Muziekinstrumenten zelf maken: schudbekers

Er zijn heel wat verschillende muziekinstrumenten, die je kunt verdelen in enkele hoofdgroepen. De schudbekers horen bij de percussie-instrumenten. Ze geven een zacht tikkend geluid, waarbij elke tik feitelijk wordt veroorzaakt door een serie hele kleine tikjes, waardoor de tik wat diffuser wordt. Het geeft aan de muziek een bijzonder effect, Het goede nieuws: schudbekers zijn prima zelf te maken!

Instrumenten

Muziekinstrumenten heb je in verschillende soorten. In veel muziek wordt veel gebruik gemaakt van melodie-instrumenten en begeleidingsinstrumenten of ritme-instrumenten. Kenmerk van deze muziek is, dat de gespeelde klanken op vastgestelde toonhoogte geproduceerd moeten worden. Daarnaast heb je ook percussie-instrumenten, waarbij de nadruk niet zozeer ligt op melodische lijnen, maar veel meer op het ritme van de muziek. Dat gezegd hebbend, er zijn overigens ook percussie-instrumenten die wél van melodische lijnen gebruik maken.

Percussie-instrumenten

In de percussie-instrumenten, de ritme-instrumenten, ligt de nadruk op de ritmische begeleiding van de muziek, op de ‘beat’. Het drumstel in de popband is een mooi voorbeeld. Dit bestaat uit een verzameling van trommels en schellen, waarmee enerzijds het tempo van het muziekstuk wordt aangegeven en begeleid, en waarmee anderzijds ritmische vulling en aanvulling wordt gespeeld. Het gaat heel vaak om luidklinkende geluiden.

Subtiel

In sommige muziek heb je echter behoefte aan andere geluiden dan de melodie, de begeleiding of het benadrukken van het ritme. Het gaat om effecten en accenten, die een subtiel effect aan het stuk geven. Eén van deze instrumenten is de schudbeker. Dit instrument komt in verschillende vormen en onder verschillende namen voor. Kenmerk is, dat het instrument een in de hand te houden afgesloten vat is, gevuld met klein materiaal. Door het instrument te schudden, tikt het kleine materiaal tegen de wanden van het vat, waardoor een diffuus geluid ontstaat, een hele serie van kleine tikjes.

Zelf maken: Schudbekers

Een schudbeker kun je zelf gemakkelijk maken, ook leuk om met je kinderen, of met een schoolklas te doen. Voor het maken van de schudbeker kun je heel verschillende materialen gebruiken. Sommige combinaties van materialen zijn heel geschikt voor jonge kinderen, andere hebben een wat professioneler uitstraling en zijn ook wat lastiger te verwerken.

Wat heb je nodig

De schudbeker is in feite een leeg vat, een soort leeg doosje, waarin het schudmateriaal gaat. Voor het lege vat kun je van alles gebruiken:

• Een wc-rolletje
• Een kunststof doosje
• Een blikje
• Een chipsbus
• Een stuk rondhout

Maar er zijn ongetwijfeld nog meer bruikbare materialen te verzinnen. Voor de inhoud, het schudmateriaal, kun je ook verschillende materialen gebruiken, ieder met een ander effect. Het effect is overigens wel afhankelijk van het buitenmateriaal. Een harde buitenkant geeft een beter geluid dan een buitenkant van papier of karton.

• Zand. Dit geeft een heel zacht, fijn effect. Nadeel is dat het slecht hoorbaar is.
• Rijstkorrels. Dit is wat harder daarom beter hoorbaar.
• Kleine steentjes.
• Stukjes spijker.

Voor het mooiste geluid zul je wat moeten experimenteren!

Een schudbeker van een wc-rolletje

Eventueel kan het geheel nog worden beplakt met leuke figuren.

Een schudbeker van een doosje, blikje of chipbus

• Het voordeel van doosjes, blikjes of chipsbussen is, dat je eigenlijk heel snel klaar bent. Vul het doosje of blikje met het schudmateriaal en maak het dicht.
• Plak het vervolgens goed dicht, je wil niet dat bij de eerste schudbeweging het deksel losvliegt en je schudmateriaal door de ruimte verspreidt.
• Beplak of beschilder je schudbeker.

Een stuk rondhout

• Neem een stuk rondhout, bijvoorbeeld met een diameter van vier centimeter.
• Zaag er een stukje af. Dit gebruik je straks als dekseltje.
• Hol het grote stuk uit, bijvoorbeeld met een boortje.
• Als het hol is gemaakt, vul je het ontstane bekertje met schudmateriaal.
• Het afgezaagde stukje is het dekseltje: plak dit met houtlijm er weer op.
• Eventueel kun je de schudbeker verfraaien. Je kunt er bijvoorbeeld een schildering op aanbrengen.

Klaar?

Dan ga je de schudbeker toepassen in je muziek. Bedenk, dat dit een instrument is voor effecten. Het is in de meeste muziekstukken niet mooi of prettig om de schudbeker de hele tijd te horen. Kies de goede momenten uit!