De eerste feedback op een opname: ‘I Feel Fine’

De grote kracht van de Beatles bestond erin dat ze om zich heen elementen oppikten en deze op een eigen manier in nieuwe songs gebruikten zodat je moeilijk van zuiver plagiaat kon spreken. Ook in ‘I Feel Fine’ werden riffs en ritmes van andere muzikanten gebruikt en handig verwerkt.

Een hele dag studiowerk

In de eerste jaren van hun carrière leefden de Beatles aan 200 kilometer per uur en werd er zelfs op hun enige vrije dag van de week vaak hard gewerkt. Zo ook op zondag 18 oktober 1964 toen ze niet minder dan negen uur onafgebroken in de EMI-studio in Londen aan hun album ‘Beatles For Sale’ werkten tot bijna middernacht. Wetende dat ze de volgende dag een concert moesten geven in Edingburgh, Schotland, spreekt dat boekdelen over het leven dat ze toen leidden.

Feedback

Die dag werd een van de beroemdste intro’s verzonnen. De eerste vijf seconden van ‘I Feel Fine’ hoor je immers de feedback die een gitaar produceert bij het aanslagen van een of meer snaren doordat je het instrument te dicht bij een box laat komen. Ofschoon soms gesuggereerd wordt dat deze intro toevallig tot stand kwam, ging John Lennon er prat op dat hij de eerste was die een feedback op een opname had gebruikt en dat hij die doelbewust had veroorzaakt. Uit de BBC-sessies blijkt trouwens dat het een tijdje duurde vooraleer ze de juiste klank te pakken hadden. Dit geluid werd trouwens niet door een elektrische gitaar voortgebracht maar door Lennons akoestische ‘elektrische’ Gibsongitaar met pick-up.

Het idee daartoe had hij gekregen van een groep waarmee ze vroeger hadden opgetreden, The High Numbers, die bijna elk nummer met feedback speelde. Die groep veranderde later haar naam in The Who en Pete Townshend, gitarist van de band, die zich door de Beatles in snelheid genomen voelde, gebruikte een nog fellere, snerpender feedback op de tweede single van de groep ‘Anyway, Anyhow, Anywhere’ (1965).

Recyclage

Omdat ze in de beginperiode zo hectisch leefden en overvraagd werden, zagen de Beatles zich verplicht al het bruikbare dat ze hoorden of opvingen te integreren in nieuwe songs. Voor ‘I Feel Fine’ pikten ze gitaarriffs op van het nummer ‘Watch Your Step’ van de blueszanger Bobby Parker, dat Lennon een eerste versie van ‘What I’d Say’ van Ray Charles noemde en dat de groep tijdens concerten in de jaren 1961 en 1962 hadden gespeeld.

Naar verluidt zou Parker tot op oudere leeftijd juridisch trachten aan te tonen hebben dat de Beatlesong plagiaat was. Op 1 januari 2012, 50 jaar na de opname van het nummer, werd Parkers song volgens de wetten geldend in Europa publiek domein.

Ook de drumpartij was niet bijster origineel. John Lennon had Ringo Starr gevraagd om de drumpartij die te horen was op het eerder genoemde nummer ‘What I’d Say’ te imiteren. Ringo, die door de drie andere Beatles, steeds werd geloofd om zijn ongelooflijk aanpassingsvermogen en zijn vaardigheid om alles wat hem gevraagd werd meteen en in functie van de nieuwe song te reproduceren, volbracht die opdracht met verve.

‘I Feel Fine’ zit dus eigenlijk vol geleende elementen die de boys op een handige manier tot een aanstekelijke compositie wisten te verwerken, niet in het minst door het catchy refreintje. De tekst was, zoals vaker in de beginperiode, geen hoogvlieger.

Belangrijkste andere versies

• The Ventures, instrumentaal (1965)
• Alma Cogan (1967)
• Sweethearts of the Rodeo (1988)
• The Iguanas (1995)
• The Punkles (1998)
• Curtis Stigers (2003)
• Westlife (2005)
• Les Fradkin, instrumentaal (2005)
• John Bush, Stephen Carpenter, Mike Inez, John Tempesta (2006)