Bollywood: De grootste filmindustrie ter wereld

Bollywood is groot. Heel groot. Je hebt er weleens van gehoord, maar wat moet je je ervan voorstellen? Dit artikel geeft daarop de antwoorden.

Wat is Bollywood?

De naam ‘Bollywood’ is een samentrekking van Bombay (de vroegere naam van de stad Mumbai) en Hollywood. Bombay is van oudsher het centrale punt van de Indiase filmindustrie. De vergelijking met Hollywood is gemaakt, omdat Hollywood al jaren wordt gezien als het centrum van de wereldwijde filmindustrie. Als je echter het aantal filmproducties per jaar vergelijkt, dan is Bollywood met 800 films per jaar toch wel de grote winnaar. Het tempo van het maken van de films is zo groot, dat de grootste filmsterren soms wel 4 films tegelijk opnemen.

De ingrediënten van een Bollywood film

Een Bollywood-film kenmerkt zich door de vaste formule. Deze formule bevat de volgende elementen:

’Song & Dance’:
Een Bollywood-film is een musical. De belevenissen van de hoofdrolspelers worden afgewisseld met liedjes, die zij playbacken. Bij vrolijke liedjes worden de hoofdpersonen bijgestaan door een groep dansers/danseressen. Het geheel ziet er dan altijd erg feestelijk en vooral kleurrijk uit. Het lied is functioneel, wat wil zeggen dat de sfeer en de tekst in lijn ligt met het verhaal van de film.

Mooie mensen:
De hoofdrolspelers zijn stuk voor stuk prachtige mensen. Als je mooi genoeg bent om een Miss-verkiezing te winnen, is de kans groot dat je een veelgevraagde Bollywood-actrice wordt. Voorbeelden:
  • Aishwarya Rai (Miss World in 1994)
  • Sushmita Sen (Miss Universe in 1994)
  • Lara Dutta (Miss Universe in 2000)
  • Priyanka Chopra (Miss World in 2000)
  • Rekha (Miss India in 1983)
  • Juhi Chawla (Miss India in 1984)

Filmlengte:
Een Bollywood-film duurt lang. De Indiase bioscoopganger wil van oudsher waar voor z’n geld, dus dan moet de kwantiteit ook voldoende zijn. Een film duurt altijd rond de drie uur.

Liefde, humor en avontuur:
Zoals ook in Hollywood-producties zijn deze elementen vertegenwoordigd in de meeste Bollywood-producties.

Prachtige locaties:
Vooral in de muzikale gedeelten van de film komen werelds mooiste decors voorbij. Het is niet uitzonderlijk dat de ‘clip’ van een enkel lied op meerdere continenten wordt opgenomen. Meestal hebben die decors geen functie in het verhaal.

Kuisheid:
Hoewel Bollywood langzaamaan ook wat gewaagder en sexueler getint wordt, kun je er nog steeds van uit gaan dat je nog lang geen platvloerse sekstaferelen zult tegenkomen. Omdat de kuisheid altijd een garantie is geweest, kon de Bollywood-film op grote populariteit rekenen in culturen waar kuisheid hoog in het vaandel staat.

Het element ‘overacteren’ is langzaam uit de Bollywood-film gegroeid. Enkele decennia geleden klonk een dialoog meer als een Shakespeare-achtige voordracht en was de hoofdrolspeler tot bovennatuurlijke capriolen in staat (hij kon op gebouwen springen en wist met 100 kogels in zijn lijf nog net op tijd de boef een loer te draaien). Tegenwoordig is het acteerwerk een stuk natuurlijker en verfijnder. Alleen tijdens de muzikale stukken zie je nog wel veel van het overacteren terug. Natuurlijk bestaan er uitzonderingen op deze formule, maar je kunt ervan uit gaan dat bijna alle Bollywood-films deze formule hanteren.

Het muzikale element

Zoals gezegd maakt de muziek een belangrijk deel uit van de film. Eigenlijk is dit een industrie op zich. De zangers en zangeressen die de liedjes inzingen, de zogenaamde ‘playback singers’ zijn op zichzelf al sterren. Als je als filmproducent wilt dat jouw film een kaskraker wordt, dan moet je er in ieder geval voor zorgen dat je de populairste stemmen strikt. Deze industrie heeft legendes voortgebracht:
  • Oude generatie: Mohammed Rafi († 1980), Mukesh († 1976), Kishore Kumar († 1987), Lata Mangeshkar
  • Nieuwe generatie: Kumar Sanu, Sonu Nigam, Alka Yagnik

Maar niet alleen de stem is van wezenlijk belang, ook de componisten moeten vermaard zijn voor een gegarandeerd succes:
  • Oude generatie: het duo Laxmikant-Pyarelal en het duo Shankar-Jaikishan
  • Nieuwe generatie: Adnan Sami, het duo Nadeem-Shravan

Als je de grote namen hebt voor de muziek in je film, dan kun je bijna niet meer stuk.

