Pearl Jam 1991-2011: van Ten tot Backspacer

In 1991 bracht Pearl Jam het legendarische album Ten uit. Met nummers als Alive, Black, Even Flow en Jeremy werd het een instant Classic. De muziek van PJ gaf uiting aan de emoties uit de woelige jaren '90. Anno 2011 heeft Pearl Jam haar evolutie doorgemaakt en is er ruimte voor optimisme, al blijft de intense kracht van muziek het uithangbord van de Grungepioniers...

Mookie Blaylock

In 1990 werd in Seattle de basis gelegd voor Pearl Jam. Gitaristen van de band Mother Love Bone, Jeff Ament en Stone Gossard, bleven over na de dood van zanger Andrew Wood. Gitarist Mike McCready, zanger Eddie Vedder en drummer Dave Krusen voegden zich nadien bij Ament en Gossard. Even later volgde Matt Chamberlain Krusen op en in augustus 1991 werd Dave Abbruzzese drummer. Op 22 oktober 1990 gaf de band onder de naam Mookie Blaylock zijn eerste optreden in de Off Ramp club in Seattle. Mookie Blaylock was de bijnaam van de NBA-speler Daron Oshay 'Mookie' Blaylock, die in die periode uitkwam voor de New Jersey Nets. Nadien volgden meerdere shows als voorprogramma van Alice In Chains. In maart 1991 werd de band omgedoopt tot Pearl Jam.

Ten vs. Nevermind

Eén maand vooraleer het album Nevermind van Nirvana uitkomt, in augustus 1991, wordt Ten - genoemd naar het nummer van Mookie Blaylock - uitgegeven. Kurt Cobain verwijt Pearl Jam een te commercieel album met te veel solo's te hebben gemaakt. Het veroorzaakte een vete tussen de fans van beide bands. De verstandhouding tussen Vedder en Cobain is altijd onduidelijk geweest. Hoedanook staan op Ten klassieker als Alive, Jeremy en Black. Het debuutalbum zette in 1992 de poort open naar Europa, waar Pearl Jam ook op grote festivals speelde. Op 8 juni speelde Pearl Jam een memorabel concert op Pinkpop waarbij Eddie Vedder tijdens Porch vanop een mobiele camera-installatie in het publiek sprong. Tegen het einde van 1992 stond Ten op nummer 2 in de Amerikaanse Billboard en was PJ immens populair, mede door de energieke optredens van de band.

Jeremy spoke in class today

De nummers van de eerste PJ-albums handelen over donkere thema's, over de eenzaamheid en verwarring bij (jonge) mensen. Jeremy is gebaseerd op Jeremy Delle, een jongen uit Texas, die zich in de klas door het hoofd schoot na hevige pesterijen. Ten bevat daarnaast ook biografische elementen. Songs als Once en Alive gaan over het leven van Eddie Vedder. Andere thema's op Ten zijn onder meer daklozen (Even Flow), drugsgebruik (Why Go), liefde (Oceans en Black) en het verliezen van een dierbare (Porch).

Eddie Vedder & Kurt Cobain

De relatie tussen de twee boegbeelden van de nieuwe grunge-generatie was grimmig. De concurrentie tussen Nevermind en Ten is groot en zowel Vedder als Cobain laten zich af en toe negatief uit over elkaar. Op andere momenten lijkt een verzoening dan weer in de maak. Toen Vedder in april 1994 de dood van Kurt Cobain vernam, sloeg hij zijn hotelkamer aan diggelen. Een week later trad hij met een K op in Saturday Night Live het hart op bij wijze van eerbetoon.

1993, het succes van Vs.

In oktober 1993 komt het tweede album van Pearl Jam, VS., uit. In één week tijd gaat het album ruim één miljoen keer over de toonbank, hetgeen toen een record was. Go, Animal, Daughter en Indifference namen alle twijfels weg: Pearl Jam was een fenomeen, een vijftal geniale muzikanten. In hetzelfde jaar schroeft PJ haar commerciële activiteiten terug: de band geeft nog amper interviews en weigert om nog videoclips te maken.

