nieuws uitgelicht

Drukspel maakt Pianoklank

Een nieuwe aanslagsmethode, gericht op de ontwikkeling van het Toucher! Een doorbraak in de aanslagscultuur!!! Moeite uw gevoelens op de piano uit te drukken? Snel moe? Voor deze en vele andere problemen is er nu een gespecialiseerd boek, gericht op de ontwikkeling van het toucher. Een aanslagsmethode waarvan de principes recent nog niet begrijpelijk en beknopt werden beschreven. Deze nieuwe piano methode is voornamelijk gericht op het ontwikkelen van een mooi toucher, en wel reeds vanaf het begin van de opleiding. Het betreft een techniek die nog weinig zal zijn toegepast. De soepelheid, die wordt vereist, ontstaat door het gelijktijdig en permanent inzetten van de beweegelijke pols. Deze principes worden in het boek nader verklaart vanuit zowel fysiotherapeutisch als instrumenteel- technisch oogpunt (bouw van het instrument)

De traditie van deze speelwijze, die is gebaseerd op de 'schokbrekende' werking van de pols is terug te voeren op de grondleggers van de moderne pianotechniek, Liszt en Chopin. Deze componisten gebruikten ook als eersten de techniek van de 'buitenwaardse handhouding'.

Het boek bevat onder meer verklarende schema's, notenvoorbeelden, illustraties en is gemakkelijk leesbaar. De nadruk wordt er op gelegd dat de beschreven techniek in de praktijk aan de piano dient te worden gebruikt. Deze aanslagmethode is bedoeld voor docenten en leerlingen van ieder niveau. ook is deze methode geschikt voor zelfstudie.

Het bereiken van de 'ziel'

'Piano spelen kunnen velen maar weinigen hebben een mooie aanslag'. Zo kan men een bekend gezegde variëren. Een vaak gehoorde klacht, terecht; Helaas komt pianospel, van de eenvoudigste melodieen gespeeld door een beginnenling tot aan een hele hoog niveau toe, veel te vaak neer op het produceren van klanken waaraan de 'ziel' ontbreekt. Dat dit verschijnsel bij andere instrumenten veel minder vaak voorkomt, komt door de druk die noodzakelijk is om bijvoorbeeld een vioolsnaar of een luchtcolom in een blaasinstrument tot trillen te brengen en die tegelijk uitdrukking verleent aan het spel. Door intensief spiercontact met het instrument 'duikt' men als het varen in diens materie. En wordt er één mee.

Bij de piano is deze druk niet noodzakelijk voor die klankvorming en blijft daardoor vaak achterwege. Vindt men daarentegen de mooie zingende aanslag, dwz. het drukspel van nature bij een piano leerlling, dat is zijn of haar lot vaak juist een 'vastlopen' in de techniek, een ondervermogen tot ontspannen tijdens het spel, hetgeen vermoeidheid en zelfs peesontstekingen tot gevolg kan hebben.

Weinig pianisten hebben de mooie toon en de ontspannen techniek en toch is deze combinatie, daar waar zij niet of niet in voldoende mate van nature aanwezig is, aan te leren- door iedereen, ongeacht leeftijd of mate an muzikaal gehoor, het is zelfs zo dat een pianist juist door het aanleren en vervolmaken van het ontspannen drukspel zijn gehoor op de meest succesvolle en zelfs spectaculaire manier kan ontwikkelen.

Door de voorbereidende oefeningen wordt het buitendien mogelijk om min of meer druk, min of meer spanning bewust door doseren, zodat men bij het 'minste alarm' in de vorm van een onaangenaam gevoel in hand- en armspieren spanning kan minderen, om het risico van zuurstofgebrek in de spieren bij onnodige of te grote spierspanning (wat 'stijfheid' toch is) te ontlopen. Dit niveau komt, naargelang de betreffende spieren door constant gebruik van het drukspel beter getraind worden, trouwens steeds hoger te liggen. Dit is echter een kwestie van een langere periode, waarmee bedoeld wordt: toch wel enige jaren.

Maar nog eens: de moeite wordt ruimschoots beloond, want door het gebruik van druk wordt het oor zo zeer op finesses in de klankkleur getraind, dat er in goede zin geen vergelijk meer is tussen iemandsspel voor begin van deze wijze van studeren en na enige tijd van toepassing ervan. De ontdekking dat men zijn eigen aanslag steeds beter in zijn macht krijgt, omdat men de aanpak kent, is voor iedere pianist De grootst mogelijk stimulans!

Belangrijkste doelstelling:

1. onafhankelijk van de vingers onderling door optimale, bewuste ontspanning. (Zowel voor vinger- als voor armdruk geldt: voor het toepassen ervan is de beheersing van het samengaan tussen op- en neerwaarts gerichte spiergroepen en de daaruit voortkomende optimale ontspanning absoluut onontbeerlijk)
2. De polsbeweeging- onafhankelijk van de vinger beweging- zowel voor gevoeld metrum als voor optimale ontspanning. Deze combinate werkt preventief tegen moeheid, stijfheid en beroepskwalen en is hierdoor tevens een voorwaarde voor de inzet van het drukspel..
3. Het drukspel is onmisbaar voor expressief legatospel: 'zingen op de piano' van pp tot ff en in ieder tempo.

Verdere tips onder andere:

1. Buitenaardse handhouding en een goede zithouding
2. De hand snel ' schuivend' verplaatsen om de aanslag steeds horizontaal te laten verlopen.
3. (Dit is van groot belang voor de klankvorming)
4. Het arm leidt handprincipe; hieruit komt ook de schuifimpuls voort.
5. De polsdraai voor ronde klank, vooral in akkoorden.
6. De grijpbeweging; geen vaste vingerhouding.

Het doel van de methode is de bewuste samenwerking van vingers en gehoor, om daardoor de klank gerichte uitvoering van het idee achter een stuk mogelijk te maken.

Enkele per publicatie vrijgegeven reacties:

Dhr.H. Reiziger, Hilversum
'(...)ik ben direct gaan studeren aan de hand van uw aanwijzingen en het klankresultaat was direct anders. De beweegelijke pols verlicht daarbij ook de druk op de bovenarm en schouders.'

Dhr. Martin Th. Kloos, Docent Piano en muziekpedagogie, lid staatsexammencommisies, oud-docent Sweelink Conservatorium, Amsterdam.
'Dit is een goed uitgediepd werk, dat inderdaad de mooie toonvorming centraal stelt. Het vesticht terecht sterk de aandacht op de aanslagscultuur en ik denk dat velen er hun voordeel mee kunnen doen. Het werk getuigt van veel inspanning, onderzoek en praktische ervaring.'

Dhr.M. Baudet, Docent Piano aan het Sweelink Coservatorium te Amsterdam en het Koninklijk Conservatorium in Den Haag, redactie lid EPTA Nederland.
'met veel genoegen heb ik uw handleiding doorgenomen. Het is in wezen een vet uitgeschreven pianolessen, waarin zeer vele goede tips en aandachtspunten staan vermeld. De meeste adviezen die u geeft lijken mij volkomen juist en voor de studenten van waarde.' '...Al met al was ik blij verrast uw 'lessen' te lezen.' Ik kan mijn voorstellen dat uw leerlingen daar bijzonder veel aan hebben.'

• Auteur van de methode: Mevr. A.G Franke
• ISBN 90-802862-1-4