recensie

Filmrecensie: Cave of Forgotten Dreams

Tijdens deze winterdagen ben ik naar mijn eerste 3D documentaire geweest. 'The Cave of Forgotten Dreams' van Werner Herzog. De film gaat over de Chauvet-Pont-d’Arc grot in Zuid-Frankrijk. De grot is ontdekt in 1994 en bevat de oudste tekeningen die er op aarde te vinden zijn. In 'Cave of Forgotten Dreams' krijgt Herzog permissie om in de grotten te filmen, deze zijn voor bijna niemand toegankelijk, en deelt zo zijn ervaringen en vooral de beelden met het grotere publiek. Daarnaast probeert hij te begrijpen wat de relatie is tussen ons en de vroegere mens en deelt hij de ondervindingen van archeologen en andere wetenschappers. Ik was heel benieuwd naar het 3D effect op een documentaire en Herzog heeft een zeer goede naam, lees in dit artikel over mijn ervaringen.

De mysterieuze tocht langs de 30000 jaar oude tekeningen

De documentaire is allereerst al indrukwekkend omdat het de enige kans is om de desbetreffende tekeningen te zien. Het is de oudste kunstvorm die ooit van de mens gevonden is. Daarnaast is het verbazingwekkend dat er in de grot schedels te zien zijn van dieren die al een hele tijd uitgestorven zijn zoals holenberen en dieren die niet meer in Europa leven zoals de neushoorn. Werner Herzog spreekt met een voice-over de kijker aan en legt door middel van interviews en eigen interpretaties uit wat de tekeningen betekenen. Ook geeft hij je de tijd om, vooral op het einde, zelf veel naar de tekeningen te kijken. De interviews verschillen heel erg in kwaliteit, sommige individuen hebben veel interessants te vertellen maar andere interviews zijn dan weer slaapverwekkend. De stem van Herzog zelf loodst je op een aangename manier door de grotten, als een soort intelligente audio-gids. Wel kleurt de regisseur de ervaring iets te veel in door vaak gebruik te maken van zeer aanwezige en bombastische muziek.

3D gewelven; een spel van schaduw en licht

Het belangrijkste van de film is het beeld, het gaat immers over de tekeningen en Herzog wou deze zo goed mogelijk overbrengen aan de kijker. Omdat de tekeningen hun kunstzinnige waarde vooral danken aan de diepte en de welving van de rotswanden is het heel moeilijk om dit op gewone film te vangen. Daarom heeft Herzog ook voor de 3D-camera gekozen. De diepte is zodanig belangrijk omdat het de schaduwen benadrukt die over de wanden zweven. Dit is zeer relevant aangezien de tekeningen gemaakt zijn in een duister gedeelte van de grotten, je kon alleen iets zien doordat er fakkels aangestoken waren. Deze fakkels zorgden voor schaduwen op de muren van de omstanders die op de muren over de tekeningen werden geprojecteerd. De tekeningen zelf zijn vooral van dieren, slechts één van de tekeningen beeldt het onderlichaam van een vrouw uit. Ondanks de primitieve middelen zijn de tekeningen werkelijk fascinerend. Los van de fascinatie over de leeftijd en de geschiedenis van de tekeningen zijn ze ook in een esthetisch opzicht waardevol. Het laat in ieder geval een diepe indruk achter en dit komt mede door de prachtige 3D technieken. Eerder heb ik veel films met 3D gezien, deze waren echter vaak met CGI nabewerkt en daarom spuuglelijk en onrealistisch. Het 3D van Herzog laat de diepte van de ruimte zien zoals ze is en daarom werkt het perfect en blijft het realistisch.

De spirituele interpretatie

Herzog geeft naast het tonen van de grot ook veel mogelijke interpretaties van de tekeningen. Vooral het spirituele effect blijkt hangen bij iedereen die de grot bezoekt. Ze hebben het gevoel dat er een band ontstaat tussen de artiesten van dertigduizend jaar geleden en henzelf, dat ze soms een aanwezigheid kunnen voelen. De grot werd dan ook gebruikt als een soort van tempel, er is wetenschappelijk bewezen dat de mensen niet in de grot woonden maar wel samenkwamen en prachtige tekeningen maakten. Dat effect bestaat nog steeds en wordt deels overgebracht naar de kijker. Het is indrukwekkend om misschien wel precies hetzelfde te voelen wat mensen duizenden jaren geleden ook voelden toen ze naar de tekeningen keken.

Conclusie

De film is, alleen visueel gezien, overweldigend. Als eerste 3D documentaire was het dan ook een groot succes, dit medium werkt veel beter bij documentaires dan bij de vermoeiende fictieve speel- en animatiefilms. De interviews zijn wisselend interessant, ik was in ieder geval blij dat de film niet langer dan 90 minuten duurde, een documentaire vergt altijd net iets meer concentratie van de kijker dan een speelfilm. Ook was de balans af en toe even zoek wat betreft de tijd die aan sommige punten werd besteed. Daarnaast was de muziek net iets te bombastisch waardoor er een bepaalde sfeer werd opgedrongen aan de kijker terwijl de tekeningen werden getoond. Al met al echter is het een prachtige kans om de alleroudste rotstekeningen ooit te zien en daarna is het ook een erg boeiende film.

Oordeel 7/10