Ramses Shaffy, leven en carriere

Op 1 december 2009 overleed acteur en zanger (chansonnier) en kunstschilder Ramses Shaffy. Ramses Shaffy werd op 29 augustus 1933 in Neuilly-sur-Seine (een voorstad van Parijs in Frankrijk) geboren. Ramses was de zoon van een Egyptische diplomaat en een Poolse gravin. Zijn vader ontmoette hij pas vijftig jaar later. Zijn moeder was van Russische afkomt. Ramses groeide bij zijn moeder op in Cannes, totdat zij ziek werd. Hij was toen zes jaar oud. Toen de moeder van Ramses Shaffy tuberculose kreeg kwam hij bij een tante in Utrecht terecht. Ook zij werd ziek en Ramses kwam daardoor in een kindertehuis terecht, en vervolgens in een pleeggezin. In het pleeggezin kreeg hij liefde en een evenwichtig thuis, waardoor hij zich sterk aan zijn nieuwe familie hechte. Zijn echte moeder genas van TBC en wilde hem komen ophalen, maar Ramses wilde niet meer bij het pleeggezin weg. Hij mag dar blijven wonen. Ramses Shaffy verliet zonder diploma de middelbare school maar werd in 1952 aangenomen op de toneelschool in Amsterdam, waar hij tot 1961 lessen de acteursopleiding volgt.

In 1955 zet hij met studiegenoten van de toneelschool theaterproductie Olé La Marguérita op. In 1955 speelde hij ook bij de Nederlandse comedy. Sommige toneelstukken werden op televisie uitgezonden. Samen met zijn toenmalige levenspartner en acteur Joop Admiraal reisde hij in 1960-1961 naar Rome om daar rollen proberen te bemachtigen voor in speelfilms. Dit was niet succesvol en ze keerden weer naar Nederland terug. Brieven die Ramses en Joop vanuit Rome naar hun vriendin actrice Shireen Strooker stuurden werden later gebundeld en uitgegeven onder de titel 'Brieven Uit Rome' (Nijgh & Van Ditmar).

In ’64 richtte Ramses Shaffy het Shaffy Chantant op. Hij was hecht bevriend met Liesbeth List en hij werkte samen met Liesbeth List en onder andere ook met Louis van Dijk en later ook korte tijd met Thijs van Leer, waar hij verliefd op werd. Samen met List zong hij toentertijd het nummer Pastorale, wat een zeer bekend nummer is gebleven. Vanaf de zestiger jaren werkte hij dus niet meer alleen als acteur maar ook steeds vaker als zanger. Gedurende zijn hele leven tekende en schilderde hij ook en zijn kunstwerken waren soms terug te zien om de omslag van platenhoezen. In 1963 kwam aan zijn samenwerking met de Nederlandse Comedy een einde.

Een aantal hits van Ramses Shaffy

• Pastorale
• Sammy
• We zullen doorgaan
• Laat me
• Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder

Aan het begin van de tachtiger jaren werkte Ramses soms ook weer als acteur. Hij sloot zich aan bij de toentertijd erg hippe Bhagwan beweging. Dit had tot gevolg dat hij stopte met het drinken van alcohol. Hij speelde ook in enkele films, toneelstukken en musicals. Hij speelde onder andere in Op Hoop Van zegen, De Nietsnut, Willem van Oranje en Pension Hommeles. In de jaren negentig zong Ramses In de musical de man Van La Mancha'. Hij schreef een reisdagboek wat uitgegeven werd.

In 2002 maakte Pieter Fleury een documentaire ‘'Ramses: Où est mon prince' en won daarmee een Gouden Kalf op het Nederlandse filmfestival te Utrecht. Ramses Shaffy dronk steeds vaker te veel alcohol en had een serieus drankprobleem was daardoor in een verpleegtehuis terecht gekomen. Shaffy vertoonde door overmatig drankgebruik verschijnselen van het syndroom van Korsakov en soms epilepsie. Ondanks het wat sombere beeld dat de documentaire van zijn situatie schets, was Ramses Shaffy nog steeds een levendige en vooral ook een creatieve man. In 2005 klom een nieuwe versie van het nummer ‘Laat me’ uit 1978, alsnog in de hitparade omhoog. Hij zong het met Liesbeth List en de band Alderliefste. Op 11 juli 2008 trad hij op met de band Alderliefde en zong ‘Laat me’. In mei 2009 werd ontdekt dat Ramses Shaffy slokdarmkanker had. Hij overleed op 1 december 2009 en werd 76 jaar.

Prijzen en onderscheidingen

• 1967 en 2006: Edison
• 2002: Geridderd in de Orde van de Nederlandse Leeuw
• 2002: Blijvend Applaus Prijs
• 2002: De zilveren medaille van de stad Amsterdam
• 2003: De Radio 2 Zendtijdprijs