Componist: Antonio Vivaldi

Wie de naam Vivaldi hoort denkt vrijwel meteen aan 'De Vier Jaargetijden', zijn beroemdste werk. Maar Vivaldi schreef veel meer, waaronder opera's. Zijn productie was enorm. Vivaldi stond bekend onder de bijnaam, de Rode Priester.

Venetië en de Ospedali

Antonio Vivaldi werd geboren op 4 maart 1678 in Venetië. Zijn eerste muziekleraar was zijn vader Giovanni Battista Vivaldi. Vader Vivaldi was een gerespecteerd violist. In 1703 werd Vivaldi priester, iets wat hem helemaal niet lag. Hij kreeg de bijnaam de rode priester, vanwege zijn rode haar. Al snel ontwikkelde Vivaldi klachten waardoor hij werd vrijgesteld van het dienen van missen. Waarschijnlijk leed Vivaldi aan astma. In 1703 werd Vivaldi ook aangesteld als vioolleraar bij het Ospedale della Pieta. In deze periode was Venetië het centrum van de Barok-muziek en er waren vier van deze Ospedali in Venetië, die zeer hoog gekwalificeerde musici leverden. Officiëel stonden deze Ospedali bekend als weeshuizen, maar de meisjes waren voornamelijk onechte kinderen van mannen uit de adel. Deze mannen zorgden er dan ook voor dat de Ospedali niets tekort kwamen. Ospedale della Pieta was bekend als de beste der Ospedali. Veel van het werk van Vivaldi is oorspronkelijk geschreven voor zijn leerlingen en waren oefeningen. Tot 1709 werd het contract van Vivaldi met het Ospedale jaarlijks verlengd, hierna werkte hij twee jaar lang niet voor hen. Waarschijnlijk was hij in deze periode al werkzaam voor het Teatro Sant' Angelo, een opera theater. In 1713 kreeg Vivaldi een maand verlof om zijn eerste opera te laten opvoeren: Ottone in Villa. Zijn hoogtepunt in het theater lag in 1716 toen zijn oratorium Juditha Triumphans devicta Holofernis barbaric werd opgevoerd.

Vivaldi en de Liefde

In 1717 vertrok Vivaldi voor twee jaar naar Mantua, waar hij als Kamer Kapelmeester werd aangesteld aan het hof van landgraaf Philips von Hessen-Darmstadt. Zijn taak hier was om opera's en cantates te leveren, in 1719 verschenen de opera's Teuzzone en Tito Manlio. In 1720 keerde hij terug naar Venetië waar nieuwe opera's van hem bij het Teatro Sant' Angelo werden opgevoerd. De zangeres Anna Girau (of Giro) die hij in Mantua had leren kennen, trok bij hem in. Vivaldi beweerde dat ze zijn huishoudster was. Ze bleef bij hem tot aan zijn dood. Ook haar zuster woonde bij Vivaldi in.

De Vier Jaargetijden

In Rome vierde de muziek hoogtij onder leiding van de Pallas van het Noorden, Christina van Zweden, die afstand had gedaan van de troon. Zij organiseerde muziekevenementen waar allerlei componisten op af kwamen. De Romeinse kardinaal Pietro Ottoboni werd de beschermheer van Vivaldi in Rome. Ondanks al zijn activiteiten buiten Venetië bleef Vivaldi actief bij het Ospedale della Pieta, hij was er inmiddels benoemd als 'Maestro di Concerti', wat slechts betekende dat hij maandelijks twee concerto's moest leveren, zonder aanwezig te hoeven zijn. Ook was hij inmiddels directeur van het Teatro Sant' Angelo. Vivaldi schreef zeer veel in deze periode, soms schreef hij maandelijks een opera, naast de andere zaken die hij schreef. In 1725 verscheen in Amsterdam Il cimento dell'armonia e dell'inventione, opus 8, bestaande uit 12 concerto's, waaronder de Vier Jaargetijden. Deze concerto's werden zeer geliefd, vooral in Frankrijk, waar koning Louis XV vooral verzot was op Lente.

In 1730 reisde Vivaldi met zijn vader en Anna Girau naar Praag, waar hij kennis maakte met een Venetiaanse opera maatschappij, die daar zeer actief was. Vanaf dat moment schreef Vivaldi voornamelijk opera's. In 1738 was Vivaldi in Amsterdam waar hij deelnam aan de viering van het 100-jarig bestaan van de Schouwburg. Bij zijn terugkeer in Venetië had daar een grote economische achteruitgang ingezet. Vivaldi gaf zijn baan bij het Ospedale op om naar Wenen te vertrekken om daar te gaan werken. Zijn verblijf in Wenen was van korte duur, op 28 juli 1741 overleed Vivaldi. Hij kreeg slechts een bescheiden begrafenis.

De Rol van Vivaldi Vroeger en Nu

Tegenwoordig zijn we vooral bekend met de instrumentale muziek van Vivaldi, terwijl tijdens zijn leven vooral zijn opera's bekendheid genoten. Vivaldi zou meer dan 700 stukken gecomponeerd hebben, van concerto's en opera's tot sonata's. Zowel religieuze als niet-religieuze muziek. Ook was Vivaldi een virtuoos op de viool en in zijn werk is altijd plaats voor violen en hij vraagt veel van zijn violisten. Vivaldi was een van de grote componisten van de achtiende eeuw en had grote invloed op componisten die na hem kwamen, zoals Bach.