recensie

Filmrecensie: Suite française met Matthias Schoenaerts

Suite française is een Belgisch-Frans-Engels-Canadese productie gebaseerd op het gelijknamige boek van de Joodse Irène Némirovsky. In het Nederlands heet dit boek "Storm in juni". De film, met in de hoofdrollen Michelle Williams, Matthias Schoenaerts en Kristin Scott Thomas, handelt over de Duitse bezetting in Frankrijk, over de menselijke reacties ten opzichte van de oorlog en over de (verboden) verliefdheid tussen een Duitser en een Française.

Suite française: inhoud van de film

Wereldoorlog II. 1940. Lucille Angellier woont in bij haar dominante schoonmoeder in een groot en comfortabel burgerhuis in het kleine Franse dorpje Bussy, niet ver van Parijs. Haar man Gaston is door de Duitsers meegenomen als krijgsgevangene en zijn moeder mist haar zoon. Ze regeert met ijzeren hand over diens bezittingen en wil dat Lucille haar daarbij helpt. Zo gaan ze samen de huur ophalen bij de mensen die in de huurhuizen van Gaston verblijven. Vooral de schoonmoeder is niet erg graag gezien bij de pachters. Op de terugweg komen Lucille en haar schoonmoeder colonne vluchtelingen tegen. Ze worden gebombardeerd door Duitse vliegtuigen. Lucille brengt een klein meisje in veiligheid. De Duitse bezetting is begonnen, het dorp wordt ingenomen. Iedereen krijgt een of meerdere Duitsers in huis. Ook Lucille en haar schoonmoeder. Bij hen wordt de rustige, mooie en gedistingeerde luitenant Bruno von Falk gehuisvest. Deze laatste is erg verdeeld over de oorlog. Hij heeft zijn positie binnen het Duitse leger maar zit verveeld met de situatie. Hij houdt erg veel van pianospelen en schrijft zijn eigen stukken. Dit brengt hem dichter bij Lucille, die ook piano speelt. Langzaam maar zeker worden beiden verliefd op elkaar, goed wetende dat dit eigenlijk niet kan en niet mag.

Cast en crew

• Regisseurs: Saul Dibb en Matt Charman
• Michelle Williams: Lucille Angellier
• Kristin Scott Thomas: schoonmoeder
• Matthias Schoenaerts: Bruno von Falk
• Tom Schilling: Bonnet
• Sam Riley: Benoit Labarie
• Ruth Wilson: Madeleine Labarie
• Lambert Wilson: Burgemeester de Montmort

Technische gegevens

• Genre: romantisch oorlogsdrama
• Jaar: 2014
• Opnames: start op 24 juni 2013 - einde 2 september 2013
• Duur opnames: acht weken
• Locaties voor de opnames: 8 weken in België in Nijvel in Waals-Brabant en 1 week in Frankrijk, in Marville (Lorraine) en Parijs
• Muziek: filmcomponist Rael Jones
• Première: 5 november 2014 op de American Film Market
• Première Verenigd Koninkrijk: 13 maart 2015
• Première België: 18 maart 2015
• Première Nederland: 26 maart 2015
• Première Frankrijk: 1 april 2015
• In 2015 kwam de film in de bioscopen en later kwam hij uit op DVD
• Duur van de film: 107 minuten
• Taal: Engels/Duits
• Kleur en zwart/wit
• Coproductie: Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, België en Canada

Weetjes over de film

• De kostuums moesten zo waarheidsgetrouw mogelijk zijn. Daarom werden de stoffen speciaal uit Parijs overgebracht.
• Het burgerhuis waar de familie in woont staat helemaal niet in Frankrijk maar wel in het Belgische Nijvel in Waals-Brabant.
• Het dorp Bussy is verzonnen en bestaat dus niet echt. Het zou wel grotendeels gebaseerd zijn op Issy-L'Evêque in de Morvan.
• Marville in het Franse Lorraine was een perfecte locatie voor de film. In het kleine dorpje zijn er geen winkels, geen verkeerslichten, geen reclameborden, geen kruispunten.
• Matthias Schoenaerts leerde Duits speciaal voor de film.
• Matthias Schoenaerts en Michelle Williams moesten de pianostukken echt spelen omdat dit een intiemere sfeer weergaf dan een opgenomen muziekstuk.
• De dochters van Irène Némirovsky stierven beiden voor de opnames van de film werd begonnen. Ze hebben dus nooit het afgewerkte resultaat gezien.

Suite française: het boek

De film Suite française is gebaseerd op een verhaal geschreven door Irène Némirovsky. Irène Némirovsky schreef in 1942 vijf novelles, ondanks de papierschaarste. De schrijfster kwam om in concentratiekamp Auschwitz in augustus 1942. De manuscripten waren in het bezit van haar dochters, die ze aanvankelijk niet lazen omdat ze dachten dat het om dagboeken ging. In 1998 las één van de dochters dan toch de manuscripten en ontdekte dat het om een onafgewerkt verhaal in vijf delen ging. Editions Denoël brengt de twee eerste delen van het verhaal uit onder de titel "Suite française". De roman kreeg de Prix Renaudot in Frankrijk. In het Nederlands werd dit "Storm in juni" naar een deel van het verhaal.

