Het geluid van Seattle: Grunge!

In 1991 schudde de muziekwereld op zijn grondvesten. Al sinds de jaren 80 broeide er iets ondergronds en met de doorbraak van Nirvana ontplofte het genre dat de rockmuziek zou veranderen. Grunge werd de maatstaf waaraan de populariteit van groepen gemeten werd begin jaren 90. Hoe ontstond dit genre en wat zorgde voor de teloorgang?

Het prille begin

In het midden van de jaren 80 ontstond in de Amerikaanse stad Seattle de grunge. Kenmerkend voor de muziek waren de zachte coupletten en hardere refreinen in de nummers. Gitaar stond op de voorgrond, alsook de manier van zingen. Vaak wordt gezegd dat grunge een mix is van punk, heavy metal en noiserock.

Bands zoals de Pixies, Sonic Youth en Dinosaur Jr. dienden als inspiratiebron voor de eerste golf van grungegroepen zoals Green River, Mudhoney, the Melvins, Malfunkshun en Soundgarden. Deze eerste lichting genoot lokaal succes, maar zou later van onschatbare waarde blijken voor de geschiedenis van het genre. Soundgarden zou zelf uitgroeien tot één van de belangrijkste bands binnen de grunge en the Melvins waren de belangrijkste invloed op Kurt Cobain van Nirvana.

De bands Green River en Malfunkshun fuseerden en werden uiteindelijk Mother Love Bone, met aan het roer Andrew Wood. Deze band kende nooit de grote doorbraak. Echter, na het overlijden van Wood, werd de groep Temple of the Dog opgericht ter nagedachtenis van hem. Deze band was een samenwerking tussen de overige leden van Mother Love Bone, Chris Cornell van Soundgarden en Eddie Vedder. Ook dit was een cruciaal element in de doorbraak van het genre. Op deze manier vonden Eddie Vedder en de muzikanten van Temple of the Dog elkaar en samen vormden ze Pearl Jam.

De doorbraak

Begin jaren 90 speelde Sonic Youth (ook een band met grote invloed op Nirvana) een sleutelrol bij de doorbraak van de grunge. Sonic Youth zorgde er immers voor dat Nirvana een platencontract kreeg bij het grote label Geffen Records. Nirvana nam samen met producer Butch Vig het hitalbum Nevermind op met de tijdloze hit Smells Like Teen Spirit als openingsnummer. Dit nummer zorgde voor een aardverschuiving binnen de hitlijsten die tot dan toe werden aangevoerd door popartiesten als Michael Jackson en Madonna. Ook was daar plots Pearl Jam met hun hit Alive, Alice in Chains met hun album Dirt en Soundgarden met hun derde langspeler Badmotorfinger. Deze vier groepen bepaalden mee het succes van de grunge begin jaren 90.

Neveneffecten van de grunge-explosie

Iedereen beroemd

Veel andere groepen die invloeden van grunge vertoonden, hadden plots de kans om in de spotlights te staan. Denk maar aan Smashing Pumkins, Stone Temple Pilots, Blind Melon en 4 Non Blondes. Verder danken groepen als Green Day hun doorbraak aan de plotse omwenteling binnen de muziekindustrie begin jaren 90. Succes was niet enkel meer weggelegd voor artiesten die binnen de lijntjes van de popmuziek kleurden. Heel wat alternatievelingen kregen kansen aangeboden.

Riot Grrrl

Evenwijdig met de opkomst van de grunge, was er ook de opkomst van een feministische beweging binnen de muziek: Riot Grrrl. Deze beweging werd vertegenwoordig door groepen als Hole (aangevoerd door Kurt Cobains echtgenote Courtney Love), L7, Bikini Kill en Babes in Toyland. De groepering had een grote aanhang die bestond uit zowel vrouwen als mannen. Aanhangers werden op de hoogte gehouden van het reilen en zeilen van Riot Grrrl via een magazine met dezelfde naam als de beweging.

Mode

Grunge was méér dan enkel een muziekstijl. Algemeen wordt het beschouwd als een levensstijl, een subcultuur. En zoals vele subculturen, had ook de grunge eigen kledingvoorschriften.

Fans van grungegroepen begonnen zich begin jaren 90 te kleden zoals hun idolen. Voornaamste kenmerken van deze mode waren Converse All Stars (schoenen), gescheurde broeken, t-shirts van bands, flanellen hemden, en lang, vettig haar. Belangrijk bij de keuze van kledij was dat het er zo versleten mogelijk moest uitzien. Niet veel later werd deze kledingstijl opgepikt door de mode-industrie en verscheen de kapotte kledij op de catwalk.

De neergang van de grunge

Het muziekgenre eindigde even plots als het opgekomen was. Dit met de zelfmoord van Nirvana's frontman Kurt Cobain in april 1994. Andere bands, zoals Soundgarden, kampten met verslavingsproblematieken. Ook Alice in Chains kende deze problemen, met name frontman Layne Staley die in 2002 stierf ten gevolge van een overdosis.

Nalatenschap

Algemeen wordt aangenomen dat het grungetijdperk eindigde met het overlijden van Cobain. Na 1994 wordt niet meer gesproken van grunge, maar van postgrunge. Deze stroming wordt uiteraard enorm beïnvloed door de grunge zelf, vooral dan de grunge die bij het grote publiek bekend was. Bands die geplaatst kunnen worden onder de categorie post-grunge zijn Bush, Candlebox, Silverchair, Nickelback en Puddle of Mud. Ook de Foo Fighters (onder leiding van Nirvana-drummer Dave Grohl) wordt weleens als post-grunge beschouwd, vooral dan de muziek die ze in de jaren 90 nog uitbrachten.

Verder blijft het genre tot op de dag van vandaag bands beïnvloeden. Heel wat nieuwe artiesten geven steevast aan dat Nirvana een grote inspiratiebron is, alsook het genre in het algemeen.

Ten slotte zijn groepen als Pearl Jam, Mudhoney en the Melvins (anno 2017) nog steeds actief. Ook Alice in Chains treedt nog steeds op (zij het met een andere frontman). Ook Soundgarden trad nog op tot het plotse overlijden van zanger Chris Cornell in 2017.