Max Martin: succesvol songwriter en producer uit Zweden

Max Martin is een in 1971 in Stockholm, Zweden geboren songwriter en producer die sinds 1996 wereldwijd tientallen hits op zijn naam heeft staan. Na een korte carrière als zanger in een glamrockband kiest Martin halverwege de jaren negentig voor een anoniem bestaan als schrijver en producer en is hij de grote man achter de successen van onder meer The Backstreet Boys, Britney Spears, Katy Perry, Taylor Swift en The Weeknd. Max Martin komt voor in de credits van 23 Amerikaanse nummer 1 hits.

Max Karl Sandberg alias producer Max Martin

Max Martin wordt als Martin Karl Sandberg geboren op 26 februari 1971 in Stockholm, Zweden. Hij is songwriter en producent van muziek onder de noemer pop, dance-pop en pop rock. Hij is halverwege de jaren tachtig de oprichter van de glammetalband It’s Alive en gebruikt als zanger in deze groep het pseudoniem Martin White. Hij verlaat de groep in 1995 en wordt onder de naam Max Martin een zeer succesvol producer en songwriter. Hij is de man op de achtergrond die verantwoordelijk is voor grote hits van onder andere The Backstreet Boys, Maroon 5, Celine Dion, Britney Spears, Katy Perry en Taylor Swift. Door te schrijven voor Usher en de Canadese zanger rapper The Weeknd begeeft hij zich eveneens op het terrein van de R&B.

In maart 2020 komt Blinding lights, uitgevoerd door The Weeknd, bovenaan de Amerikaanse hitparade te staan. Dit nummer is Martin’s 75e top 10 hit en zijn 23e nummer 1 in de Verenigde Staten als songwriter; alleen Paul McCartney (32) en John Lennon (26) hebben er als schrijvers meer op hun naam staan. Lennon en McCartney zijn al decennia wereldberoemd maar buiten de muziekbusiness zal de meeste mensen de naam Max Martin niet veel zeggen. Martin werkt achter de schermen; de liedjes die hij componeert zingt hij niet zelf, hij laat dat door anderen doen. Een liedje waaraan de naam van Martin is verbonden duurt nauwelijks meer dan drie minuten en heeft altijd een einde in plaats van een fade-out.

Succesvolle producers en songwriters uit Zweden

Martin werkt niet alleen maar met een team van schrijvers en producers. De samenstelling van deze teams verandert constant maar Shellback (Karl Johan Schuster) en Dr. Luke (Lukasz Gottwald) zijn in de credits regelmatig terugkerende namen. Uit Zweden is niet alleen Max Martin succesvol in de muziekbranche, ook de namen van onder andere Andreas Carlsson, Jörgen Elofsson en Per Magnusson staan dikwijls vermeld als producers en songwriters bij internationale hits. Zweden, het land met relatief weinig inwoners en waar Engels niet de voertaal is, is sinds de millenniumwisseling op muziekgebied steeds meer een land van songwriters gevonden.

De glamrock van It’s Alive

Martin Karl Sandberg groeit op met popmuziek van onder andere Elton John, Creedence Clearwater Revival en The Beatles, maar ook met klassieke muziek van Vivaldi en Mozart. In zijn jeugdjaren volgt hij muziekles, hij kan noten lezen, partituren schrijven en arrangementen maken. Hij speelt een tijdje hoorn (!), daarna drums en vervolgens keyboard.

Via zijn oudere broer, die liefhebber is van glamrock, komt hij in aanraking met rockmuziek van met name hard rock en heavy metal band Kiss. ‘I was a hard rocker at that time, and listened to nothing but Kiss,’ zegt hij daarover. In 1985 richt hij de glammetalband It’s Alive op. Martin gebruikt het pseudoniem Martin White, is de zanger van de groep en zorgt eveneens voor het repertoire. Behalve voor Kiss blijkt uit één van de video’s van It’s Alive (Pretend I’m God) Martin’s bewondering voor Ozzy Osbourne en lijkt de muziek van de groep in niets op de muziek die hij vanaf de jaren negentig zou maken. Martin gaf later toe dat hij naast rockmuziek ook van ‘gewone’ popmuziek houdt.

