Margaret Thatcher vereeuwigd in songteksten

Waarschijnlijk is geen enkel politiek figuur zo vaak in een songtekst aangehaald als Margaret Thatcher. De op 8 april 2013 overleden Thatcher, Prime Minister van 1979 tot 1990, komt er telkens slecht vanaf. Zo wil Morrissey haar hoofd onder de guillotine leggen, stampt Elvis Costello het zand aan op haar graf en verheugen Danielle Dax, Pete Wylie en Hefner zich op een feestje bij haar overlijden. En in enkele dagen na haar dood werd Ding Dong! The Witch is Dead! nummer één in Engeland.

De overlevering van Margaret Thatcher

Het overlijden van Margaret Thatcher verplaatst de aandacht weer voor even naar de jaren zeventig en tachtig. Ze werd geroemd vanwege haar daadkracht en no-nonsense politiek, maar nog veel meer gehaat vanwege haar keiharde beleid, waar vooral de arme klasse in het Verenigd Koninkrijk zwaar onder gebukt ging. Ook vanwege haar vriendschap met dictator Pinochet van Chili en haar steun aan de Apartheid in Zuid-Afrika was de sympathie onder grote delen van de bevolking bijzonder gering.

Kritiek in songteksten

Dat geldt zeker voor de Engelse muziekscene, en dan met name onder de punk- en wavebands. De punkers van Notsensibles bijten het spits af met het cynische I’m in love with Margaret Thatcher, al in 1979. Vlak daarna gebruikt The Blues Band het oude Bob Dylan-nummer Maggie’s farm om het beleid van Thatcher te bekritiseren. Ook skaband The Specials brengt een versie van dit nummer uit. The Beat (uit Birmingham, zwaar getroffen door de economische crisis) lanceert een single met een dubbele A-kant: Best Friend/Stand Down Margaret (dub). Het haalt plek 22 van de Engelse hitlijst.

De deplorabele staat van het Verenigd Koninkrijk

Daarna volgt een niet aflatende stroom van liedjes waarin Thatcher het moet ontgelden. Veel artiesten en bands noemen The Iron Lady niet bij naam, maar verhalen over de uitzichtloze situatie waarin vele Britten terechtkomen door haar beleid. Zoals The Specials doen in Ghost town en The The in Heartland: This is the place, where pensioners are raped, and the hearts are being cut, from the welfare state - Let the poor drink the milk, while the rich eat the honey.

De Falkland-oorlog

Vanzelfsprekend kon ook de beslissing van Thatcher om in 1982 een oorlog tegen Argentinië te beginnen vanwege Las Malvinas, in Europa bekend als de Falkland eilanden, de goedkeuring niet wegdragen. Robert Wyatt zong Shipbuilding, op tekst van Elvis Costello. Die zette de extra werkgelegenheid voor de scheepsbouw ter vervanging van gezonken schepen in die oorlog af tegen het verlies van jonge Britse soldaten: A telegram for a picture postcard – Within weeks – They’ll be reopening the shipyard - And notifying the next of kin once again. Volgens Costello is het zijn beste tekst ooit. Shipbuilding reikt in mei 1983 tot de 35e plaats. Costello zingt zelf de B-kant vol, met hetzelfde liedje.

De Guillotine voor Thatcher

De elpee Let’s Start A War (Said Maggie One Day) uit 1983 van de Schotse punkband The Exploited verwijst natuurlijk ook naar de Falkland-oorlog en begint met het titelnummer. The Exploited zijn ook bekend vanwege het weinig aan de verbeelding overlatende Maggie (You Cunt). Het grote Pink Floyd wijdt ook nog een kort liedje (1.17 min) aan Maggie en de Falkland-oorlog, Get Your Filthy Hands Off My Desert. Onbekende en bekende artiesten geven hun ongezouten kritiek op Thatcher. Voormalig zanger van The Smiths, Morrissey, heeft in 1988 een Middeleeuwse oplossing voor het probleem: Margaret On The Guillotine heet zijn lied, met het verwachtingsvolle refrein: The kind people have a wonderful dream, Margaret on the guillotine.

Speculeren over een toekomstig overlijden

Stilletjes wordt ook gespeculeerd over een toekomstig overlijden van Thatcher. In 1989 is ze tenslotte toch al 63 jaar. Elvis Costello is nog steeds laaiend over het onrecht dat ze het land aandoet en maakt voor zijn elpee Spike het lied Tramp The Dirt Down. Sarcastisch hoopt hij dat Thatcher goed slaap ’s nachts, en hij hoopt dat hijzelf lang genoeg leeft om haar dood mee te maken. Dan gaat Costello met plezier op haar graf staan om het zand aan te stampen. Costello vertelt later dat hij dit nummer uit pure kwaadheid schreef en het in het begin ook zo speelde, met woedende halen op zijn gitaar. Later kwam daar steeds meer triestheid bij, verdriet over wat vele Britten een decennium lang is aangedaan. In 1996 blikt Billy Bragg terug op de Thatcher-jaren in het lied Thatcherites. Het is soort aanklacht waarin hij vooral zegt dat de verantwoordelijken – Thatcher voorop – zich moeten schamen voor hun daden, zoals de ver doorgevoerde privatisering.

Feestje op de begrafenis

Er komt natuurlijk echt een dag dat Thatcher haar laatste adem uitblaast. Al in 1987 verheugt Daniëlle Dax zich op dat moment in Bad Miss M: We'll all have a party when you are gone - Desecrate your grave and sing this song. De band Hefner maakt in 2000 een soortgelijk liedje, The Day That Thatcher Dies waarin ze zingen dat ze ook wel weten dat het verkeerd is: We will laugh the day that Thatcher dies – Even though we know it’s not right – We will dance and sing all night. Als laatste sluit Pete Wylie – begin jaren tachtig bekend als Wah! en The Mighty Wah! – in 2011 aan met The day that Margaret Thatcher dies. Wylie stelt dat er geen tranen zullen vloeien als Thatcher overlijdt: Save your sorrow for the people that she stomped for years – She tortured north of Watford with a vicious hate.

Ding Dong! The Witch is Dead!

Kort na Thatcher’s overlijden stond Judy Garland’s Ding Doing! The Witch is Dead! uit The Wizard Of Oz nummer één op de downloadlijsten in Engeland. De associatie van dit liedje met Margaret Thatcher bestaat al sinds 1982, als de Duitser Klaus Nomi – een erkende vreemde kerel - dit nummer gebruikt als aanklacht tegen Thatcher’s regime. Het zal lang duren voordat Ding Dong! The Witch is Dead! weer gewoon dat ene nummer uit die musical uit 1939 zal zijn.

Vrijwel alle nummers – en het gros van de lijst hieronder – zijn te vinden op YouTube.

Andere nummers over Margaret Thatcher en haar beleid

• AntiPasti – No government
• Billy Bragg – Between the wars
• Crass – How does it feel to be the mother of a thousand deads
• Chumbawamba - Fitzwilliam
• Dead Kennedys - Kinky sex makes the world go round
• Dub Syndicate - No alternative but to fight
• Kitchens of Distinction – Margaret’s injection
• Larks – Maggie Maggie Maggie (Out! Out! Out!)
• Madness – Blue skin beast
• Paul McCartney – All my trials
• Newtown Neurotics – Kick out the Tories
• Sinead O’Connor – Black boys on mopeds
• Pink Floyd – The Fletcher memorial home
• Poison girls – Another hero
• Public Enemy - Prophets of rage
• Renaud – Miss Maggie
• Frank Turner – Thatcher fucked the kids
• Varukers – Thatcher’s fortress