire debatten en toespraken. Niettemin heeft regisseur Michael Apted daar een boeiende film van weten te maken. 'n Knap staaltje werk.

Inspiratie uit de Bijbel

De film begint in het jaar 1797 en de toen 34-jarige William Wilberforce is uitgeput en verslagen door zijn strijd tegen de slavernij. De politiek was nog niet klaar voor zijn boodschap. Hij keert ziek en gedesillusioneerd terug naar het platteland om te recupereren. Aldaar maakt hij kennis met de beeldschone Barbara Spooner (Romola Garai) en door zijn liefde voor haar vindt hij nieuwe kracht om zijn strijd voort te zetten. Maar bovenal weet hij zich geïnspireerd door de Bijbel, waarin de basale gelijkheid van de mens benadrukt wordt in de zin van gelijkwaardigheid en waarin opgeroepen wordt om recht te doen. Hoewel de abolitionisten het menselijk leed van de slavernij benadrukten, ontleenden ze belangrijkste argumenten rechtstreeks uit de Bijbel. Onder meer onderstaande teksten speelden daarbij een rol:

God zei: ‘Laten wij mensen maken die ons evenbeeld zijn, die op ons lijken; zij moeten heerschappij voeren over de vissen van de zee en de vogels van de hemel, over het vee, over de hele aarde en over alles wat daarop rondkruipt.’ God schiep de mens als zijn evenbeeld, als evenbeeld van God schiep hij hem, mannelijk en vrouwelijk schiep hij de mensen. (Genesis 1:26-27)

Uit één mens heeft hij de hele mensheid gemaakt, die hij over de hele aarde heeft verspreid; voor elk volk heeft hij een tijdperk vastgesteld en hij heeft de grenzen van hun woongebied bepaald. (Handelingen 17:26)

Alle mensen stammen af van één mens en allen zijn Gods gelijkwaardige beelddragers. Uit de principiële gelijkwaardigheid van mensen vloeit voort dat ieder mens recht heeft op een menswaardig bestaan, waarin het beeld dragen van God tot volle wasdom kan worden gebracht. Deze gelijkwaardigheid van mensen eist dat er recht en gerechtigheid heerst. Het is een gruwel in de ogen van God zich te verrijken ten koste van anderen, zoals bij het fenomeen slavernij evident het geval is.

Sociale hervormingen

In de film leren we William ook kennen als een dierenvriend die strijdt tegen dierenmishandeling. Als hij onderweg iemand tegenkomt die zijn paard ervan langs geeft, stapt hij uit zijn rijtuig om de persoon erop aan te spreken. William Wilberforce was één van de stichtende leden van de Royal Society for the Prevention of Cruelty to Animals, die nu nog bestaat. De maatschappelijk geëngageerde politicus werkte samen met vrienden binnen en buiten het parlement, kerkleiders en invloedrijke mensen in de hele Britse samenleving. Hij werkte samen met de armen, hij werkte aan onderwijsvernieuwing, gevangenishervorming, hervorming van de gezondheidszorg en vermindering van het aantal uren kinderarbeid in fabrieken.

Lees verder

• Joods-christelijke traditie: betekenis en bestaat het wel?
• Christendom: christelijk fundament westerse beschaving