Vitalogy

In december 1994 wordt uiteindelijk het derde album Vitalogy uitgebracht. Vitalogy is hun meest experimentele plaat van de eerste drie waarop ook een aantal protestsongs (Spin the black circle, Corduroy, Not For You) op staan. Als verlengstuk van Vs. bevat Vitalogy ook enkele rustige nummers zoals Better Man, Nothingman en Immortality. Het album verkoopt bijna even goed als Vs. waardoor Vitalogy en Vs. op dat moment de best verkochte platen zijn in de Verenigde Staten.

No Code, Yield, Binaural

Na de Vitalogy Tour in 1995 brengt Pearl Jam in 1996 No Code uit, het meest experimentele album van de band. Voor het brede publiek is No Code een mindere plaat, voor de echte fans de bevestiging van PJ's virtuositeit. Twee jaar later, in 1998, wordt Yield uitgebracht. Pearl Jam maakt nu meer promotie voor hun muziek en Yield verkoopt beter dan No Code. In 2000 komt Binaural uit, opnieuw een meer experimentele cd.

Roskilde 2000

Op 30 juni 2000 speelt Pearl Jam op het Roskilde festival in Denemarken. De weersomstandigheden zijn slecht en omdat de speakers achteraan het festivalterrein waren uitgevallen, stormden fans in de richting van het podium. 9 concertgangers kwam om in het gedrum, tientallen mensen raakten gewond. Als Pearl Jam de problemen in de gaten krijgt, stopt de band met spelen. Nadien lastte PJ de rest van zijn Europese tour af.

Het album Riot Act (2002) bevat het nummer Arc waarin de negen vocale uithalen een eerbetoon zijn aan de negen personen die tijdens het festival in Roskilde omkwamen. Tijdens de hieropvolgende tour werd het nummer precies negen keer gespeeld, en het nummer werd bewust buiten elke bootleg gelaten.

Riot Act & Pearl Jam

Na het incident in Roskilde lijkt Pearl Jam een stuk rustiger geworden. In 2002 volgt Riot Act als opvolger van Binaural en pas in 2006 komt Pearl Jam, het gelijknamige album, uit. In 2006 speelt de band voor het eerst sinds 2000 opnieuw in Europa.

Backspacer

In september 2009 wordt Backspacer uitgegeven. Pearl Jam laat het woelige van de beginjaren nu volledig achter zich, hetgeen zich uit in een optimistische en volwassen plaat. Voor velen is Backspacer het beste dat Pearl Jam heeft uitgebracht sinds Vitalogy.

Voortrekkersrol

Pearl Jam heeft vaak de stem van ongenoegen gebruikt om bepaalde thema's aan te klagen. Het album Vs. bevat onder meer thema's als wapenbezit (Glorified G), politiek (Dissident), racisme (W.M.A.) en media (Blood). Het album Vitalogy is grauwer en gaat onder meer over de dood, de druk van het beroemd zijn, zelfmoord, abortus en verleiding. In een aantal nummers, zoals Not For You, wordt opnieuw verwezen naar de verstikkende macht van media.

In verschillende nummers klaagt Eddie Vedder en Pearl Jam wan- en oorlogspraktijken aan. World Wide Suicide bekritiseert de oorlog in Irak en het buitenlandse beleid van de VS.

Leden

Eddie Vedder
Mike McCready
Jeff Ament
Stone Gossard
Matt Cameron

Discografie

• Ten - 1991
• Vs. - 1993
• Vitalogy - 1994
• No Code - 1996
• Yield - 1998
• Binaural - 2000
• Riot Act - 2002
• Pearl Jam - 2006
• Backspacer - 2009

• Live on two legs - 1998
• Lost Dogs - 2003
• Live at Benaroya Hall - 2004
• Rearviewmirror - 2004
• Ten (deluxe edition) - 2009
• Live on ten legs - 2011