Denniz PoP

In 1994 ontmoet hij Denniz PoP (1963-1998), een Zweedse DJ die op dat moment producer is van de succesvolle groep Ace of Base. In Stockholm richten ze samen met Tom Talomaa de Cheiron Studios op. PoP ziet al gauw dat het echte talent van Martin zit in het componeren en niet in het uitvoeren van de liedjes. Hij komt met het idee de naam Martin Karl Sandberg te veranderen in Max Martin en zich te concentreren op songwriting. Na het overlijden in 1998 van PoP neemt Martin de leiding over in de Cheiron Studios.

Demo's van elk lied

Vanwege het wereldsucces dat Martin heeft als songwriter zou je kunnen denken dat zijn stem niet goed genoeg is voor een serieuze carrière als zanger. Volgens kenners is niets minder waar. Martin kiest ervoor zo anoniem mogelijk op de achtergrond te blijven. Hij is geen artiest en wil ook geen artiest zijn.

Volgens E-Type, de Zweedse eurodance act met wie Martin in zijn beginjaren in de Cheiron Studios samenwerkt, bestaat er van elk lied dat Martin componeert een door hemzelf gemaakte goed klinkende demo waarop te horen is hoe hij wil dat het lied wordt gezongen door diegene die het uitvoert. Omdat de demo’s nooit in de openbaarheid zijn gebracht behoren de artiesten die zijn nummers opnemen tot de weinigen die ze hebben gehoord.

The Backstreet Boys

The Backstreet Boys (BSB) is de eerste groep waarvoor Martin nummers componeert. We’ve got it goin’ on en I want it that way zijn enkele van de vijftien nummers die de groep tussen 1996 en 2001 wereldberoemd maken. De nummers van BSB vormen de template van de daarna gebruikte sound van componist en producer Max Martin, een sound die bij elk nieuw nummer meteen door andere producers gekopieerd wordt. Ook voor de destijds met BSB concurrerende boyband NSYNC schrijft hij nummers.

Britney Spears

Het nummer Hit me baby (one more time) schrijft Martin aanvankelijk voor het aan het eind van de jaren negentig zeer succesvolle Amerikaanse R&B-trio TLC. Martin stuurt de groep een demo maar de zangeressen zien niets in het zingen van een nummer met de zin ‘Hit me baby one more time’. Via de Zweedse zangeres Robyn, die het evenmin opneemt, komt het nummer na enkele aanpassingen terecht bij de dan nog onbekende Britney Spears. In Amerika wordt het door haar eind 1998 uitgebracht onder de titel … Baby one more time. Om associaties met huiselijk geweld en SM te vermijden durft platenmaatschappij Jive Records het niet aan de oorspronkelijke titel met daarin de woorden ‘Hit me baby’ uit te brengen. … Baby one more time wordt in januari 1999 Martin’s eerste Amerikaanse nummer 1 hit als schrijver en producer. Britney Spears heeft in de daaropvolgende jaren meer dan dertig hits maar … Baby one more time blijft haar ‘signature song’.

Katy Perry

Max Martin werkt samen met onder meer de zangeressen Pink, Avril Lavigne, Jessie J en Christina Aguilera, maar bovenal met Katy Perry. De eerste twee singles van haar album One of the boys (2008) zijn afkomstig van Max Martin en zorgen voor Perry’s commerciële doorbraak. Op Teenage dream en Prism, de opvolgers in respectievelijk 2010 en 2013, is hij nog nadrukkelijker aanwezig wat resulteert in niet minder dan zeven nummer 1 hits.