Van boek naar film

Aankopen rechten en casten acteurs

In november 2006 koopt Universal Pictures de rechten op het boek. Aanvankelijk zou Ronald Harwood (The Pianist) de regisseur zijn. In 2007 gingen de rechten echter naar TF1 Droits Audio-visuels en Saul Dibb en Matt Charman werden als regisseurs aangesteld. In oktober 2012 werden Michelle Williams en Kristin Scott Thomas als actrices aangesteld. In november werd Matthias Schoenaerts gevraagd voor de rol van Bruno von Falk. Later volgden de castings van de andere acteurs. In 2013 koopt de Weinstein Company de distributierechten voor de Verenigde Staten.

Film op basis van "Dolce" en verzonnen einde

In de film wordt vooral het tweede deel van de vijf novelles gebruikt, "Dolce" genaamd. Het eerste deel "Tempête en juin" wordt slechts kort aangehaald. Dit deel handelt over de horror van de exodus. "Dolce" handelt over het leven onder de Duitse bezetting in het dorpje Bussy en de verschillende reacties van de bewoners van het dorp. Deel drie "Captivité" wordt niet gebruikt. Het gaat hier slechts om een ruw uitgewerkte schets van het vervolg van het verhaal. Deel vier "Batailles" en deel vijf "Paix" zijn slechts titels. De titel van het vijfde deel "Paix" is opvallend, aangezien de auteur het einde van de oorlog niet heeft meegemaakt. Toch was ze ervan overtuigd dat de oorlog zou eindigen. Aangezien het verhaal onafgewerkt was, hebben de regisseurs het einde van de film zelf verzonnen.

Irène Némirovsky

Irène Némirovsky werd geboren in Kiev op 11 februari 1903 in een gegoede Joodse familie. Haar moeder is erg afstandelijk en ze wordt grotendeels opgevoed door haar Franstalige gouvernante die haar de liefde voor de Franse taal doorgeeft. In 1919 wijkt het gezin uit naar Frankrijk uit angst voor de situatie in Oekraïne. Op 31 juli 1926 trouwt Irène in Frankrijk met Michel Epstein. Ze krijgen twee dochters: Denise en Elisabeth. Irène schrijft verschillende romans, onder andere David Golder, Les mouches d'automne en L'affaire Courilof. In 1940 vlucht het gezin naar het platteland, naar Issy-l'Evêque (Morvan). De situatie verslechtert en in 1941 vertrouwt het gezin de twee meisjes toe aan Julie Dumot, een vrouw die vroeger nog voor de vader van Irène heeft gewerkt. Hun vrees was niet ongegrond want op 13 juli 1942 wordt Irène gearresteerd in haar eigen huis en overgebracht naar een transitkamp in Pithiviers. Op 17 juli wordt ze op een konvooi naar Auschwitz gezet. Ze overlijdt er korte tijd later, op 19 augustus 1942 aan tyfus. Haar man ondergaat hetzelfde lot. Hij wordt gearresteerd op 9 oktober 1942 en overgebracht naar Drancy. Later wordt hij op konvooi naar Auschwitz gezet, waar hij wordt vergast.

Eigen mening over de film

Suite française lijkt op het eerste zicht een melige, romantische film. Maar het is veel meer dan dat. De film geeft ook goed weer wat de oorlog met mensen doet. De kleine kantjes komen boven bij sommigen (onder andere het verraden van buren en dorpsgenoten), de overlevingsdrang bij anderen (het stelen om het gezin in leven te houden). Sommigen worden dan weer (over)moedig en gaan de Duitsers (soms letterlijk) te lijf. Bij anderen komt dan weer een ongezien patriottisme boven (bij de weerstand) of een niet vermoede menselijke kant (het helpen van vluchtelingen en Joden met risico op eigen leven). Ook de verschillende soorten Duitsers komen aan bod. Diegenen die alles overhebben voor hun vaderland en blind orders opvolgen. Diegenen (zoals bijvoorbeeld Bonnet) die sadistische trekjes hebben en de oorlog misbruiken om dingen te doen die ze anders niet ongestraft zouden kunnen doen (mensen dood schieten, vrouwen lastig vallen). En diegenen die meegesleurd zijn in iets dat eigenlijk buiten hun wil om gebeurt maar die veel liever ergens anders zouden zijn en iets anders zouden doen (Bruno von Falk). Wie dieper kijkt, ziet naast het verhaal een heel gamma van menselijke emoties en psychologische reacties.

De film bevat geen expliciet en goedkoop geweld. Je ziet de executie van burgemeester de Montmort, maar zonder wansmakelijke details. Wanneer Mevrouw Labarie buitenkomt met een opgezwollen en blauw gezicht, begrijp je wel dat ze tijdens de ondervraging hardhandig is aangepakt, maar dat wordt in de film niet getoond. Er wordt niet onnodig geschoten of geslagen. Ook de romantiek is perfect gedoseerd. Niet te melig, niet te veel, niet te weinig.

De acteursprestatie van Matthias Schoenaerts is top. Hij incarneert perfect zijn rol. De bazige schoonmoeder wordt fantastisch neergezet door Kristin Scott Thomas ('Haar naam was Sarah'). Michelle Williams is in het begin onderdanig en bedeesd. Haar rol evolueert en langzaam maar zeker wordt ze zelfverzekerder en schudt ze het juk van haar dominante schoonmoeder af.