mijn kijk op

Muziekpiraterij: Downloaden van muziek ten koste van artiest

Muziekpiraterij is het vergaren van aan auteurslicentie onderhevige muziekbestanden zonder hiervoor de gevraagde prijs te betalen. De steeds verdere inburgering van internet- en computergebruik in Nederland heeft een groei op dit gebied tot gevolg. Via zogenaamde P2P-programma's is het op een eenvoudige manier mogelijk bestanden te delen met andere P2P-gebruikers en op deze manier muziek van andere gebruikers gratis te kopiëren. Waarom word er zo weinig aan gedaan en wat kan een oplossing zijn?

Liever illegaal downloaden dan betalen voor muziek

Uit onderzoek van het Bescherming Rechten Entertainment Industrie Nederland (BREIN) uit 2007 komt naar voren dat het aantal illegale kopieën in Nederland van 2005 op 2006 met 15% is gegroeid. Martine Vonk, functionerende als PR mede-werkster bij BREIN denkt dit te kunnen verklaren doordat recentelijk het computergebruik steeds minder slechts voor hobbyisten en jeugdigen is weggelegd. De bevolkingsgroep met interesse voor diepgaander computergebruik, waaronder activiteiten als online gamen, weblogs bijhouden en dus ook muziek downloaden breidt zich uit met onder anderen huis-moeders en gepensioneerden.

Hoewel het gratis downloaden van (aan licenties onderhevige) muziek voor veel mensen een leuke, eenvoudige en vooral onschuldige manier lijkt om het muzikale spectrum te verbreden, is dit in feite nadelig voor de muziekbranche; elk gekopieerd stuk muziek gaat buiten alle betalingen om en dit is dus een exemplaar waar auteur en uitgever niks aan verdient.

Onbegonnen strijd tegen muziekpiraterij

Aan de ene kant bevindt zich dus de muziekindustrie die zo veel mogelijk winst uit hun producten wilt halen, aan de andere kant de P2P-gebruikers die niet willen betalen voor gelicenseerde muziek. Vooral het belang van de muziekindustrie weegt zwaar; deze groep mensen verdient hun brood met het maken en verspreiden van muziek, dus als hier geen geld aan wordt verdient vormt dit een probleem.
Voor de andere partij ligt het belang veel lager. Het is vooral gemakzucht en een kleine geldbesparing. Het is in dat opzicht dan ook vreemd dat het conflict nog steeds bestaat, gezien de muziekpiraten een veel kleinere motivatie hebben om voor hun standpunt op te komen. Martine Vonk gelovende zit dit hem in de machtsverhouding tussen beide partijen. De muziekindustrie kan praktisch niets beginnen tegen de zogenaamde piraten doen, althans niet via juridische weg. Buiten waarneming latende een klein aantal gevallen waarin de muziekbranche beroep deed op de rechtsstaat en bijvoorbeeld een P2P'er een boete heeft laten betalen, komt elke gebruiker er ongestraft mee weg.

Waarom kan er niks tegen worden gedaan?

Dit heeft hoofdzakelijk twee redenen. Ten eerste is het moeilijk te achterhalen welke individuen zich schul-dig maken aan het verspreiden van de muziek. Om hierachter te komen moeten instanties informatie vergaren van internetproviders, welke vaak niet mee willen werken onder het mom van klantenprivacy. Ten tweede is het lastig te bewijzen dat iemand naast het downloaden, hetgeen in principe niet strafbaar is, ook schuldig is aan het wel strafbare uploaden. Naast het aanpakken van individuen zou de industrie zich ook kunnen richten op de netwerken zelf, maar hier komt de aard van het internet in de weg te staan. Er zijn in het verleden enkele netwerken uit de lucht gehaald, maar de meer kundige muziekpiraten heb-ben al gauw een nieuw netwerk werkende.

Mentaliteit muziek downloaders veranderen

Naast juridische macht probeert de muziekbranche ook het gedrag van muziekpiraten te beïnvloeden door middel van campagnes die meer inspelen op de morele kant van mu-ziekpiraterij. Dit lijkt echter niet tot nauwelijks nut te hebben. Volgens Vonk speelt het groepsgedrag hierbij een grote rol: men leert van elkaar dat het eenvoudig is om muziek op deze manier te verkrijgen. Tevens wordt het downloaden 'normaal' gevonden door een grote bevolkingsgroep en reclamecampagnes hebben te weinig invloed om deze norm te veranderen.
Tegenover deze norm staat de norm die de muziekbranche probeert op te leggen. Deze norm zegt dat het niet normaal is om muziek gratis te verkrijgen waar artiesten hun brood mee moeten verdienen.

Acties van onder andere stichting BREIN om deze norm in de praktijk te brengen zijn niet dusdanig succesvol geweest en illegale muziek-uitwisselingen zijn de laatste jaren zelfs gestegen in aantal. Ook heeft de muziekbranche geprobeerd het voor de consument zo aantrekkelijk mogelijk te maken legaal muziek te downloaden. Hoewel het legaal downloaden niet helemaal onsuccesvol is, weerhoud het de grootste groep er nog steeds niet van om op gratis wijze aan de muziek te komen. Het moge dus duidelijk zijn dat het de muziek-branche zelf niet lukt tot een op-lossing voor dit probleem te komen door middel van gedragsbeïnvloeding.

Mogelijke oplossingen probleem muziekpiraterij

De meest waarschijnlijke oplossing zou bij de overheid vandaan komen. Momenteel hebben de muziekbranche en de belangengroepen te weinig justitiële en gedragsbeïnvloedende middelen hun muziek te beschermen. De staat kan niet voor het laatste zorgen, maar door wetswijzigingen wel voldoende juridische mogelijkheden creëren voor de muziekbranche.

Op dit moment is het juridisch dusdanig geregeld dat alleen het uploaden, oftewel verspreiden van muziek strafbaar is. Hierop staat een maximale gevangenisstraf van 4 jaar. Echter, het OM doet geen actief on-derzoek naar uploaden en het is voor belanghebbenden lastig om een uploader aan te klagen omdat hiervoor de internetprovider van de uploader informatie zou moeten vrijgeven. Een stap die gemaakt kan worden is dus de providers verplichten informatie vrij te geven in gevallen van verdenking. Verder zou het strafbaar maken van downloaden een effect hebben. De reden waarom dit nog niet het geval is, is volgens Vonk te zoeken in het feit dat dit probleem relatief gezien nog in de kinderschoenen staat. Policiti weten er weinig van af.