Kerstzang met dementerenden: traditioneel

Kerstliederen zingen met ouderen met dementie, bijvoorbeeld t.g.v. Alzheimer, is een sfeervolle, traditionele en vertrouwde manier om samen met deze bejaarden Kerst te vieren. Voor veel ouderen is het Kerstfeest vooral nog een christelijk feest, een religieus feest dat respectvol gevierd hoort te worden. Zingen is voor veel ouderen met een vorm van dementie, waaronder Alzheimer de meest voorkomende is, een toegankelijke activiteit. Muziek, dus ook 'christelijke' muziek ligt diep in het geheugen opgeslagen, al helemaal als het liederen zijn uit hun jeugd. Kerstliederen die zij op school, thuis en in de kerk vast vaak gezongen hebben. Zeker als de ouderen van protestantse huize zijn.

Traditionele, christelijke kerstliederen zingen met ouderen met dementie

Veel ouderen, of ze dementie hebben of niet, zijn zeer vertrouwd met kerkelijke kerstliederen als bijvoorbeeld: 'Midden in de winternacht ging de hemel open...'. Het zingen van deze liederen als een manier om aandacht te besteden aan kerst is daarom een goede mogelijkheid om dit feest met hen te vieren. Realiseer u wel dat voor veel ouderen kerst in de eerste plaats nog een religieus feest is. Een feest dat symbool staat voor meer dan gezellig samen zijn met de familie en vrienden, lekker eten en cadeautjes. Dat geldt al helemaal als het om een kerstfeest in een protestants christelijk zorgcentrum of verpleeghuis gaat.

Kerstliedjes - programma voor de doelgroep patiënten met Alzheimer

Er zijn veel bekende christelijke kerstliederen. Een heel aantal zijn ook bekend bij ouderen die niet kerkelijk actief zijn of waren.
U kunt denken aan de volgende liederen:

1. Midden in de winternacht ging de hemel open...
2. Er is een kindeke geboren op aard
3. De herdertjes lagen bij nachte, zij lagen bij nacht in het veld
4. In Bethlehems stal
5. Komt verwondert u hier mensen
6. 't Was nacht in Bethlehems dreven...
7. Komt allen tezamen, jubelend van vreugde
8. Geen wiegje als rustplaats
9. Stille nacht, heilige nacht...
10. Nu zijt wellekome, Jesu lieve Heer
11. Hoe lijdt dit kindeke, hier in de kou
12. Ere zij God...

Programma op maat maken

Werken met mensen die aan het dementeren zijn is altijd maatwerk! Maak dus een kerstprogramma op maat. Dat betekent niet alleen geschikte liederen uitkiezen maar ook niet te veel liederen uitkiezen. Kijk altijd tijdens het zingen opnieuw of het misschien toch te veel is of dat u nog best een lied meer kunt zingen. Concentratie en energie spelen een belangrijke rol. Als de onrust toeneemt, kan dat een teken zijn dat het tijd is om te stoppen of te pauzeren.

U kunt het u zelf een stuk gemakkelijker maken door een of meer kerstcd's aan te schaffen. Helemaal op maat voor ouderen met dementie is de kerst cd van Duo Karst: het zijn de bekende liederen, in een rustig tempo en op een toonhoogte die voor ouderen over het algemeen goed te doen is. Behalve liederen met tekst, staan de liederen er ook nog eens in een instrumentele versie op. De kerst-cd van Duo Karst is alleen te koop via hun site. Het websiteadres vindt u bij de bronvermelding hieronder.

Pauze in kerstsfeer

Aan ongeveer tien kerstliedjes heeft u meestal wel genoeg. Pauzeer bijvoorbeeld na zes liederen. Dan is het programmaonderdeel na de pauze wat korter dan ervoor. Een pauze is prettig, want het zingen kan voor de ouderen best inspannend zijn. Ze halen waarschijnlijk intensiever adem dan normaal. Ook biedt een pauze de gelegenheid om gezamenlijk iets te drinken. Tegelijkertijd biedt een pauze de mogelijkheid tot gesprek, tot individuele aandacht en tot contacten onderling. Wat schenkt u op een gelegenheid als deze? Koffie en thee? Als het middag is een sapje? Een glaasje glühwein voor mensen die dat mogen en lekker vinden? Een kerstchocolaatje erbij? Het is per slot van rekening feest. En: het is geen kerkdienst.

Programmaboekje met teksten van de kerstliederen

Het kan fijn zijn een tekstboekje bij de hand te hebben. Mensen zullen vaak een eerste couplet wel kennen. Maar of ze ook het laatste couplet nog paraat hebben? Denk aan een forse letter. Een duidelijk paginanummer. En hier een daar een kerstafbeelding is natuurlijk ook leuk. Het kan zijn dat sommige ouderen die bijv. vasculaire of fronto-temporale dementie hebben, wel hulp nodig hebben met het opslaan van de juiste pagina.

Kerstversiering

Natuurlijk is het leuk als de ruimte waarin kerst gevierd wordt, in kerstsfeer versierd is. Hoe 'bont' u het kunt maken, hangt samen met uw doelgroep. Houd het bescheiden als u in een omgeving kerst viert, waar kerst in de eerste plaats een christelijk feest is. En denk erom dat u rekening houdt met het feit dat ouderen met dit type hersenbeschadigingen weliswaar allerlei begripsproblemen hebben, maar geen kinderen zijn. Dat betekent dat u moet gaan voor een 'volwassen' versiering. Het moet geen peuterspeelzaal worden!

Kerstkleding

Het is attent en sfeervol als u op zo'n dag uw kleding aanpast aan uw activiteit. Een nette en feestelijke jurk of blouse en rok voor de dames en voor de heren eens een pak of een nette broek en een overhemd met stropdas.

Kerstversiering in een zorgcentrum of verpleeghuis

Kerstversiering in een zorgcentrum of verpleeghuis moet behalve 'volwassen' ook veilig zijn. Er zijn regels i.v. m. de brandveiligheid. Zo moet bijvoorbeeld de kerstversiering geïmpregneerd zijn met een brandvertragend middel en mag bij brand het vuur niet zomaar van de ene slinger naar de andere slinger kunnen overspringen. Open vuur mag uiteraard ook niet. De regels die hiervoor gelden t.a.v. het ophangen van slingers en het gebruiken van brandvertragende middelen zijn over het algemeen in deze centra bekend bij een aantal beroepskrachten. Houd u strikt aan al de geldende veiligheidsvoorschriften!

Prettig en veilig kerstfeest!

Lees verder

• Kerstconcert voor ouderen met dementie
• Kerstquiz bij dementie: braintraining triggert herinneringen
• Winterverhalen, -gedichten, -liedjes voorlezen aan dementen
• Winterliedjes zingen met demente bejaarden
• Braintraining bij dementie: Oud- en Nieuwjaarsquiz