Van kunst naar commercie

In de jonge jaren van de Indiase filmindustrie waren de films ware kunstwerken. De verhaallijnen waren origineel en poëtisch en de muziek was oprecht. Langzamerhand werd het een miljoenenindustrie, waarbij snel veel geld gemaakt moest worden. Het werd een massaproductie van films. De scripts werden snel in elkaar geflanst (soms zelfs schaamteloos gekopieerd van Amerikaanse films) en ook de regie werd op de meest efficiënte manier uitgevoerd. Het beste voorbeeld hiervan vind je in de uitvoer van de liedjes.

In de oude generatie films namen de actrices de tijd om een zang- en dansstuk helemaal in te studeren. Een dansscene werd dan ook vaak in één lange opname vastgelegd. Je zag in de dans ook echt authentieke Indiase danskunst. Toen de filmmakerij lopende band-werk werd, was er geen tijd meer om dansroutines in te studeren. Het werd op de volgende manier opgelost. Een dans werd voortaan opgenomen in stukjes van 2 tot 4 seconden. In elk blok doen de vertolkers een repeterende beweging, bijvoorbeeld 2x je linkerhand omhoog en 2x je rechthand omhoog. “Cut!” In het volgende blok doen ze een ronddraaiende beweging heen en ook weer terug. “Cut!”. De regie zorgde er tenslotte voor dat alle blokjes naadloos aan elkaar werd vastgelijmd en voilà, een nieuwe clip is klaar.

De populairste Bollywood-films

De grootste kraker aller tijden is Sholay (1975). Sholay heeft (met inflatiecorrectie) 60 miljard US-dollars in het laatje gebracht. Deze film, met in de hoofdrollen Amitabh Bachchan en Dharmendra, gaat over twee kruimeldieven en boezemvrienden. Zij worden door een dorpsoverste (thakur) gevraagd om een gunst (die hij nog van ze tegoed had). Het dorp van de thakur wordt geterroriseerd door een boevenbende onder leiding van Gabbar Singh (gespeeld door überboef Amjad Khan). Omdat de beloning aanzienlijk zal zijn gaan de twee vrienden samen met de dorpsgenoten in opstand tegen de bende.

Dilwale Dulhania Le Jayenge

(1995) – Vertaald: Hij met een hart krijgt de bruid. Deze film gaat over twee geliefden Shahrukh Khan en Kaajol. Echter, haar vader heeft haar hand al beloofd aan iemand anders. Haar familie begint zelfs de bruiloft al voor te bereiden. Shahrukh gooit alles in de strijd om haar familie te overtuigen dat hij toch echt de ware voor haar is, voordat het te laat is.

Bekende filmsterren

  • Amitabh Bachchan (1942): De grootste filmster aller tijden. Hij is nog steeds een grote publiekstrekker.
  • Rekha (1954): Een veelzijdige actrice en een geweldige danseres
  • Shahrukh Khan (1965): Wordt (uiteraard na Amitabh Bachchan) beschouwd als een van de meest invloedrijke acteurs van Bollywood
  • Aishwarya Rai (1973): De eerste Bollywood actrice, die door haar immense populariteit een overstap naar Hollywood waagde. Haar eerste Amerikaanse film is Bride & Prejudice. Ook is ze te zien in The Pink Panther 2 (2009) met Steve Martin

De toekomst van Bollywood

Bollywood is al enige tijd hard op weg de wereld te veroveren. De thema’s worden westerser, de casting wordt internationaler en de hoeveelheid liefhebbers groeit. In de laatste jaren kunnen we in de Nederlandse bioscopen ook af en toe Bollywoodfilms gaan kijken. En dat zal alleen maar meer worden. Aishwarya Rai is binnen in Hollywood. En als er één schaap over de dam is… Het einde van de groei is nog niet in zicht en dat is alleen maar leuk.

Benieuwd geworden?

Mocht je nog nooit een Bollywoodfilm hebben gezien, is het aan te bevelen om eens naar het jaarlijkse hindoestaans filmfestival in Den Haag te gaan.
© 2007 - 2024 J1enter, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Sandokan, held in MaleisieSandokan, held in MaleisieSandokan is een door een Italiaanse schrijver bedachte Maleise figuur die zijn piratenweg vindt in de Zuid Chinese Zee.…
De Bombay Stock Exchange, de beurs van BombayDe Bombay Stock Exchange, de beurs van BombayDe Bombay Stock Exchange telt meer dan 4500 bedrijven en bestaat al ruim 200 jaar. De openingstijden zijn vergelijkbaar…
Bollywood, toch iets anders dan Hollywood!Bollywood, toch iets anders dan Hollywood!In tegenstelling tot wat we vaak denken is niet Amerika de grootste filmproducent. India heeft de grootste filmindustrie…
Hollywood, CaliforniaHollywood. Iedereen kent het. Dé plaats in de Verenigde Staten, waar een heleboel televisiesterren wonen, en waar massa'…

Hits jaren 80: 19801980 was het begin van een nieuw muziektijdperk. Er ontstonden nieuwe muziekstijlen en er kwamen meer en meer hits. De m…
Spreek jij MIDI?Een kort overzicht met vertaling van veelgebruikte ( Engelse) termen in de digitale muziekproductie. Deze begrippenlijst…
J1enter (11 artikelen)
Laatste update: 16-01-2017
Rubriek: Muziek en Film
Subrubriek: Diversen
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.