Nederlandstalige liedjes, bekend onder twee titels

Elk lied krijgt van de componist en tekstschrijver een titel. Doorgaans ligt de titel voor de hand omdat deze in het refrein voorkomt. Als je de titel van een lied ziet staan, weet je vrijwel meteen welk lied wordt bedoeld. In de volksmond heeft in enkele gevallen een bekend Nederlandstalig lied een tweede titel gekregen omdat deze makkelijker is te onthouden dan de echte titel of omdat de echte titel niet in het lied voorkomt. 'Toen was geluk heel gewoon' zegt de meeste mensen meer dan '1948' en een liedje over een veerpont heet al gauw 'Heen en weer' omdat dat veelvuldig in het refrein voorkomt. Elke lied krijgt van de componist en/of tekstschrijver een titel. Die titel komt meestal voor in het refrein, het tekstgedeelte dat na de coupletten letterlijk wordt herhaald. Zie je een titel staan dan weet je vrijwel meteen welk lied wordt bedoeld. Het komt ook voor dat de tekstschrijver als titel een (deel van een) zin uit het couplet gebruikt (bijvoorbeeld in Kronenburg Park, Frank Boeijen Groep) of een titel bedenkt die in het hele lied niet voorkomt, zoals bijvoorbeeld het geval is bij Margherita (Marco Borsato) of Liefde van later (Herman van Veen).

Daarnaast komen titels voor die de tekstuele lading van een lied niet dekken. Een voorbeeld hiervan is Doris Day van Doe Maar dat niet over de in de jaren vijftig van de vorige eeuw vermaarde Amerikaanse zangeres en actrice gaat maar over het feit dat er niets interessants op de televisie is te zien, behalve een film met genoemde actrice.

Nederlandstalige liedjes, bekend onder twee titels

Meerdere liedjes in de Nederlandse taal hebben in de loop van de tijd in de volksmond een tweede titel gekregen. Het kan zijn dat de echte titel niet 'pakkend' genoeg is of omdat een veelgebruikt zinnetje een bepaald lied herkenbaarder maakt ('Toen was geluk heel gewoon' zegt de meeste mensen meer dan '1948'). Een aantal voorbeelden van bekende Nederlandstalige liedjes die in de volksmond naast de echte, officiële titel een tweede, officieuze titel hebben gekregen:

Gert & Hermien – Shalalie shalala / Alle duiven op de Dam

Misschien wel het bekendste voorbeeld van een Nederlandstalig lied dat in de volksmond een andere titel heeft gekregen dan de oorspronkelijke is Gert & Hermien Timmerman's Shalalie shalala. Voordat het duo overgaat op religieus repertoire brengt het in 1972 een liedje uit met een nietszeggende titel die aan het eind van elke regel in de coupletten in totaal achttien keer wordt herhaald. Shalalie shalala zal bij veel mensen niet bekend zijn, 'Alle duiven op de Dam' des te meer.

Gerard Cox – 1948 / Toen was geluk heel gewoon

'Buiten huilt de wind om het huis' is de openingsregel van het lied 1948 dat in 1972 wordt uitgebracht door Gerard Cox. Het lied is een bewerking door Kees van Kooten en Wim de Bie van Alone again (naturally) van Gilbert O'Sullivan. De Nederlandse tekst wordt door Van Kooten en De Bie gezongen in het televisieprogramma Hadimassa. Het lied in hun bewerking is geschreven vanuit het beeld van twee mensen die vertellen over hun kinderjaren aan het eind van de jaren veertig, jaren die worden gekenmerkt door eenvoud en geluk in een goede oude tijd. De drie coupletten uit 1948 eindigen met de regel 'Toen was geluk heel gewoon' waaronder het in de volksmond bekender is geworden. Dit befaamde zinnetje wordt in 1994 gebruikt als titel voor een komische televisieserie waarin Gerard Cox één van de hoofdrollen vervult. Net als het lied blikt de serie terug naar vroeger.

René Froger – Alles kan een mens gelukkig maken / Een eigen huis

Het Goede Doel, de groep van onder andere Henk Temming en Henk Westbroek, brengt in 1988 een album uit onder de titel Iedereen is anders volgens Het Goede Doel. Op dit album zijn de beide Henken niet zelf te horen maar worden hun nummers door gerenommeerde Nederlandse zangers uitgevoerd waaronder Marco Bakker, Rob de Nijs, Ramses Shaffy en Herman van Veen. Een andere gastzanger is René Froger die met het lied Alles kan een mens gelukkig maken definitief doorbreekt in de Nederlandse muziekwereld. De titel van het lied dekt de lading - het gaat om iemand die alles heeft: een eigen huis, een plek onder de zon, iemand in de buurt om van te houden - maar staat in het collectieve geheugen bekend als 'Een eigen huis', de woorden waarmee het refrein begint.

