recensie

Recensie speelfilms The Matrix en vervolg

Of je nu specifiek van het genre science fiction houdt of niet, is niet relevant. The Matrix en het vervolg zijn films die je gezien moet hebben. De Wachowski Brothers hadden enig moment een idee hoe de wereld er daadwerkelijk uit ziet – en waar wij geen weet van hebben – en om dat te verfilmen was heel veel geld nodig. Toen Warner Brothers eenmaal over de brug kwam, werd alles in gang gezet en een drietal films neergezet die dus behoren tot de serie “die moet je gezien hebben”.

De films / verhaallijnen

De film start net even voor de eeuwwisseling (eind 1999), althans we komen er gaandeweg achter dat dit niet het geval is, maar bij aanvang lijkt dit nog wel. Morpheus, gespeeld door Laurence Fishburn, is al jaren op zoek naar the One en met behulp van Trinity, gespeeld door Carrie-Anne Moss, lijkt hij The One gevonden te hebben. The One weet dit nl. zelf nog niet. Thomas Anderson, zoals hij in de film heet, gespeeld door Keanu Reeves, is een computerjongen die wel weet dat er iets niet klopt en denkt dat Morpheus hem kan helpen, maar meer weet hij eigenlijk niet. Het duurt niet lang of hij wordt voorgesteld aan Morpheus en vereerd als hij is, weet hij nog steeds niet dat hij zometeen degene is die de mensheid moet gaan redden. De enige ook die dit kan.

Hoe ziet de echte wereld er uit?

Maar rond de tijd dat Morpheus ontdekt dat Thomas Anderson The One is, komt een van de agents Smith, gespeeld door Hugo Weaving, er ook achter en is eveneens op zoek naar hem (The One kan namelijk iets wat destructief kan zijn). Morpheus ontdekt hem eerder en brengt hem in de echte wereld, een wereld die nog slechts in een grote stad onder de grond bestaat en alles wat de mensheid op aarde heeft gebouwd is verwoest. Alle mensen die er leven, leven eigenlijk in een kunstmatige wereld (in de geest als het ware) en deze kunstmatige wereld lijkt perfect op de echte. Iedereen doet zijn ding als voorheen, maar alles wordt eigenlijk bestuurd en geregisseerd door degene die de kunstmatige wereld heeft gebouwd. The One kan dit patroon doorbreken en van belang dus dat zowel de mensen uit de gecreëerde wereld The One te pakken krijgen.

Volledig ontredderd, nadat hij te horen heeft gekregen hoe de wereld er werkelijk uitziet, stort hij in. Langzaam maar zeker brengen Morpheus en Trinity hem bij wat er speelt, hoe hij kan groeien in zijn rol door “geprogrammeerd” te worden voor de kunstmatige wereld en langzaam zover te komen dat hij “de stekker” uit de kunstmatige wereld kan trekken.

Het vervolg

Hij komt gaandeweg allerlei obstakels tegen, wordt geholpen door een vrouw die min of meer het geweten van de kunstmatige wereld is (Oracle), en groeit in zijn rol om de mensheid te redden. Op het laatste moment van deel 1 maakt hij de agent die hem op de hielen zat, onschadelijk en lijkt hij zijn reis voort te kunnen zetten.

In deel 2 blijkt dat deze agent echter zijn tegenhanger gaat worden en geen agent meer is, maar alleenheerser wil worden en alles naar zijn hand wil zetten. De kunstmatige wereld is gecreëerd om alles onder controle te houden, niet om bijvoorbeeld door een machtswellusteling gebruikt te worden. Deel 2 laat ook een groeiende relatie tussen Neo, zoals Thomas inmiddels heet, en Trinity zien en haar eigen gevecht om de balans te vinden. Zeker als Neo haar terugbrengt van de dood.

Deel 2 gaat naadloos over in deel 3 en Neo groeit verder in zijn rol, weet nog niet wat hij moet doen, maar volgt zijn intuïtie. Als de echter wereld onder het aardoppervlak dreigt aangevallen te worden door de agents uit de gecreëerde wereld moet Neo iets ondernemen. Hij zoekt naar mogelijkheden en enig moment weet hij wat hij moet doen. Hij weet ook dat hij dit met zijn eigen leven moet bekopen, maar gaat, samen met Trinity naar de “kerncentrale” waar alles wordt beheerd om daar een voorstel neer te leggen. Als Neo Smith uitschakelt moet de kunstmatige wereld de mensheid, die onder het aardoppervlak leeft, met rust laten. Ze stemmen hier mee in, want Smith onder controle te houden lukt de regisseurs van de kunstmatige wereld ook niet echt.

Na een zwaar gevecht redt Neo het om Smith uit te schakelen en net als de mensheid dreigt te verliezen, trekt de vijand alles terug en ervaren ze dat ze door mogen leven. Maar ook met het besef dat dit consequenties voor Neo / The One heeft.

De recensie

Achter de schermen

De dure productie werd door Warner Brother in samenspel met het Australische Village Roadshow Pictures gemaakt en deel 1 kwam in 1999 uit. Producer Joel Silver en executive producer Erwin Stoff, tevens manager van Reeves, tekende voor deze productie. De 3 films kosten 360 miljoen dollar en leverde, nog los van de animatiereeks grofweg zo’n 1,7 miljard dollar op. Reeves is met deze productie, waar hij een relatief laag gage maar hoog percentage van de opbrengst kreeg, lange tijd de best verdienende acteur van Hollywood geweest.

De acteurs en het verhaal

De Warchovski Brothers hebben het verhaal tot in de kleinste details uitgeschreven en waren daarmee ook de juiste mensen om de regie op te pakken. Het project op zich is dan ook perfect verfilmd en belangrijk is dat men over het voetlicht heeft gekregen, hoe zij de wereld zagen. Soms erg serieus, maar dat wat ook de bedoeling.

Keanu Reeves heeft naast een aantal mindere rollen, zo nu en dan een uitschieter in positieve zin. Deze filmreeks hoort bij het laatste. Hoewel in eerste instantie andere bekende acteurs de revue zijn gepasseerd, bleek uiteindelijk Reeves de belichaming van Neo te zijn.
Maar ook Laurence Fishburne, die we ondermeer ook in CSI hebben gezien, speelde de rol van de gedreven Morpheus perfect en Hugo Weaving speelde met zijn pokerface een geloofwaardige bad guy. Helaas is deze laatste een beetje in dit type rollen blijven hangen en heeft zich voor de camera niet verder ontwikkeld.

De films zijn voor het grootste gedeelte in Australië opgenomen en alles bij elkaar heeft het team er zowat een jaar doorgebracht om alles te verfilmen. Maanden van training voor Keanu Reeves, Laurence Fishburn, Hugo Weaving en Carrie-Anne moss zijn daar nog aan vooraf gegaan. Verder zijn er nog wat ongelukjes gebeurd op de set (veel contactsporten!), is het oorspronkelijke orakel in de film vervangen. De dame in kwestie overleed vlak voordat ze aan deel 2 kon beginnen en stierf het ongeboren kind van Reeves.

Films die bijna de cultstatus hebben en tot op de dag van vandaag in de SF-soort niet overtroffen zijn. Te huur en te koop op DVD/on demand en af en toe op televisie.