Taylor Swift

Katy Perry en Taylor Swift worden enigszins als elkaars rivalen beschouwd maar zijn voor hun grote hits afhankelijk van één en dezelfde man, wederom Max Martin. Taylor Swift is als countryzangeres al populair in de Verenigde Staten maar weet met de Zweedse Martin als schrijver en producer het geluid op haar albums Red en 1989 te verschuiven richting pop waardoor ze een groter publiek weet te bereiken. In Nederland breekt Swift in 2014 definitief door met het album 1989, genoemd naar haar geboortejaar. Tussen 2012 en 2015 staat ze viermaal bovenaan de Amerikaanse hitparade.

Justin Timberlake

Justin Timberlake en Max Martin kennen elkaar nog uit de tijd dat eerstgenoemde lid is van boyband NSYNC en Martin verantwoordelijk is voor een aantal nummers van de groep. Timberlake gaat na het uiteenvallen van NSYNC in 2002 als solozanger verder maar doet geen beroep op Martin als producer; hij kiest voor zanger, rapper en dj Timbaland. Pas in 2016 werken beiden opnieuw samen in het nummer Can’t stop the feeling dat wordt gebruikt in de DreamWorks animatiefilm Trolls. Naast Anna Kendrick spreekt Timberlake voor deze film de stemmen in voor prinses Poppy en Branch, de hoofdfiguren uit Trolls.

De 23 Amerikaanse nummer 1 hits die Max Martin heeft geschreven en/of geproduceerd

Op het moment dat Blinding lights van de Canadese rapper The Weeknd in de Verenigde Staten in maart 2020 de eerste plaats bereikt is het de 23e nummer 1 hit waaraan de naam van Max Martin is verbonden als songwriter en de 21e als producer. Onder de songwriters hebben alleen Paul McCartney (32) en John Lennon (26) er meer op hun naam staan; bij de producers heeft een andere Martin, te weten Sir George Martin, eveneens 23 lijstaanvoerders op zijn naam staan.

Nederland

Drie composities van Max Martin die niet de toppositie in de Verenigde Staten hebben bereikt maar wel in Nederland:

• I want it that way (Backstreet Boys, 1999);
• It's my life (Bon Jovi, 2000);
• Oops!... I did it again (Britney Spears, 2000).

Groot-Brittannië

In de Britse hitlijst hebben naast enkele van de bovengenoemde titels nog acht andere nummers bovenaan gestaan:

• Dynamite (Taio Cruz, 2010);
• Domino (Jessie J, 2012);
• This is love (will.i.am ft. Eva Simons, 2012);
• Problem (Ariana Grande ft. Iggy Azalea, 2014);
• Love me like you do (Ellie Goulding, 2015);
• Break up with your girlfirned, I'm bored (Ariana Grande, 2019);
• I don't care (Ed Sheeran & Justin Bieber, 2019);
• Beautiful people (Ed Sheeran ft. Khalid, 2019).

Grammy Awards

Bij de Amerikaanse Grammy Awards is Max Martin sinds 2000 in de categorieën ‘Record of the year’, ‘Song of the year’ en ‘Album of the year’ zeventien keer genomineerd geweest. In 2015 wint hij een Grammy voor ‘Producer of the year’ en in 2016 twee Grammy’s voor ‘Album of the year’ (voor Beauty behind the madness van The Weeknd) en ‘Best pop vocal album’ (voor 1989 van Taylor Swift).

Polar Music Prize 2016

De internationale Polar Music Prize wordt jaarlijks uitgereikt aan zowel een klassiek artiest als aan een popartiest. Deze internationale muziekprijs, met de status van de Nobelprijs, wordt sinds 1992 toegekend aan personen of instellingen die van betekenis zijn of zijn geweest in het bevorderen van muziek in het dagelijkse leven. Winnaar in 2016 in de categorie popmuziek is Max Martin die de prijs op 16 juni 2016 in aanwezigheid van de Zweedse koning Karel XVI Gustaaf kreeg uitgereikt.