Doe Maar – Sinds 1 dag of 2 / 32 jaar

De eerste single die van Doe Maar wordt uitgebracht is Ik zou het willen doen, eind 1979. Anderhalf jaar later verschijnt de single Sinds 1 dag of 2 waarmee de groep landelijke bekendheid krijgt. In eerste instantie gaat dat nog moeizaam. Diskjockey Frits Spits draait de plaat vaak in zijn radioprogramma maar het nummer breekt niet echt door. Spits stelt zanger Henny Vrienten voor om de titel te veranderen in '32 jaar' omdat het gaat over een man die verbaasd is over zichzelf als hij op 32-jarige leeftijd van verliefdheid staat te trillen op zijn benen. De titel wordt daadwerkelijk veranderd en het nummer breekt door. Volgens Spits zijn de doorbraak van het lied en de groep Doe Maar niet aan hem te danken maar gaf hij hoogstens het laatste zetje dat de plaat in de zomer van 1981 nodig had.

Wim Sonneveld – Het dorp / Langs het tuinpad van mijn vader

Wim Sonneveld zingt Het dorp voor het eerst in zijn tweede onemanshow in 1966. Het lied is in zijn theaterprogramma met veel cabaret en typetjes duidelijk een rustpunt. Het dorp, een bewerking van het Franse chanson La montagne van Jean Ferrat, is door Friso Wiegersma van een Nederlandse tekst voorzien. Het lied gaat over de teloorgang van dorpse elementen in de niet te stoppen vooruitgang in het naoorlogse Nederland. In de volksmond is het lied vermaard als 'Langs het tuinpad van mijn vader', de regel waarmee het refrein begint.

Een ander nummer van Wim Sonneveld dat bij veel mensen bekender is onder een andere titel is de Tearoom tango. Op de officiële single is tussen haakjes achter de titel het roemruchte 'Je hebt me belazerd' toegevoegd. Daarnaast zit Sonneveld's conference Frater Venantius in het collectieve geheugen door het liedje dat daarin meermalen terugkeert en begint met de woorden 'Zeg maar ja tegen 't leven'.

Boudewijn de Groot – Jimmy / Hoe sterk is de eenzame fietser

In het najaar van 1973 verschijnt van Boudewijn de Groot het album Hoe sterk is de eenzame fietser. Op het album staat geen lied met deze titel maar het is wel de openingsregel van het nummer Jimmy dat de zanger heeft vernoemd naar zijn zoon. Op de hoes van het album is een fietsende zanger te zien met in het kinderzitje voorop zijn zoon. Jimmy is ook bekend om de zin waarmee het herhaaldelijk eindigt: 'maar liever dat nog, dan het bord voor z'n kop van de zakenman, want daar wordt ie alleen maar slechter van'.

Drs. P – Veerpont / Heen en weer

In 1973 wordt door tekstschrijver Drs. P het lied Veerpont uitgebracht. Op humoristische wijze bezingt Drs. P hierin het werk van een veerman die in feite niets anders doet dan de hele dag heen en weer varen tussen de ene en de andere oever. Ondanks de titel wordt in het lied niet gezongen over 'veerpont', wel viermaal over 'pont'. In de volksmond heet het lied 'Heen en weer', dat in Veerpont meer dan 130 maal voorkomt.

Een jaar later heeft Drs. P opnieuw een hit te pakken met Dodenrit. Dit lied van meer dan zes minuten met veel tekst gaat over een Russisch gezin dat in een trojka door de sneeuw op weg is naar de stad Omsk. Het lied loopt niet goed af omdat alle inzittenden van de trojka ten prooi vallen aan de hongerige wolven. Aan het eind van het lied rijmt Drs. P zestien keer op 'Trojka hier, trojka daar' met woorden die verder niets met het verhaal van het nummer van doen hebben. De titel Dodenrit zal bij weinig mensen bekend zijn, 'Trojka' daarentegen des te meer.

Carnavalsliedjes e.a.

Het carnavalslied is in de jaren zeventig behoorlijk populair. Ria Valk brengt er in dit genre enkele uit waarvan Leo en De liefde van de man gaat door de maag de meest succesvolle zijn. Laatstgenoemde titel, een productie van Peter Koelewijn, zal niet bij iedereen een belletje doen rinkelen maar 'Ik heb worstjes op mijn borstjes, preitjes op m'n dijtjes' wellicht wel. De Drentse groep Hydra heeft een hit met Marietje dat beruchter is als 'Want in het bos daar zijn de jagers', terwijl Het bananenlied van André van Duin beter meteen 'Waarom zijn de bananen krom?' had kunnen heten.

Niet tot de carnavalsliederen behoort De heilsoldaat van Marc Winter. Het is met afstand het meest vermaarde nummer van de zanger dat als 'Hij sjouwde van kroegie naar kroegie' bij veel mensen vertrouwder klinkt terwijl Jasperina de Jong's De wandelclub bij menigeen in het geheugen bekend is als 'Jo met de banjo' en Kronenburg Park van de Frank Boeijen Groep voor de herkenbaarheid beter 'Ga die wereld uit' als titel had kunnen hebben.

Lees verder

• Engelstalige liedjes, bekend onder twee titels