David Bowie: de opMars van Starman in 2016

Voor zijn album ‘The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars’ neemt David Bowie in 1972 het nummer ‘Starman’ op. Dit lied staat in 2016 opnieuw in de belangstelling. Het wordt gelijktijdig gebruikt in zowel een autoreclame van het merk Audi, in de campagne van kandidaat Bernie Sanders voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen als in de bioscoopfilm The Martian. De film met Matt Damon als astronaut Mark Watney gaat over een Marsmissie. ‘Starman’ is na 44 jaar begonnen aan een opMars die in december 2016 resulteert in een 270ste plaats in de NPO Radio 2 Top 2000.

Starman van Ziggy Stardust

Op 4 februari 1972 neemt David Bowie Starman op dat daarna in april op single wordt uitgebracht. Het lied wordt pas op het laatste moment toegevoegd aan het album The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars waardoor Bowie’s versie van Round and round van Chuck Berry komt te vervallen. In commercieel opzicht is Starman een belangrijk nummer voor Bowie. Het is zijn eerste hit in eigen land sinds Space oddity, het nummer waarmee hij in 1969 doorbreekt, én zijn eerste hit in de Verenigde Staten.

De opMars van David Bowie’s Starman

In 2016, 44 jaar na het verschijnen van Starman, beleeft het nummer een renaissance doordat het gelijktijdig wordt gebruikt in zowel een reclame voor automerk Audi, in een sciencefictionfilm met Matt Damon als astronaut in een missie naar Mars als in de campagne voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen door democraat Bernie Sanders. Na afloop van een speech in de geslaagde eerste voorverkiezing in de staat Iowa mag senator Sanders zich dan ‘starman’ voelen, met nummers als Ziggy Stardust, Lady Stardust, Star, The prettiest star, The stars are out tonight en Blackstar is Bowie de echte ‘starman’.

Sciencefictionfilm The Martian met Matt Damon

Filmaffiche van The Martian

The Martian is de titel van een door Ridley Scott geregisseerde Amerikaanse sciencefictionfilm die in september 2015 in première is gegaan. In de film is de hoofdrol weggelegd voor Matt Damon als astronaut Mark Watney. Tijdens een Marsmissie moet een team van astronauten vanwege een zandstorm met spoed vertrekken. Het team vertrekt zonder Watney omdat het in de veronderstelling is dat hij in de zware zandstorm is omgekomen. Watney overleeft echter en moet als eenzame ‘starman’ zonder communicatiemiddelen zien te overleven, in de wetenschap dat er over vier jaar opnieuw een missie naar Mars zal zijn. David Bowie’s Starman is in The Martian in z’n geheel te beluisteren ter ondersteuning van een montage met beelden van een raketlancering en reddingswerkzaamheden in de ruimte.

Nominatie ‘Best picture’
In de film worden naast Starman meerdere bekende nummers van verschillende uitvoerders uit de jaren zeventig gebruikt, waaronder Turn the beat around, Rock the boat en Love train. The Martian is één van de acht genomineerde films in de categorie ‘Best picture’ tijdens de uitreiking op 28 februari 2016 van The Academy Awards (de Oscars), de belangrijkste filmprijzen in de Verenigde Staten.

Super Bowl 2016

De NFL (National Football League) Super Bowl is het grootste jaarlijkse sportevenement in de Verenigde Staten. De Super Bowl, in 2016 op zondag 7 februari vanuit het Levi’s Stadium in het Californische Santa Clara, is de grote finale van het American Football-seizoen tussen de winnaars van de NFC (National Football Conference) en de AFC (American Football Conference). Naar de editie van 2015 hebben in de Verenigde Staten 117 miljoen mensen gekeken. Dit grote aantal kijkers maakt dat adverteren tijdens de uitzending niet goedkoop is. In 2012 betalen adverteerders 3,5 miljoen Amerikaanse dollar voor een reclamespot van een halve minuut.

