Herfstliederen zingen met ouderen met dementie

Muziek en zeker het zingen van liedjes kan bij mensen en dus ook bij ouderen met dementie t.g.v. bijvoorbeeld de ziekte Alzheimer emoties oproepen. Muziek is over het algemeen een sterke trigger. Positieve gevoelens en minder positieve. In het zorgcentrum en verpleeghuis zijn activiteitenbegeleiders er op uit om met activiteiten een zinvolle en plezierige daginvulling te bieden aan hoogbejaarden met een ziekte die dementie veroorzaakt. Het zingen van vertrouwde liedjes die daarbij herinneringen losmaken aan de herfst is een goede mogelijkheid. Liedjes zijn over het algemeen stevig verankerd in het geheugen van de senioren met bijvoorbeeld Parkinson of Vasculaire dementie omdat de plek in de hersenen waar muziekherinneringen opgeslagen zijn, diep en dus beter beschermd in de hersenen zit. Liederen over het najaar kunnen de typerende verschijnselen van de herfst en de natuur in het najaar weer dichterbij hen brengen.

Zingen met de herfst als thema met mensen met Alzheimer

Een goede manier om de rijkdom van de natuur in de herfst het zorgcentrum en verpleeghuis in te halen voor ouderen die dementeren, is het zingen van liedjes over het najaar. Het werken met een thema vormt een rode draad in het programma. Dit helpt de ouderen met diverse hersenbeschadigingen voor wie de wereld zo chaotisch kan zijn. Het biedt in elk geval tijdens de activiteit wat structuur.

Kinderliedjes zingen met ouderen met dementie?

Bij de onderstaande herfstliedjes staan een aantal uitgesproken kinderliedjes: 'Onder moeders paraplu' bijvoorbeeld, 'Drie kleine kleutertjes', 'Het regent, 't zegent' en 'Op een grote paddenstoel'. De vraag is of u wel kinderliedjes kunt zingen met de ouderen die dementie hebben. Er is een kans dat zij dat als niet respectvol ervaren. Het kan zijn dat zij zich door u aangesproken voelen als kleine kinderen. U kunt dat bij mensen met Alzheimer, Vasculaire dementie of een andere ziekte die dementie veroorzaakt op verschillende manieren opvangen.

Een kinderlied introduceren

Om te voorkomen dat u uw ouderen kwetst door een kinderlied met hen te zingen, geeft u van te voren aan dat u voorstelt een lied te zingen dat eigenlijk een kinderliedje is. U zegt daarbij dat het misschien toch wel leuk is om dit lied te zingen omdat het hen kan herinneren aan hun eigen kindertijd lang geleden of aan de tijd dat ze deze liedjes zongen met hun eigen kinderen, kleinkinderen of zelfs achterkleinkinderen.

Een versje voor kinderen na het zingen op een volwassen manier bespreken

Ook kunt u een eventueel protest over het zingen van schoolliedjes of kleuterliedjes na het zingen ervan met de bejaarden bespreken. Vragen die u kunt stellen zijn bijvoorbeeld: 'Vindt u dit een kinderlied? Waarom vindt u dat?', 'Heeft u dit liedje vroeger op de kleuterschool of lagere school gezongen als kind?', 'Zingt u deze liedjes nog wel eens met uw kinderen of kleinkinderen?'.

Ingaan op de inhoud van kinderliedjes

Een andere volwassen manier om een kleuterliedje te bespreken met deze ouderen is ingaan op de inhoud van het lied. Neem het liedje: 'Onder moeders paraplu'. Vond u het als kind erg om in de regen te lopen? Vond u het leuk om in de plassen te stampen? Droeg u dan kaplaarzen? Liep u wel eens gezellig samen met uw moeder of vader onder de paraplu? U kunt daarmee jeugdherinneringen triggeren en over het algemeen hebben de bejaarden met bijvoorbeeld fronto-temporale dementie daar helemaal geen bezwaar tegen. Integendeel, deze ouderen ervaren dit over het algemeen als plezierig. Praten over 'vroeger' is over het algemeen veiliger omdat men zich daarvan meer herinnert dan van wat kort geleden gebeurde.

Liederen over het najaar: programma

1. Een vriendelijk aardig vogelijn… Duo Karst cd 6 nummer 2
2. Onder moeders paraplu… Duo Karst cd 1 nummer 10
3. Een veldmuis vond in ’t beukenbos… Duo Karst cd 5 nummer 4
4. Drie kleine kleutertjes… Duo Karst cd 2 nummer 9
5. Een jong heertje ging… Duo Karst cd 6 nummer 3

Pauze houden tussen het zingen van herfstliederen

Een pauze is welkom: een adempauze na het zingen, om de dorst te lessen en tegelijkertijd het drinken te stimuleren en om een wat persoonlijker contact mogelijk te maken. Zorg als het even kan voor een traktatie die aansluit op het thema herfst. Dat is wel zo feestelijk. Er bestaan prachtige herfstbonbons. Het is gelijk een aanleiding voor een gesprekje. Maar ook koekjes in de vorm van een blaadje zijn al leuk. Attendeert u er uw gasten wel even op, anders ontgaat hen het verband wellicht. Takken met herfstbladeren in een vaas, een mooie schaal met kleurige pompoenen of druiventrossen, het kan allemaal de herfst dichterbij hen brengen en het najaar terug brengen in hun herinnering.

Vervolg liedjes over de herfst

1. Het regent, het zegent…
2. Zilverdraden tussen ’t goud… Duo Karst cd 15 nummer 2
3. Op een grote paddenstoel…
4. In een groen knollenland… Duo Karst cd 1 nummer 3
5. Sikkels blinken, sikkels klinken… Duo Karst cd 10 nummer 5

Herfstconcert

Een zangactiviteit voor hoogbejaarde cliënten met een ziekte die dementie veroorzaakt rond het thema herfst is als een zelf gezongen concert. Een concert dat hen in aanraking brengt met alle aspecten van het najaar!

Lees verder

• Voorlezen over de herfst bij dementie: verhalen, gedichten
• Herfstquiz of najaarsquiz bij dementie: oefen het geheugen!
• Winterliedjes zingen met demente bejaarden
• Lenteliedjes zingen met dementerenden
• Zomerliedjes voor dementerende ouderen