Audi R8 commercial

In 2016 wordt reclame gemaakt voor de Audi R8 V10 Plus; de toevoeging R8 verwijst naar de raceauto waarmee Audi in het verleden de 24-uurs race in het Franse Le Mans meerdere keren heeft gewonnen. In de commercial van negentig seconden, getiteld Commander, zien we een uitdrukkingsloze gepensioneerde astronaut, kijkend naar foto’s uit de tijd waarin hij een nationale held was. Zijn zoon komt binnen, loopt naar zijn vader en zegt: ‘OK Commander. Come with me’. Ze gaan naar buiten waar de zoon zijn Audi R8 heeft geparkeerd. Als beiden naar de auto lopen klinkt het intro van David Bowie’s Starman. De vader kruipt achter het stuur en ervaart na meer dan veertig jaar opnieuw wat échte snelheid is. Op zijn gezicht verschijnt een glimlach terwijl de Audi vervolgens met grote snelheid in de nacht verdwijnt. De commercial eindigt met de zin ‘Choosing the moon brings out the best in us’.
Volgens Audi is de R8 de snelste en krachtigste Audi die ooit is gemaakt, met een topsnelheid van 300 km/u en een acceleratie van 0 tot 100 km/u in 4,6 seconden; weliswaar niet helemaal vergelijkbaar met raketsnelheid maar de combinatie van beeld en geluid is effectief in de commercial. Gezien de hoeveelheid tijd die het kost een dergelijke commercial te maken ligt het voor de hand te veronderstellen dat alles al was gepland voordat Bowie op 10 januari 2016 kwam te overlijden.

Rocket man
Al in 2011 bevindt Audi/Volkswagen zich in buitenaardse sferen als voor de nieuwe Volkswagen Passat gebruik wordt gemaakt van Elton John's Rocket man.

Bernie Sanders / Bron: United States Congress, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Bernie Sanders, presidentskandidaat voor de Democraten

Bernie Sanders, een Amerikaans politicus en senator voor de staat Vermont, maakt in april 2015 bekend zich kandidaat te stellen voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. Nadat vier andere kandidaten in de loop van 2015 om uiteenlopende redenen afvallen voor het presidentschap blijven bij de Democraten drie kandidaten over, waaronder Sanders en Hillary Clinton. Bij de allereerste voorverkiezingen in de staat Iowa op 1 februari 2016 eindigt Sanders als tweede met 49,6 procent van de stemmen; Hillary Clinton wint nipt met 49,8 procent van de stemmen. Nadat Sanders na dit min of meer gelijk spel in hoofdstad Des Moines een speech van een kwartier heeft gegeven, loopt hij het podium af terwijl Starman van David Bowie uit de luidsprekers is te horen. In de dagen voorafgaand aan de ‘Iowa caucus’ maakt het nummer al onderdeel uit van zijn campagne. Dat de in Europa vrijwel onbekende senator Bernie Sanders in eigen land populair is bewijst de online verkiezing van TIME. Eind 2015 kiezen de lezers van dit Amerikaanse tijdschrift hem tot ‘Person of the year’.

Bleu de Chanel Parfum

In de zomer van 2018 duikt Starman op als muzikale ondersteuning in de reclame voor Bleu de Chanel Parfum. In de in Bangkok opgenomen commercial is de Franse acteur Gaspard Ulliel te zien, onder meer bekend van de film Hannibal Rising en sedert 2010 het gezicht van Chanel de Bleu. In 2007 staat de Fransman samen met Doutzen Kroes op de omslag van de Franse uitgave van het modetijdschrift Vogue.

NPO Radio 2 Top 2000

In 2016 krijgt Starman ook in Nederland de waardering die het verdient. In de NPO Radio 2 Top 2000 editie 2016 komt het nummer binnen op de 270ste plaats en wordt door de luisteraars gekozen als zevende favoriete Bowie-nummer na Heroes, Space oddity, Under pressure, Let's dance, Life on Mars en Rebel rebel. De genoemde zes nummers zijn in totaal 1968 plaatsen gestegen in vergelijking met de Top 2000-editie van 2015.